Kerimov: Andican normale döndü

Günlerdir Özbekistan'da yaşanan gerilimin ardından Cumhurbaşkanı Kerimov, basın toplantısı yaptı. Andican normale döndü. Anadolu Ajansı'na övgüler yağdı.

Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov, Anadolu Ajansının Andican olaylarına ''objektif ve normal yaklaştığını'' söyledi. Kerimov, Andican olayları ile ilgili olarak bugün Başsavcı Raşit Kadirov'un düzenlediği basın toplantısına ''sürpriz'' bir şekilde katılarak, açıklamalarda bulundu. Yabancı basında, özellikle Rusya basınında yanlış ve yanlı haberler çıktığını ifade eden Kerimov, yabancı basını ve basın toplantısını izleyen yabancı diplomatik misyon şeflerini doğru bilgilendirmek amacıyla bu toplantıya katıldığını bildirdi. Andican'da 3 günden beri inceleme yapan Başsavcı'nın verdiği bilgilerin doğru, yorumsuz ve rakamlara dayanan bilgiler olduğunu kaydeden Kerimov, gazetecilerin haberlerini bir an önce bağlı oldukları kuruluşlara iletmek için gösterdikleri aceleciliği anlayışla karşıladığını ancak, ''sipariş'' üzerine çalışan bazı basın kuruluşlarının olayları abarttığını söyledi. Olaylardan sağlıklı bilgi vermek için kendilerinin de zamana ihtiyaç duyduğunu belirten Kerimov, olaydan bir gün sonra düzenlediği basın toplantısında her şeyi açıkladığını, ancak bazı basın mensuplarının ''gene bildiklerini yazdıklarını'' ileri sürdü. ''CUMHURBAŞKANI OLARAK HAYATINIZDAN SORUMLUYUM''- Gazetecilerin Andican'a sokulmaması konusunda tepki aldıklarını ifade eden Kerimov, şöyle devam etti: ''Hangi ülke sıcak noktalara girilmesine izin verir, hiçbir ülkede bu yok. Eğer bir gazeteci bundan zarar görseydi, o zaman ne olacaktı? Ben, Cumhurbaşkanı olarak sizin hayatınızdan sorumluyum. Şimdi Andican normale döndü, yarın isteyen gitsin, orada istediğiniz kişiyle konuşun. Ama sanırım yarın çok az kişi gidecek. Tabii, Taşkent'te oturup uydurma haber yazmak daha kolay geliyor.'' Bazı ülkelerin Andican olayları nedeniyle Özbekistan'a tepkilerinin arttığı yolundaki haberleri basının abarttığını söyleyen Kerimov, ''Bu basın Özbekistan'ın dostu değildir'' dedi. -''ANADOLU AJANSI OLAYLARA OBJEKTİF YAKLAŞTI'' - Kerimov daha sonra, kendisinin BBC'ye, Reuter'e, Alman Ajansı'na saygı duyduğunu, Çin, Hindistan, G.Kore, Japonya ve Mısır basınının olayı dengeli verdiğini, Türkiye'nin Anadolu Ajansı'nın ''olaya objektif ve normal yaklaştığını'' belirtti. Kerimov ''Ama ben Rusya basını hakkında bunu diyemem. Rusya'nın NTV Televizyonu, dün gece Andican hakkında uzun bilgiler verdi, hatta 1991 yılındaki Namangan ve Kokand olaylarına kadar verdi ama bunları verirken doğru yorum yapmadı'' dedi. Kerimov, Özbekistan'daki muhalefet partilerinden, Özgür Çiftçiler Partisi (Azad Dehkanlar Partisi) Genel Sekreteri Nigara Hidayetova'yı kasderek, ''NTV'nin, bir kadından aldığı bilgilere dayanarak, Andican'da 500, Pahtabad'da da 200 olmak üzere toplam 700 kişi öldüğü ve masum sivil halkın üzerine kurşun sıkıldığı şeklinde haber verdiğini'' belirtti. Kerimov, ''NTV, Taşkent'teki Alayi pazarına gitseydi, pazarcılar daha doğru bilgi verirdi, üstelik karnınızı da doyururdu'' dedi. Andican'da yapılan operasyonun kendisine ''danışılarak'' yapıldığını vurgulayan Kerimov, ''Olay günü kendisinin Andican'da olduğunu ve Andican olaylarının, bir nevi 8 Aralık 1991'deki Namangan olaylarını andırdığını'' söyledi. Kerimov daha sonra, Namangan'da 8 Aralık 1991'de, Tahir Yoldaşev ve Cuma Namangani'nin, eydandan ''Allahü Ekber'' diye bağıran 10 bin kişi ile valilik binası işgal etmesinin ardından olay yerine giderek, ellerinden mikrofonu aldığını, o zaman bugünkü kadar korumasının da bulunmadığını, Tahir Yoldaş ve Cuma Namangani'nin kendisinden, ''Özbekistan İslam Cumhuriyetini'' ilan etme talebinde bulunduklarını bildirdi. -''DÜNYADA HİÇ BİR HÜKÜMET KENDİ HALKINA ATEŞ EMRİ VERMEZ''- Andican olaylarını çıkaranları ''masum göstericiler'' olarak değerlendirmenin yanlış olduğunu vurgulayan Kerimov, ''Dünyanın hiçbir yerinde, kendi halkına karşı ateş açan bir hükümet yoktur. Ben kendi dayanağım olan halkımı niye 'öldürün' diye emir vereyim? Bu Özbekistan halkı için bir faciadır. Ben orada yakınları ölenlerden daha fazla üzülüyorum'' dedi. Ülkede halkın ezildiği, ülke yönetiminin sadece kendi rejimini ayakta tutmayı düşündüğü şeklinde uydurma haber ve söylemlerin yayıldığına işaret eden Kerimov, ''Maksat, böyle bir tabloyu dünya kamuoyunun kafasına yerleştirmektir'' diye konuştu. Kırgızistan'da, insan hakları savunucusu olduğunu söyleyen bir kişinin, ''Özbekistan'dan 1 milyon mülteci bekleniyor, bize uluslararası yardım gönderin'' diye çağrı yaptığını hatırlatan Kerimov, ''Kırgızistan, zaten kendisi zor nefes alıyor. Bunlar ciddi şeyler değil'' dedi. Andican'ın dünden itibaren istikrara kavuştuğunu ve pazar yerlerinin yeniden çalıştığını, hayatın normale döndüğünü belirten Kerimov, Özbeklerde ''toplu mezar'' adeti olmadığını, Andican'a gidecek gazeteci ve diplomatların olaylarda ölenlerin kabirlerini tek tek sayabileceklerini söyledi. Kerimov, Özbekistan'ın Londra Büyükelçiliği önünde bugün, Hizb Üt-Tahrir örgütünün bir eylem düzenleyeceğini ifade ederek, bunun Özbekistan hakkında başlatılan geniş bir kampanyanın bir parçası olduğunu söyledi. Londra'daki Özbeklerin bunu doğru anlamalarını isteyen Kerimov, Özbeklerde ''Yumruğu, önce korkan kaldırır'' şeklinde bir ata sözü bulunduğunu hatırlattı. -ÇİFTE STANDART- Daha sonra soruları yanıtlayan Kerimov, bir diplomatın, ''Andican olaylarıyla ilgili olarak, uluslararası uzmanlara izin verecek misiniz?'' sorusuna, sert ve kararlı bir tavırla şu yanıtı verdi: ''Siz, kendi içişlerine dışardan bir savcıyı karıştıran ülkeyi nerede gördünüz? Var mı böyle bir şey? Siz burayı Sierra Leona veya Ruanda mı sanıyorsunuz? Özbekistan, egemen bir ülkedir ve kendi meselelerini kendi halledecektir. İngiltere'de yapılan son seçimlerde hangi normlara uyuldu? Orta Asya veya Türkiye'de bir olay olursa, siz derhal uzman gönderilmesini talep ediyorsunuz. Niye sizde böyle bir olay olunca bizi davet etmiyorsunuz? Bizim oy vermeye hakkımız mı yok? Burada AGİT var, burada tam anlamıyla güçlü bir BM Temsilciliği var. Niye onlara güvenmiyorsunuz? Batı niye BM'ye güvenmiyor? Bu çifte standarttır. BM her yerde ve her şeyi inceleyebilecek tek bir kuruluştur. İşte bu yüzden BM Güvenlik Konseyi'nin reforme edilmesine ihtiyaç var. Güvenlik Konseyi'nde Avrupa ülkeleri niye daha fazla? Tabii, bu konuşmalarım bazılarının hoşuna gitmeyebilir.'' Andican olayları nedeniyle Özbekistan'ı ağır bir biçimde eleştiren İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw ile polemiğe girmek istemediğini, kendisine güvenilir bilgiler sağlanamadığına inandığını belirten Kerimov, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Özbekistan'la ilgili yaptığı açıklamasına ise bir itirazının bulunmadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı'nın ''ne demek istediğini çok iyi bildiğini'' ifade eden Kerimov, ancak ''ABD'nin ifade ettiği koşulları önce kendisine, önce Amerikan ordusuna uygulamasını'' istedi. Bir soru üzerine ülkesinde ''sosyal patlama''ların yaşanmayacağını, sosyal patlamaları doğuran koşulların Özbekistan'da olmadığını belirten Kerimov, ''Merak ediyorum, neden petrol zengini ülkelerde demokrasi daha hızlı gelişiyor? Orta Doğu ve Hazar havzasında olduğu gibi. Acaba, bu bir tesadüf mü? Herkes bunun cevabını kendisi bulsun. Bizde bir ata sözü var. (Önce kendine bak, sonra davul çal) diye. Birilerine başka, diğerlerine başka standartlar olmamalı'' dedi. -''ÖLÜ SAYISI ARTMASIN DİYE, SINIRI BİZ AÇTIK''- Kerimov, bir başka soru üzerine, Kırgızistan'a 530 kişinin geçtiğini açıkladı. Onları sınırda tutabilme imkanları varken, geçmelerine kendilerinin izin verdiklerini ve onlar sınırı geçtikten sonra çadırlarından 73 adet kalaşnikof topladıklarını anlatan Kerimov, şöyle devam etti: ''Şimdi bu kaçaklara 'mülteci' diyorlar. Bunlar, sözde mülteci. Hiç silahlı mülteci olur mu? Biz isteseydik onları sınırdan geçirmezdik, bırakın onları kedi ve köpeği sınırdan geçirmeyecek gücümüz vardı. Onları tutsaydık kayıp sayısı artacaktı. Sınırların açılmasını bizzat ben istedim. Biz onlara karşı ne silah kullandık, ne de gaz. Ama Batı ülkeleri, gaz kullananlara bir şey demedi.'' Kerimov, bir başka soruyu yanıtlarken de ''ABD'ye ülkelerinde askeri üs vermelerine karşın, ABD'ye bağımlı bir politika izlemediklerini'' bildirdi. ''Özbekistan üzerinde emelleri olan çeşitli İslamcı radikal grupların, İslam halifeliği isteklerine ne kadar yakın olduklarının'' sorulması üzerine Kerimov, bunun ''ham hayal'' olduğunu söyledi. Özbek halkının hiçbir zaman Ortaçağa dönmeyeceğini, bu hususta kendisinin tam garanti verebileceğini vurgulayan Kerimov, 13 yıllık dönemde binden fazla kolej açtıklarını, burada okuyan öğrencilerin 3 dil öğrendiklerini, Özbek gençliğinin yüzde 60'ının her gün internete girdiğini ve çoğunluğu kız olan bu öğrencilerin ''peçeye'' girmeyeceğini, Anayasa yerine şeriatı, mahkeme yerine kadıyı istemeyeceğini söyledi. Kerimov, Afganistan'da yaşayan Özbekistan İslami Hareketi Lideri Tahir Yoldaşev'in, Andican olayları sırasında 500 kadar yandaşıyla Kırgızistan'ın Batkent ilçesinde olduğu yolundaki haberlerin hatırlatılması üzerine, ''Andican olaylarının önceden ciddi biçimde planlanmış, Afganistan ve diğer yerlerden destekli bir olay olduğunu, ancak Özbek istihbaratının elinde Tahir Yoldaşev'in Batkent'e geldiği yolunda bir bilginin olmadığını belirterek, kendilerinden daha güçlü olan Rusya istihbaratında bu yönde bir bilgi olabileceğini söyledi.