Kazakistan'daki protestolarda 8 güvenlik görevlisi yaşamını yitirdi, 317 kişi yaralandı

Kazakistan'da Mangistav bölgesinde başlayan akaryakıt zammı protestoları ülke geneline yayıldı. Başkent Nursultan, Mangistau eyaleti ve Almatı şehrinde OHAL ilan edildi. Kazak hükümeti istifa ederken, Türkiye ve Rusya'dan açıklama geldi.

2022'yi büyük zamlarla karşılayan Kazakistan halkı son birkaç gündür ülkenin büyük kentlerinde sokaklara dökülmüş durumda. Eylemler LPG fiyatlarının iki katına çıkması üzerine başlarken birçok yerde polis ve askerlerin müdahalesiyle karşı karşıya kaldı.

Bugün eylemciler ülkenin en büyük kenti Almatı'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Konutu'nu basarak ateşe verdi. Dumanlar kentin birçok noktasından görülürken yetkililer kentte olağanüstü hâl (OHAL) ilan etti.

OHAL akşam saatleri itibariyle ülke çapında geçerli olacak şekilde genişletildi.

Cumhurbaşkanı müttefiklerinden askeri yardım istedi
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, eylemlerden dolayı "terörist çeteleri" sorumlu tutarken müttefiklerinden askeri yardımının gerekli olduğunu söyledi.

Tokayev, Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü'nden (KGAÖ) yardım istedi ve “teröristlerin” ülke genelindeki stratejik tesisleri ele geçirdiğini iddia etti.

Tokayev Çarşamba günü geç saatlerde basına yaptığı açıklamada, "KGAÖ ortaklarımıza ulaşmanın uygun ve zamanında olduğuna inanıyorum" dedi.

Tokayev: Örgütlü teröristler yurtdışında eğitildi
Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, ülkenin çeşitli şehirlerinde hükümet binalarını ve diğer tesisleri basan şiddetli protestocuları sert bir dille eleştirdi. Ayrıca, konuşması sırasında ülkenin en büyük şehri Almatı'nın dışında bir askeri birlikle "teröristler" arasında "yoğun bir çatışmanın" sürdüğünü öne sürdü. Tokayev, bu son derece örgütlü "teröristlerin" yurtdışında eğitildiğini iddia etti.

Kasım Cömert Tokayev, "Bu terörist çeteler uluslararasıdır, yurtdışında ciddi eğitimler almıştır ve Kazakistan'a saldırıları bir saldırganlık eylemi olarak görülebilir ve görülmelidir." dedi.

En az 317 kişi yaralandı, 8 polis öldürüldü
Kazakistan İçişleri Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, ülkedeki eylemler sırasında 8 polis memuru ve Ulusal Muhafız askerleri öldürüldü, 317 kişi de yaralandı.

'Silah dağıtıldı' iddiası ve yağma haberleri
Bugün öğle saatlerinde Almatı'da çekildiği iddia edilen bir videoda protestoculara silahlar dağıtıldığı gözüktü.

Öte yandan Almatı'dan birçok dükkânlar, market ve silah satıcısının yağmalandığına ilişkin haberler mevcut. Kentte birkaç büyük alışveriş merkezi de yağmalanmış durumda.

Seifullin caddesi üzerindeki MEGA Park adlı AVM de yağmacılar tarafından saldırıya uğradı, ancak güvenlik görevlileri saldırıyı püskürtmeyi başardı.

Öte yandan silahlı grupların eline geçtiği belirtilen Almatı havaalanında Silahlı Kuvvetlerine bağlı iki askerin öldürüldüğü bildirildi.

En az 200 kişi gözaltına alındı
Kazakistan İçişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, ülke genelinde 200'den fazla kişinin gözaltına alındığını söyledi. Öte yandan bakanlık yaklaşık 100 polis memurunun yaralandığını ve 37 polis aracı hasar gördüğünü öne sürdü.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Hükümet yetkililerine yönelik şiddet, holiganlık ve hükümet binalarına yönelik saldırılarla ilgili 13 vakayla ilgili ön soruşturma başlatıldı. 200'den fazla kişi kamu düzenini ihlalden gözaltına alındı" denildi.

Eylemlerin ardından yöneticiler şimdiden geri adım attı
Eylemler nedeniyle şimdiden kabine istifa etmiş ve yöneticiler en az 6 ay boyunca sübvanse edilmiş fiyat üzerinden yakıt satışını sürdürmeyi kabul etmiş durumda.

Hükümet yetkilileri eylemleri "aşırılıkçılar ve radikallerin saldırıları" olarak nitelendirirken başkent Nur-Sultan ve Almatı gibi kentlerde internet erişimini kesmiş durumda.

Kazakistan'ın bir diğer büyük kenti Aktobe'deyse eylemciler belediye binasını ele geçirdi.

Alkollü içki satışı yasaklandı
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, imzaladığı kararnameyle Almatı kentinde ve eylemlerin ilk başladığı Mangıstav bölgesinde ilan edilen olağanüstü hal dönemi boyunca silah, mühimmat ve alkollü içkilerin yanı sıra patlayıcı maddeler ve zehirli maddelerin satışını yasakladı.

Eylemler ilk olarak 2011'de maaşları ödenmeyen petrol işçilerinin greve çıktığı Mangistav'daki Aktav ve Jañaözen kentlerinde patlak verdi.

2011'de greve çıkan işçilere polis ateş açmış ve 10'un üzerinde kişiyi katletmişti. Kazakistan Komünist Partisi de grev gerekçe gösterilerek yasaklanmıştı.

OHAL 19 Ocak'a kadar sürecek
Bunun yanı sıra, Almatı'ya ulaşım da kısıtlanmış durumda. İlan edilen olağanüstü halin 19 Ocak'a kadar devam edeceği açıklandı.

Öte yandan protestocular ulusal televizyon kanalı Qazaqstan'ın Almatı şubesini de ateşe verdi.

AB'den 'şiddetten kaçınma' çağrısı
AB'nin Dış Eylem Servisi bugün Kazakistan'daki krizin tüm taraflarını "şiddetten kaçınmaya" çağırdı ve "barışçıl bir çatışma çözümünü" istedi. AB'nin Dış Eylem Servisi'nin açıklamasında ayrıca, "ülkenin güvenlik çıkarlarını savunurken, barışçıl protestolara ilişkin temel haklara saygı duyma ve basın özgürlüğü, bilgiye erişim ve güç kullanımında orantılılık konusundaki taahhütlerini yerine getirme konusunda" Kazak hükümetine güvendiğini kaydetti.