Kart dolandırıcılığına karşı önlemler

Alışveriş sırasındaki ödemelerde kredi kartlarının tercih edilmesinin yaygınlaşmasıyla birlikte, kartların dolandırıcılık amacıyla kullanımı da arttı.

Kredi kartı artık tüm yaşamımızı sarmış durumda. Nakit para yerine banka/kredi kartı kullanmaya alıştığımız son yıllarda banka kartı 40 milyon, kredi kartı sayısı da 23 milyona yaklaştı. Geçtiğimiz yıl 571 milyon işlem adedi ile 42 katrilyon liralık harcama yapıldı. Tüm bu kart harcamaları artarken doğal olarak bundan yasal olmayan yollardan kazanç elde etmek isteyenlerin sayısı da artıyor. Son olarak hafta sonu elegeçirilen yeni bir çete ile birlikte gözler yeniden kredi kartı dolandırıcılarına çevrildi. Alışveriş sırasındaki ödemelerde kredi kartlarının tercih edilmesinin yaygınlaşmasıyla birlikte, bu kartların değişik yöntemlerle dolandırıcılık amacıyla kullanımı da arttı. Alınan bilgiye göre, bugüne kadar10 değişik türde kredi kartı dolandırıcılığı polis kayıtlarına girdi. Dolandırıcıların, genellikle çalıntı kartlar ile posta yoluyla gönderilen kartları ele geçirerek eylemlerini gerçekleştirdiğini saptayan polise göre, en tehlikeli dolandırıcılık, mağazalardan, 'kredi kartlarının kopyalanması' şeklinde yapılıyor. Bu yöntemde, karttaki bilgiler gerçek olduğundan, dolandırıcılığın ispatı da mümkün olmuyor. Polis, dolandırıcıların, bilgileri genellikle internetten temin ettiklerine dikkati çekerek, kredi kartı sahiplerini, kişisel bilgilerini internette güvenli olmayan sitelere göndermemeleri konusunda uyarıyor. Türkiye'de banka ve kredi kartlarına yönelik en yetkili kurum konumundaki Bankalararası Kart Merkezi'nde (BKM) dolandırıcılıklara karşı görevli bir ihtisas polisi bulunuyor. Emniyet Genel Müdürlüğü ve BKM arasında yapılan protokol gereği BKM'de bir emniyet görevlisi görev yapıyor. İhtisas Polisi, kartlı ödeme sistemleri ve güvenliği konusunda ihtisas yapıyor ve gerektiğinde banka ve emniyet arasındaki koordinasyona yapıcı katkılarda bulunuyor. Gerek emniyet birimleri gerekse BKM yetkilileri özveriyle çalışsalar da soruna çözüm bulmakta zorlanıyorlar. İŞLETMECİLER ÜZERİNE GİTMİYOR Konu hakkında konuştuğumuz ve isimlerini vermek istemeyen bazı banka yetkilileri, özellikle İstanbul'un çok ünlü ve lüks mekanlarında uzun süredir kart kopyalandığını belirtiyor. Kartı kopyalayan makinelerin kamuoyuna yansıyan resimlerden daha küçük de olabileceğini belirten bir yetkili, 'Bir çalışan kimsenin ruhu duymadan kartı kopyalayabilir. Bazı lüks mekanlarda kart kopyalandığını biliyoruz. Bu mekanların sahipleriyle yaptığımız gizli görüşmelerle sorunu çözmek istedik. Ancak işletmeciler isimleri lekelenmesin diye olayın çok üzerine gitmediler. Yapılan tek işlem birkaç garsonun işine son vermek oldu' diye konuştu. GOLD KARTA DİKKAT Bir diğer yetkili de sahtekarlıkların özellikle limitleri yüksek 'Gold, Platin benzeri' ve bunlara bağlı ek kartlarda gerçekleştiğine dikkat çekiyor. 'Limiti yüksek kartlar ve bunlara bağlı ek kartlar korsanların en büyük hedefi. Zira, 10-20 milyar gibi limiti olan kişiler, eşleri ve çocuklarına verdikleri ek kartlardaki ufak ödemelere dikkat etmiyorlar. Bu da söz konusu kart sahiplerini iyi birer hedef yapıyor.' İNTERNETTE KART SATIŞI Çalıntı kart bilgilerinin satılması da korsanların bir diğer gelir kaynağı. Yetkililer, internet üzerinde çalıntı kart üzerine açık artırmalar yapıldığını belirtiyor. İsimleri sürekli değişen internet sitelerinde 'serbest pazar' ekonomisi gereği, gold ve normal kart bilgileri için günlük fiyatlar belirleniyor. Söz konusu sitelerde istendiği takdirde kart bilgileriyle uyumlu uluslararası kimliklere de sahip olunabiliyor. Yetkililer, bu bilgilerin sadece internetten alışveriş yapmak amacıyla kullanılmadığına dikkat çekiyor. Bu tip bilgilerin en çok, tabela şirketlerine alınan pos makinelerinde kullanılıyor. Elinde kart bilgileri olan dolandırıcılar, piyasada çok pahalı satılmayan kart basma makinelerinde üzerlerinde gerçek bilgilerin kayıtlı olduğu sahte kartlar basıyor. Daha sonra bu kartlar sanki alışveriş yapılmış gibi pos cihazından geçiriliyor. Onayı alınan çıktılar ise bankalardan nakit olarak tahsil ediliyor. Kart hareketlerini izleyen makamlar müdahale edene kadar, dolandırıcılar ortadan kayboluyor. KULLANICI NE YAPMALI BKM Genel Müdürü Sertaç Özinal, banka kartı ve kredi kartı kullanan tüketicilerin yapması gerekenleri sıraladı: Buna göre, kartlarda kullanılan şifre doğum tarihi, okul numarası gibi kolay tahmin edilebilir olmamalı. Kart arkasına veya cüzdandaki bir not kağıdına veya herhangi bir yere şifre kesinlikle yazılmamalı. Birden fazla banka/kredi kartı varsa her biri için farklı şifre kullanılmalı. Şifre, e-posta veya mesaj alma-gönderme gibi diğer internet hizmetlerine erişim için kullanılan bilgilerden farklı olmalı. Sanal alışveriş ortamları hariç internet üzerindeki kredi kartı numarası, şifre veya özlük bilgileri isteyen e-postalara kesinlikle bilgi verilmemeli. Bankalar e-posta yoluyla şifre işlemleri yapmıyor ve müşterilerin kişisel bilgilerini istemiyor. Banka/kredi kartı ile işlem yapılırken mümkün olduğunca kartın yanında bulunmalı ve işlem yapılırken kartın kopyalanması riskine karşı kart izlenmeli. Alışverişten sonra kartın geri alınıp alınmadığı kontrol edilmeli. Ödeme kartının POS makinesi haricinde bir başka cihazdan geçirilmemesine dikkat edilmeli. Banka/kredi kartı kaybedildiğinde veya çalındığında veya hesap dökümlerindeki olağandışı hareket hemen ilgili bankaya bildirilmeli ve kart kullanıma kapatılmalıdır. Kredi kartı ile şifre aynı yerde bulundurulmamalıdır. Böylece çalan kişi kartı ATM'lerde kullanamaz. Kredi kartı ile yapılan alışverişlerde işyerinin verdiği satış belgesi tarih ve tutar kontrol edildikten sonra imzalanmalı ve nüsha saklanmalı. Yanlış doldurulan satış belgesi yok edilmelidir. Özinal, işyerinin sorumluluklarını da şöyle sıraladı: 'İmza, kimlik ve son kullanma tarihi kontrol edilmeli. Satış belgesi üzerindeki kart numarası ile karttaki numaranın aynı olup olmadığı kontrol edilmeli. Alışverişe ait satış tutarının tamamı üzerinden POS cihazından işlem yapılmalı, slip bölme yapılmamalıdır. Kart için 'karta el koy' mesajı alındığında işleme devam edilmemelidir.' EN ÇOK KULLANILAN 10 YÖNTEM 1-KAYIP ÇALINTI KARTLAR Kimlik ve imza kontrolü yapılmayan iş yerlerinde alışverişlerde kayıp yada çalıntı kartlar kullanılıyor. 2-DEĞİŞTİRİLMİŞ KARLAR Dolandırıcının kendisine ait ya da bir şekilde ele geçirdiği kredi kartındaki numara, ütüleme yöntemiyle yok ediliyor ve yerine yeni ve başkasına ait bir numara basılmak süretiyle dolandırıcılık yapılıyor. 3-KART KOPYALAMA Alışveriş yapan müşterinin kartları müşteri görmeden encder cihazından geçirilip kopyalanıyor. Sonra bu bilgiler, üretien sahte bir kartın şeridine aktarılıyor. bu en tehlikeli dolandırıcılık olarak nitelendiriliyor, karttak bilgiler gerçek olduğu için olsuzluğun ispatlanması zor oluyor. 4-ELE GEÇMEYEN KARTLAR Kredi kartının müşteriye posta yada kargo yoluyla ulaştırılırken çalınarak kullanılması. Bu dolandırıcılık shte kimlik belgeleriyle banka şubesinden kart alınarak da yapılıyor. 5- İNTERNETTE MAL SİPARİŞİ Dolandırıcı, internette şirket ve kişilerin güvenlik şifrelerini aşarak, kart numaraları ve özlük bilgilerini çalıyor ve bu bilgilerle sipariş veriyor. 6-BOŞ PLASTİK Kredi kartı boyutundaki boş plastik plakalara gerçek kredi kartlarındaki numaralar basılıyor. müşteri sanki alışveriş yapmış gibi, gibi bu art imprinter cihazından geçirilerek satış belgesi düzenleniyor. sonra bu para bankadan tahsil edilmek üzere dolandırıcılık gerçekleştiriliyor. Bu dolandırıcılıkta işyerlerinin de parmağı bulunuyor. 7-SAHTE KARTLAR Sahte para gibi önce sahte kredi kartı basılıyor. Dolandırıcılık kartın arkasında bulunan manyetik şeride, encoder (kodlayıcı) adı verilen bir cihazla gerçek kredi kartı bilgilerinin kodlanması süretiyle gerçekleştiriliyor. 8-HESAP YÖNLENDİRME (ACCOUNT TAKEOVER) Kart sahibinin kimlik bilgileri, kredi kartı bilgileri öğrenilerek bankaya telfonla veya başvuru formuyla müracaat ediliyor. Eldeki bilgilerle kartın adresi değiştiriliyor ve bir süre sonra kaybolma bahanesiyle yeni adrese yeni kart isteniyor. Gelen kartın arkasına imza atan dolandırıcı kartı kullanmaya başlıyor. 9-MANYETİK ŞERİT SAHTECİLİĞİ Dolandırıcı kendisine ait kredi kartın arkasındaki manyetik şerit bigilerini siliyor ve encoder cihazıyle başkasına ait bilgileri yüklüyor. 10-ATM DOLANDIRICILIĞI Dolandırıcı bankaya gelen müşteriden önce ATM'nin kart giriş haznesine bir cisim yerleştiriyor. Sonra gelen müşterinin kartı ATM cihazında kalınca, dolandırıcı yardım etmek bahanesiyle şifreyi öğreniyor. Müşterinin bankadan ayrılmasından sonra da kartı ATM cihazından çıkarıp kullanıyor. Haber: Emre ENGİN - Devrim TOSUNOĞLU Kaynak: Akşam