Kara delik akışlarının ısı değişimleri ilk kez ölçüldü

Bilim adamları büyük galaksilerin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliklerden çıkan gaz akışlarındaki ısı değişimlerini ilk kez ölçmeyi başardı.

Araştırma için IRAS 13224-3809 adlı galaksinin merkezinde, Güneş'ten milyonlarca kat büyük kara delikteki gaz çıkışlarını gözlemleyen bilim adamları, kara delikten dışarıya doğru akımların çevredeki X-ışını emisyonları tarafından ısıtıldığını belirledi.

Çevresindeki gaz ve diğer materyalleri soğuran kara delik istiap haddine ulaştığında ortaya çıkan dışa doğru akışın bir saatten kısa sürelerde ısı değiştirdiği, bunun hız bakımından şimdiye dek yapılan tahminlerden yüz kat fazla olduğu belirtildi.

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) NuSTAR ve Avrupa Uzay Ajansının (ESA) XMM-Newton uzay teleskoplarını kullanan bilim adamları, galaksiden dünyaya yayılan X-ışını emisyonlarının spektrum dalgalanmaları sayesinde sıcaklık değişimlerine dair kestirimlerde bulundu. 

Bilim adamları gaz akışındaki magnezyum ve demir gibi elementlerin spektrumunun bazı bölgelerini soğurmasıyla ortaya çıkan dip noktaları ve sürtünmenin azalıp sıcaklığın düşmesiyle ortaya çıkan tepe noktaları kayda geçirdi.

Spektrumdaki iniş çıkışlardan hareketle X-ışınlarının, kara delik akışlarını artık daha fazla X-ışını emisyonu taşıyamayacağı noktaya kadar, milyonlarca santigrat derece ısıttığı tespit edildi.

Sonuçları "Nature" dergisinde yayımlanan gözlemin bu alanda şimdiye kadar yapılanların en detaylısı olduğu kaydedildi.