Kamboçya soykırımı: Kızıl Kmer üçlüsü yargılanıyor

Kızıl Kmer yönetimi sırasında yaklaşık 2 Milyon insanın öldürüldüğü soykırımdan sorumlu tutulan üç eski lider bugün mahkeme önüne çıktı.

Kamboçya'da soykırım yürüten Kızıl Kmer yönetiminden hayatta kalan en yaşlı üç liderin yargılanmasına bugün başlandı. Mahkemenin sunuş konuşmaları dört gün boyunca sürecek.

BM gözetimindeki mahkemeye çıkarılan eski liderler arasında "iki numaralı birader" adıyla bilinen ve Mao yandaşı yönetimin lideri Pol Pot'un sağ kolu olan Nuon Çea da bulunuyor.

Hepsi de 80'li yaşlarında olan eski liderlere, aralarında soykırım ve insanlığa karşı işlenmiş suçlar da bulunan çeşitli suçlamalar yöneltiliyor.

Mahkeme sözcüsü Lars Olsen, bugünün çok önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtti; "Birçok kişi bugünü yaşayacaklarına inanamıyordu" dedi.

Kamboçya'da 1975-79 Yılları arasında, nüfusun üçte birini oluşturan 1,7 milyon kadar insanın öldürüldüğüne ya da aşırı çalıştırılmaktan, açlıktan veya işkenceden öldüğüne inanılıyor.

Kızıl Kmer yönetimi 1979 yılında devrilmiş; yönetimin önde gelenlerini yargılama süreci ise çok uzun yıllar almıştı.

Kamboçya ilk olarak 1990'ların ortalarında, BM ve uluslararası kamuoyundan soykırımı soruşturma mahkemesi oluşturulmasınına yardım edilmesini talep etmişti.

Phnom Penh yönetimiyle BM arasında uzun yıllar süren görüşmeler sonucunda ortak mahkeme 2006 yılında kurulabildi ama şimdiye dek yalnızca tek bir kişi yargılandı.

BBC'nin başkentteki muhabiri Fergal Keane, bu sabahki mahkemeye Kızıl Kmer yönetiminin uygulamalarından hayatta kalabilmiş yaşlı Kamboçyalıların ve eski yönetimde çalışmış muhafızlarla diğer yetkililerin de geldiğini, eski kuşaklardan bu kişilerin bazılarının mahkemeye ifade vereceğini; bazılarının da o korkunç dönemin son perdesini izlemek istediklerini aktarıyor.

BM'in İngiliz Başsavcısı Andrew Cayley, Kamboçya'daki mahkemenin dünyaya güçlü bir mesaj olması gerektiğini kaydederek, "Bir ülkeyi bu türde bir felakete sürüklerseniz, geçmiş sizi yakalar." dedi.

Bugünkü mahkemede Nuon Çea'nın yanı sıra, eski devlet başkanı Khieu Samphan ile eski dışişleri bakanı Ieng Sary de yargılanıyor ve üçü de kendilerine yöneltilen suçlamaları reddediyor. Bugünkü mahkemeye eski sosyal işler bakanı Ieng Thirith'in de katılması planlanmıştı ama sağlık nedenleriyle oturuma katılamayacağı bildirildi.

Mahkeme sert eleştirilere de hedef olmakta. Anne ve babası Kızıl Kmerlerce öldürülmüş olan Theary Seng, 2 milyona yakın insanın ölümü için sadece üç kişinin mahkeme önüne çıkarılmasını yetersiz buluyor.

Mahkemede söz alan savcılar, Kızıl Kmer yönetimi altında Kamboçya halkının çok büyük acılar yaşadığını kaydetti. Savcı Çea Leang, "Kızıl Kmer yönetimi, Kamboçya'yı dev bir esir kampına çevirdi. Tüm bir ulus, bugüna kadar akıl erdirilemeyen boyutlarda bir zulüm altında yaşatılan mahkumlara dönüştürüldü." dedi.