Kadın sigortalıların SSK sigortalılığından emekliliği

Kadın çalışanların SSK'dan nasıl emekli olacağını Şevket Tezel yazıyor.

Memurların emeklilik koşulları ile başladığımız emeklilik yazı dizimize bugün de 4/1-a (SSK) Sigortalılarının emekliliğiyle devam ediyoruz. Elbette bu konuyu da bir güne sığdıramayacağımızdan bugün SSK sigortalılığından emeklilikte sigortalılık süresi ve başlangıç kavramlarının tanımından sonra kadınların SSK sigortalığından günden emekliliklerini ele alarak başlamış bulunuyoruz.

SSK’da Sigortalılık Süresi Kavramı

Sigortalılık Süresinin Başlangıcı SSK sigortalısı olarak veya Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve diğer sosyal güvenlik kurumlarından herhangi birisinde ilk defa çalışılmaya başlanılan tarihtir.

01/04/1981 tarihinden sonra 18 yaşından önce çalışmaya başlayanların sigortalılık sürelerinin başlangıcı 18 yaşını doldurdukları tarihtir. 18 yaşından önce edinilmiş gün sayıları ise gün sayılarının ise dahil edilmesi gerekiyor.

SSK'dan Emeklilikte Başlangıç Kavramı

Ancak SSK statüsünden emeklilik şartı kategorilerinde hangi şartlara tabi olunduğunun tespitinde 18 yaşından önce olsun sonra olsun ilk defa sigortalı olunan tarih esastır.

Sigortalılık süresi sigortalı olarak ilk defa çalışılmaya başlanılan tarihten sigortalının aylık talebinde bulunduğu veya öldüğü tarihe kadar geçen süredir.

Başlangıç kavramı illa ki SSK sigortalısı olarak başlama anlamına gelmiyor. Çalışma hayatına memur olarak başlamış olanlar için Emekli Sandığı başlangıcı, Bağ-Kur’lu olarak başlamış olanlar için Bağ-Kur başlangıcı SSK statüsünden emeklilikte başlangıç olarak alınıyor.

Sigortalının hangi, statüden emekli olacağının saptanmasında son yedi yıla bakıldığından son yedi yılda prim çoğunluğunun ait olduğu sigortalılık SSK (4/1-a) sigortalılığı ise diğer sigortalılıkla başlamış sigortalının tabi olduğu şartların tespitinde Bağ-Kur olsun, Emekli Sandığı olsun, özel banka sandığı olsun, SSK olsun ilk defa sigortalılığa başlanılan tarihe göre aşağıdaki SSK tablolarına bakılması gerekiyor.

Doğum Borçlanması Başlangıcı Nasıl Geri Çeker?

Sigortalılık öncesi doğumlar borçlanılmadığı için emeklilik yaşını çekmesi söz konusu olmuyor. Bununla birlikte istisnai olarak çektiği durumlar da olabiliyor. Hakkında uzun vadeli sigorta kollarından prim ödenmediği için emeklilik hesaplamalarında başlangıç sayılmayan çıraklık ve stajyerlik sigortalılığı bu konuda anahtar görevi görüyor. Zira doğum borçlanması yapmak için “Sigortalılık başlangıcı” değil de “Tescil edilmiş olmak“ arandığı için “Çıraklık veya stajyerlikten” sonra ama sigortalılık başlangıcından önce doğum yapmış kadınlar bu doğumlarını borçlanıp sigortalılık başlangıçlarını doğum borçlanması ile borçlanabildikleri süre kadar geriye çekme hakkını elde etmiş oluyorlar. Bilindiği üzere doğum borçlanması rasgele 2 yıl değil çocuğun doğum tarihinden 2 yaşını dolduruncaya kadar geçen süre için yapılabiliyor. Bu iki yılda da çalışılmış veya isteğe bağlı ödenmiş prim süresi varsa o süreler borçlanılamıyor.

Bu istisnai durum dışında doğum borçlanması sigortalılık başlangıcını geri çekmediğinden yaşı etkilemiyor ve etkisi sadece gün eksiğine bağlı olarak geciken emeklilik tarihlerinin öne çekilmesinde yardımcı olmakla sınırlı bulunuyor.

SSK’dan Normal Emekli Olacak Kadınlar İçin Emeklilik Tablosu:

08.09.1999 tarihi itibariyle 18 yıldan fazla sigortalılık süresine sahip olan kadın sigortalılar (08.09.1981 ve daha önce sigortalı olanlar) eskiden olduğu gibi 5000 günü tamamladıkları takdirde “YAŞ” a bağlı olmadan emekli olacaklardır.

08.09.1981 den önce sigortalı olmuş olan kadınlar 1999 yılı öncesindeki düzenlemelere göre 5000 günü ve 20 yıllık sigortalılık süresini tamamlayınca “YAŞ” a tabi olmadan emekli olabilirler. Keza 50 yaşını ve 3600 günü doldurduklarında da emekli olabilirler.

Yukarıdaki şartları yerine getiremeyen kadınlar ise aşağıdaki tablodaki şartlarla emekli olabileceklerdir.

ÖRNEKLER

Örnek 1- 25.05.1969 doğumlu olan Huriye Hanım, 15.09.1989 – 14.06.1992 tarihleri arasında memur olarak işe başlamış ve bugüne kadar Emekli Sandığı+SSK toplamında sosyal güvenlik kapsamına dahil olarak 4388 prim ödeme gününe sahip olmuştur. Bu kadın sigortalının işe başlama tarihine göre yukarıdaki tabloda gireceği aralık “24.05.1989-23.05.1990 arasında” işe girenlerin aralığıdır. Buna göre Huriye Hanım,  20 yıllık sigortalılık süresini 05.09.2009’da tamamlayacak ve 46 yaşını dolduracağı 25.05.2015 tarihinden sonra olmak kaydıyla 5375 günlük prim ödeme süresi ile emekli olacaktır. Eksik olan 987 günü için 2 yıl 8 ay 27 gün daha sigortalı olarak çalışır veya isteğe bağlı sigortalı olursa bu sürenin bitiminde emekli olacaktır. Veyahut artık prim ödemese bile 58 yaşını dolduracağı 25.05.2027 tarihinde yaştan kısmi emekli de olabilecektir.

Örnek 2- 12.06.1967 doğumlu olan, Elif Hanım 15.06.1981 tarihinde SSK’lı olarak işe başlamıştır. Bu kadın  sigortalı yukarıdaki tablonun 1. sırasında olan “08.09.1981 ve daha öncesi” işe başlayanların tabi olacağı kurallara tabidir. Kadın sigortalı Elif Hanım, 5000 günü tamamladığı gün herhangi bir “YAŞ” koşuluna tabi olmaksızın emekli olabilir. Ya da 3 bin 600 günle 12.06.2017 tarihinde emekli olabilir.

Örnek 3- 01.01.1968 doğumlu Berna Hanım sigortalılığa 01.06.1992 tarihinde esnaflıkla Bağ-Kur sigortalısı olarak başlamış, 3 yıl sonra da ikiz çocukları olunca faaliyetini sonlandırmıştır. 1998 yılında bir çocuğu daha olan  Berna Hanım 2003 yılında SSK’lı olarak çalışmaya başlamış olup halen 1985 SSK günü vardır. 08.04.1970-30.06.1990 tarihleri arasında Almanya’da ikamet eden Berna Hanım Almanya’daki ikamet süresinden 29 ayını borçlandığında 46 yaşına tabi olacak,  ikiz doğumunu bir ve diğer doğumunu bir olmak üzere iki doğumunu borçlanarak 1440 gün de oradan kazanacak, böylelikle toplamda 5375 gününü de tamamlamış olacağından hemen emekli olabilecektir.