Kadın erkek eşitliği 'özde değil sözde'

OECD tarafından hazırlanan araştırmaya göre, erkek işsiz bile olsa ev işleri ve çocuk bakımına çalışan kadın kadar zaman ayırmıyor.

Artık cinsiyet eşitliği devrinde yaşıyoruz. Yani kadın ve erkekler artık hayatın yüklerini eşit şekilde paylaşıyor. Herkes süpürgeyi eline alıyor, bebeklerin altını temizliyor.

Elbet hala dinozorlar da var; ancak batı dünyası yakın geçmişte bir dönüşümden geçerek adil paylaşım çağına girdi.

Tek sorun; gerçeklerin yukarıdaki bu düşünceleri desteklemiyor olması.

Yemek yapma, bakım ve gönüllülük gibi ücretlendirilmeyen işlerin dağılımına bakıldığında, yükü aslında kimin omuzladığı da ortaya çıkıyor.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü'nün (OECD) hazırladığı bir araştırma, 29 ülkede "ücretlendirilmeyen ekonomi"yi ya da bizim bildiğimiz adıyla, ev işi ve çocuk bakımını mercek altına alıyor.

Araştırmanın sonuçları da 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün 100. yıldönümü arefesinde yayınlandı.

Sonuçları, kadınların her alanda eve daha fazla mesai yatırımı yaptığını gösteriyor.

İşsiz babalar

Rapora göre babalar işsiz bile olsa, çocuk bakımına iş sahibi olan annelerden daha az zaman ayırıyor. Bu duruma istisna olan sadece iki ülke var: Macaristan ve Amerika Birleşik Devletleri.

İngiltere'de işsiz babalar ortalama olarak günde 63 dakikalarını çocuk bakımına ayırıyor. Çalışan anneler için bu süre 83 dakika.

Maço imajına rağmen, OECD Avustralyalıların sanayileşmiş ülkeler arasında çalışıyor olsun olmasın, çocuklarına en çok zaman ayıran erkekler olduğunu belirledi. (Çalışan Avustralyalı erkek için bu süre 69, işsiz bir Avustralyalı erkek için 105 dakika).

Çocuklarla ne yapıldığı da sanayileşmiş ve gelişmekte olan ülkeler içinde büyük çeşitlilik gösteriyor. Kadınların büyük bölümü çocuk bakımının yemek hazırlama ve temizleme gibi temel ihtiyaçlarını karşılarken, babalar ayırdıkları süreyi daha çok öğretme, okuma ve oyunla geçiriyor.

Kadınların istisnasız her ülkede, ev işi ve çocuk bakımına erkeklerden daha çok zaman ayırması da şaşırtıcı olmasa gerek.

Bu işlerden en uzak duranlar Güney Koreli erkekler. Ücretlendirilmeyen işlere onların günde ayırdığı süre 50 dakika. Danimarka'da bir erkek için bu süre üç saate dek çıkıyor.

Norveç'te kadınlar neredeyse dört saatlerini mali karşılık beklemeksizin çocuk bakımı ve ev işine vakfederken, bu süre Türkiye, Hindistan, Portekiz ve İtalya'da altı saate çıkıyor.

Peki farklar nerede yatıyor?

Tahmin edeceğiniz üzere, bir ülkede kadınların profesyonel olarak çalışması ne kadar yaygınsa, evde ücretlendirilmeyen işlere ayrılan zaman da o kadar azalıyor.

Kadınların 'çifte mesaisi'

Ancak asıl mesele, erkeklerin neden her koşulda kadınlardan daha az 'karşılıksız' iş yaptığı.

Bunun bir nedeni kadınların ücretli işlerde geçirdiği süre. Avustralya, Almanya, Japonya, Hollanda ve İngiltere'de kadınların yüzde 40'ından fazlası yarı zamanlı işlerde çalışıyor, eve döndüklerinde de mesaileri devam ediyor.

Yarı zamanlı iş olanaklarının daha sınırlı olduğu ülkelerde özellikle de Avrupa'nın güneyinde, çocukların varlığı, kadınların istihdam pazarından ayrılmasının önemli etkenlerinden birisi.

Raporu kaleme alan Veerle Miranda, hükümetlerin benimsediği siyasetlerin çalışmak isteyen kadınlara yardımcı olabileceğini söylüyor.

Ancak bunun hem yararı hem zararı olabilir: "Bir yandan kamunun teşvik ettiği örgün çocuk bakım sistemleri anneleri bazı bakım sorumluluklarından kurtarıp işgücünde daha etkin rol alabilmesini teşvik eder."

Miranda "Öte yandan da uzun doğum izinleri daha çok kadınlarca kullanılıyor. Annelerin bu izinlerden vazgeçmemesi partnerlerinin geleneksel rolünü pekiştirirken, annelerin işlerine bağlılığını zedeliyor." diyor.

Peki ücretlendirilmeyen ev işlerinin ekonomik değeri ne? Bu hesap yöntemlerine, evde çalışan kişiye biçilecek hayali ücrete bağlı.

Ancak OECD araştırması, üye ülkelerin hepsinde ücretlendirilmeyen bakım ve temizlik gibi ev işlerinin ekonomilerin üçte birine denk geldiği sonucuna varıyor.

Hatta bu, İngiltere gibi ev işine ücret biçildiğinde bunun bedelinin diğer profesyonel işlere denk olduğu ülkelerde, ücretsiz ev idaresinin ekonomik büyüklüğünün ücretlendirilmiş ekonomiye denk olacağı anlamına geliyor.

Araştırmanın bazı sonuçları ise bilinenleri teyit ediyor: Yaşlılar ve çalışma yaşındakiler ücretsiz ev işine yakı oranlarda zaman ayırırken, gençlerin bu işlere ayırdığı zaman kaydadeğer oranda daha az.