İzmir her alanda geri gidiyor

Tarihte hep ilkler arasında olan İzmir'in yeri artık sonlarda. Peki neden?

İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Yönetim Kurulu'nun iktisatçı Mustafa Sönmez'e hazırlattığı raporda İzmir'e göçün hızla arttığı, nüfusun 4 milyona yaklaştığı belirtildi. İlde işsizliğin yüzde 11 ile Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu kaydedilen raporda, İzmir'in yatırım çekmede altıncı sıraya gerilediği vurgulandı.

İAOSB'nin "İzmir'de İşsizlik-Büyüme Sorunları ve Beklentiler" konulu raporunda ilde merkeze göçün hızlandığı, yatırım çekme gücünün azaldığı ve kamu kaynaklarından yeterli payın alınamadığı vurgulandı. Raporda, tarım kesimiyle uğraşan küçük üreticilerin, artan girdilerle baş edememesi ve desteklemelerin yetersiz kalması, küçük esnafın ise büyük mağazalarla rekabet edememesi sebebiyle üretimden vazgeçtiği ifade edildi. Üretimi bırakan bu iki kesimin merkeze göç ederek ücretli iş gücü haline geldiği belirtildi. Tarımdan geçinen nüfus 2000 yılında toplam çalışanların yüzde 28,4'ünü oluştururken bu oran 2004'te yüzde 19.4'e, 2006'da ise yüzde 17.5'e geriledi.

TÜRKİYE'NİN HER YANINDAN GÖÇ ALIYOR

Rapora göre İzmir'de en büyük problem işsizlik. İzmir, tarımdaki çözülmenin il merkezine ittiği nüfusun yanı sıra Türkiye'nin her yerinden de göç alıyor. Bu durum şehirdeki işsizlik oranı da artırdı. Rapora göre, İzmir, 2006 yılında yüzde 11.2 işsizlik oranıyla Türkiye ortalamasının iki puan üzerinde yer aldı. Buna göre ilde 152 bin işsiz bulunuyor.

İzmir'de, dikkat çeken bir başka konu da Türkiye'nin büyük metropollerinde de gözlenen kayıt dışı çalışmanın yüksekliği oldu. İlde 236 bin kişinin kayıt dışı çalıştırıldığına dikkat çekildi. Raporda İzmir'in 2006 bütçesine yüzde 8.6 oranında katkı yaparken bütçe harcamalarından yüzde 1.96 oranında pay aldığı, bu nedenle eğitim ve sağlık standartlarının birçok Anadolu iline göre geride kaldığı ifade edildi.

Yüz bin kişiye düşen hasta yatağı kriterinde İzmir'in, Sivas, Erzurum, Artvin gibi illerin gerisinde, 16. sırada bulunduğu, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı kriterinde de 81 il arasında 46. sırada yer aldığının kaydedildiği raporda, nüfus başına düşen sağlık elemanı açısından ise 2. şehir olduğu ifade edildi. İzmir'in ulaştırma, enerji, liman, haberleşme gibi altyapı yatırımlarından da yeteri kadar pay alamadığı öne sürüldü.

RAPORDAN BAŞLIKLAR

İzmir hızla göç alıyor, nüfus 4 milyona yaklaşıyor.

İşsizlik, yüzde 11 ile Türkiye ortalamasının üstünde, 152 bin işsiz var.

Tarımla geçinenler kentlere göçüyor, tarım nüfusu yüzde 17.5'e indi.

Ücretlilerin oranı nüfusun yüzde 66'sına yükseldi, ücretlilerin yüzde 36'sı kayıt dış çalışıyor.

2002-2006 döneminde İzmir yatırımlardan yüzde 5 pay alarak yatırım çekmede 6'ncı sıraya indi.

Toplam vergi gelirlerine yüzde 9 oranında katkısı olan İzmir'e, bütçe harcamalarından yüzde 2 pay ayrıldı, kaynak transferi devam ediyor.

Kamu yatırımlarından ancak yüzde 2 pay alan İzmir'de yatırımlar sürüncemede.