İşten çıkarma yasağı bitiyor! Çalışanlar merakla Erdoğan'ın vereceği yeni kararı bekliyor

Koronavirüs salgınının ekonomik etkilerini azaltmak için nisanda getirilen işten çıkarma yasağı bu ay ortasında sona eriyor. Gözler verilecek karara kitlenirken Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yasağı 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatma yetkisi bulunuyor.

TÜİK tarafından açıklanan son verilere göre 2020 yılı Mayıs döneminde çalışanların sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 411 bin kişi azaldı. Nisan-Temmuz arası 1,9 milyon kişiye devlet ücretsiz izin desteği parası ödedi. İşten çıkarma yasağının uzatılıp uzatılmayacağı önümüzdeki günlerde belli olacak.

2019 yılının Aralık ayında ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını sonrası milyonlarca çalışan işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Bu durumun önüne geçmek için hükümet, 17 Nisan tarihinde aldığı kararla 3 ay boyunca işten çıkarmaları yasaklamıştı.

İşten çıkarma yasağı bir ay süreyle daha yasaklanmıştı

17 Temmuz’da sona eren işten çıkarma kısıtlaması Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla 1 ay daha uzatılmıştı. Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından daha önce yapılan açıklamada kısa çalışma ödeneğine son verilip kısıtlamanın 3 ay daha uzatılacağı bilgisi verilmişti. Ancak kısa çalışma ödeneği bir ay daha uzatılırken işten çıkarma da bir ay süreyle daha yasaklanmıştı.

Uzatma yetkisi Erdoğan'da

Sözcü'de yer alan habere göre, 30 Haziran 2021 tarihine kadar işten çıkarmanın yasaklanabilmesi Erdoğan’ın yetkisinde. Mevcut düzenlemeler ile birlikte işten çıkarma yasağı 17 Eylül 2020 tarihine kadar devam ediyor. İşten çıkarma yasağı süresince 15 Mart 2020 tarihinden ücretsiz izne ayrılmış herkese aylık 1.070 TL’lik ödeme yapılıyor.

Sendikalar karşı çıkmıştı

Nakit destekli ücretsiz izin olarak bilinen uygulamanın Haziran 2021’e kadar uzatılabilecek olmasıyla ilgili Türkiye’nin sanayi başkenti Kocaeli’den ve Bursa’dan sert tepki gelmişti. Kocaeli’de iki büyük konfederasyonun bölge temsilcileri yasa tasarısına karşı olduklarını ifade etmişti. Türk-İş Bursa 8. Bölge Temsilcisi Ruhi Biçer, amacın işsizlik rakamlarını kontrol altına almak olduğunu söylemişti.

Biçer, “Uzatılmak istenen ücretsiz izin uygulamasında işverene ‘İstediğine gel çalış de, parasını öde, istediğini gönder ben de 40 TL vereyim’ demek isteniyor.” açıklamasında bulunmuştu.

İşten çıkarma yasağının uzaması ücretsiz izin süresinin de uzaması anlamına geliyor.

Ceza ödeyip işten çıkarılabiliyor

Kanunlara göre işten çıkarma yasağı süresince yüz kızartıcı suç işleyen kişilerin iş akitleri sona erdirilebiliyor. Ayrıca 2943 TL'lik brüt asgari ücret ceza ödenerek de çalışanlar işten çıkarılabiliyor.

TÜİK açıklaması

TÜİK verilerine göre bu yılın nisan döneminde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,2 puanlık azalış ile %12,8 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 585 bin kişi azalarak 25 milyon 614 bin kişi, istihdam oranı ise 4,9 puanlık azalış ile %41,1 oldu.

2020 yılı Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 331 bin kişi azalarak 3 milyon 826 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puanlık artış ile %12,9 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Mayıs döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 411 bin kişi azalarak 25 milyon 858 bin kişi, istihdam oranı ise 4,7 puanlık azalış ile %41,4 oldu.

İş aramayanlar TÜİK tarafından işsiz kabul edilmiyor

Nisan, mayıs ve haziran aylarını içeren mayıs dönemi işsizlik verisi süresince işten çıkarma yasağı uygulanmıştı. İstihdam edilen insan sayısının 2,4 milyon azalmasına rağmen işsiz sayısının da azalmasının en önemli sebeplerinden biri vatandaşın iş aramaktan umudunu kesmesi. 2019 Mayıs döneminde 558 bin kişi iş aramaktan umudunu keserken, umutsuzların sayısı 2020 Mayıs döneminde yüzde 143 artışla 1 milyon 358 bine çıktı. İş aramayanlar TÜİK tarafından işsiz kabul edilmiyor.

Kısa çalışma ödeneği 2 ay daha uzatıldı

Kısa çalışma ödeneği uygulamasının 2 ay daha uzatılmasını öngören Cumhurbaşkanı kararı dün Resmi Gazete'de yayımlandı.

Uygulamada daha önce uzatılan süre 31 Ağustos'ta sona eriyordu. Konuyla ilgili açıklama yapan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, “Sosyal Koruma Kalkanı kapsamında 26.03.2020 tarihinde başlatılan Kısa Çalışma Ödeneği mevcut faydalananlar için, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın tensipleriyle 2 ay daha uzatılmıştır.” ifadelerini kullanmıştı.