İşte Türkiye'de internetin karnesi

Alternatif Bilişim Derneği Türkiye'de 19. yılını dolduran internetin fotoğrafını çekerek bir rapor hazırladı.

Rapora göre Türkiye'de hanelerin yüzde 43'ü internet erişimine sahip. Bu yaygınlığa rağmen dijital okuryazarlık seviyesinin düşüklüğüne dikkat çekildi.

Dernek web sayfalarından erişilebilen rapora göre, 2011 yılında Türkiye genelinde hanelerin yüzde 42,9'u internet erişim imkânına sahip .

İstanbul, Doğu Marmara, Orta Anadolu, Batı Anadolu ve Batı Marmara bölgeleri ise %56,9 ile Türkiye ortalamasının üzerinde.

Bilgisayar ve internet kullanım oranları 16-74 yaş grubundaki erkeklerde %56,1 ve %54,9 iken, kadınlarda yüzde 36,9 ve yüzde 35,3.

Raporda verilen bu rakamlar kadın-erkek ve kent-kır arasındaki sayısal uçurum devam ettiğini göstermekte.

Ayrıca raporda, Türkiye'de 18 binden fazla alan adının erişime kapalı olduğu belirtilirken, sansür ve denetimin daha koyu hale geldiği vurgulanmakta.

DÜŞÜK RİSK, DÜŞÜK KULLANIM

İnternet kullanımı görece yaygın olmasına rağmen dijital okuryazarlık seviyesinin düşüklüğüne dikkat çekilen raporda, Ekim 2011 tarihli EU Kids Online Raporuna atıfla Türkiye'nin "Düşük risk, düşük kullanım" ülkesi durumunda olduğuna dikkat çekildi.

BTK tarafından 'seçmek özgürlüktür' diye sunulan hazır ve içeriği bilinmeyen filtre programlarına ilişkin ise, "Erişim engellemeleri, merkezi filtre uygulaması, kamuya açık erişim noktalarındaki keyfi sansür/filtre uygulamaları kullanıcılara karşı koyu bir sansür/denetim mekanizması haline geldi" değerlendirmesi yapıldı. Raporda hazırlıkları yürütülen Derin Veri Analizi çalışmalarına da dikkat çekiliyor .

"İnternetin bir türlü kullanamadığımız fırsatlarına yoğunlaşalım" çağrısının yapıldığı raporda çarpıcı çözüm önerileri yer alıyor.

İNTERNET KULLANICISINA ALTIN ÖNERİLER

Raporda yer alan öneriler özetle şöyle sıralanıyor:

- Yeni medya alanında üretilecek siyasal ve toplumsal politikalar öncelikle ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkını temel alarak tüm paydaşların katılımıyla farklı hedef kitlelere yönelik olarak geliştirilmelidir.

- Türkiye'de sayısal uçurumu çözmeye yönelik eğitim politikası geliştirilmeli; eğitim seferberliği başlatılmalıdır.

- Türkiye'de var olan İnternet'in güvenli kullanımına yönelik çeşitli çalışmaların ilgili tüm kurum ve kuruluşları, STÖ'leri ve özel sektörü içerecek şekilde geliştirilmesi, işbirliği ve koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Bu çalışmalarda özellikle çocukların ve gençlerin görüşlerine başvurulması gereklidir. Çocukların ve gençlerin kullanım pratikleri onların bakış açısı ile, etiketlenmeden ve önyargısız bir şekilde disiplinlerarası bir yaklaşımla kavranmaya çalışılmalıdır.

- Çocukların, gençlerin ve ebeveynlerin yeni medyayı doğru, etkin ve verimli kullanımı konusunda farkındalıklarının, bilgi ve beceri düzeylerinin arttırılması gereklidir.

- Türkiye'de her düzeyde (yaş, cinsiyet, kuşak, bölge) dijital okuryazarlığın geliştirilmesi gerekmektedir.

- Medyanın yeni medyanın kullanımından kaynaklanan olanakları ve riskleri dengeli bir şekilde kamuoyuna sunması, toplumda doğru kanaat oluşumunu desteklemesi gereklidir. Medya ahlaki panik yaratmanın bir aracısı/zemini olmamalıdır.

- Yeni medya ortamlarının kullanım bilgi ve beceri eksikliğiyle iyi niyet yoksunluğundan kaynaklı olası zararları üzerine yoğunlaşılarak, olanakları ve yararları göz ardı edilmemelidir.

- Temel öğrenim kurumlarındaki "Medya Okuryazarlığı" ve "Bilgisayar" dersleri müfredatının dijital okuryazarlığı geliştirecek şekilde gözden geçirilmesi gereklidir.

- 5651 sayılı kanunun ve ilgili diğer mevzuatın yurttaşın ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkı temelinde yeniden ele alınması/düzenlenmesi gerekmektedir.

- Yurttaşın kişisel verilerinin korunması anayasal bir haktır ve bağımsız ve özerk bir yapı tarafından bu korumanın sağlanması gereklidir.

- Alternatif Bilişim Derneği olarak kullanıcı merkezli, kullanıcının haklarını odağa kalan tekno-sosyal politikaların geliştirilmesini talep ediyoruz. Bunun için de Kullanıcı Hakları Bildirgemize tekrar dikkat çekmek istiyoruz: http://www.bildirge.org/

Raporun tamamına Alternatif Bilişim Derneği web sitesi http://www.alternatifbilisim.org adresinden erişilebilir.