İstanbullu suyu damacanadan içmeyecek!

2001 yılında başlanan Melen Projesi kapsamında geçtiğimiz günlerde tamamlanan Boğaziçi Su Tüneli sayesinde İstanbul’un içme suyu ihtiyacı karşılanacak.

Kanuni Sultan Süleyman yüzyıllar önce bir gün Mimar Sinan’a İstanbul’a su getirmenin mümkün olup olmadığını sormuş. Mimar Sinan da ona “Sultanım belki mümkündür ama altın dolu keseleri uç uca dizmek şartıyla İstanbul’a su gelebilir” diye cevap vermiş. Kanuni de suyu İstanbul’a getirmek için gerekirse keseleri uç uca değil yan yana bile dizeceğini söylemiş ve hemen ardından suyla ilgili yatırımlar yapılmaya başlanmış.

Kanuni ile Mimar Sinan arasında geçen bu diyalog bile İstanbul’un tarih boyunca ne kadar çok su sıkıntısı çektiğini gösteriyor. Ancak gelin görün ki yüzyıllardır var olan bu sorun son zamanlarda geliştirilen projeler sayesinde artık son buldu. Özellikle İstanbulluların can suyu projesi olarak bildikleri Melen Projesi de bunlardan biri. 2001 yılında başlanan projenin en önemli ayağı ise geçtiğimiz günlerde tamamlanan Boğaziçi Su Tüneli...

İKİ KITAYI BİRLEŞTİRİYOR

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’nün üstlendiği ve dünyada ilk kez iki kıtayı birleştiren bir tünel olma özelliği taşıyan bu yapı ve proje kapsamında İstanbulluların içme suyu ihtiyacı karşılanacak. DSİ 14’üncü Bölge Müdürü Mehmet Yalçın Çomoğlu yüzyıllardan beri su sıkıntısını gidermek için pek çok proje üretildiğini anlatıyor: “Roma döneminde kuyulardan ve sarnıçlardan su temin edilmiş. Bizans ise Binbir Direk Sarnıcı ile üstü açık sarnıçlar yapmış. Osmanlı’da Fatih Sultan Mehmet döneminde bakımsızlık ve şehri alan orduların tahribatı yüzünden bu sarnıçlar kullanılamaz duruma gelmiş. Dolayısıyla sadece bakım ve onarım çalışmaları yapılmış. İstanbulluların su sorununu çözmek için en köklü yatırımlar ise Kanuni Sultan Süleyman dönemine ait... 16. yüzyıl boyunca su temini şehrin ana problemi olmuş, zamanla su potansiyeli artmış. Ancak yine de 1994 yılı öncesinde su sıkıntısı yaşandığı bir gerçek... Tankerlerin arkasında bidonlarla kuyruğa girilip su alındığını hatırlıyor musunuz?. O yıldan sonra gerek Başbakan Erdoğan’ın gerekse Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu’nun yaptığı yatırımlarla su meselesi çözüldü.”

BOĞAZIN 135 METRE ALTINDA

İstanbul’un şu anda mevcut su potansiyeli 1 milyar 453 milyon metreküp civarında. Nüfusun yüzde 65’inin Avrupa yakasında bulunduğunu belirten Çomoğlu su kaynaklarının çoğunluğunun Anadolu yakasında olduğunu söylüyor: “Su kaynaklarının yüzde 45’i Avrupa, yüzde 55’i Anadolu yakasında. Nüfus da Avrupa yakasında daha yoğun olduğu için mecburen su iletimi ihtiyacı ortaya çıkıyor. Bu iletim de Melen Projesi kapsamında dünyada iki kıtayı birleştiren ilk su tüneli olma özelliği kazanan Boğaziçi Su Tüneli sayesinde olacak. Boğazın altından geçen su arıtılmış şekilde musluklardan akacak ve içme suyu olarak kullanılacak.”

Boğaziçi Su Tüneli dört aşamalı Melen projesinin ilk kısmıydı ve geçtiğimiz günlerde tamamlandı. Tüm aşamalar bitince İstanbul’un uzun vadeli içme suyu ihtiyacının karşılanacağını belirten Çomoğlu, bu projede suyun 189 km mesafeden geldiğini anlatıyor: “Sakarya ile Düzce sınırını ayıran Melen Çayı’ndan Kağıthane Dağıtım Tesisi’ne kadar su geliyor. Avrupa yakasına ise Boğaziçi Su Tüneli sayesinde ulaşacak. Beykoz ile Ayazağa arasındaki Boğaziçi Su Tüneli boğazın 135 metre altından geçiyor. Toplam uzunluğu ise 5 bin 551 metre. Ayazağa’dan çıktıktan sonra Kağıthane’de dağıtımı yapılacak. Bu tünelde önümüzdeki günlerde suyla ilgili testler başlayacak. Daha sonra ise açılışı kesinleşecek. Projenin birinci aşaması yaklaşık iki buçuk milyar TL’ye mal oldu. Tüm aşamalar tamamlandıktan sonra yılda bir milyar 77 milyon metreküp su temin edilecek. Bu proje sayesinde İstanbul’a 2060’a kadar yetecek su sağlanacak.”