İşsizlik maaşına flaş talep 'Kaldırılsın'

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) pazartesi günü Türkiye Ekonomi Şurası düzenledi. Şurada bazı oda başkanları çalışanları kızdıracak taleplerde bulundu. Oda başkanlarından bazıları İşsizlik Fonu’nun kaldırılmasını, işsizlik maaşına son verilmesini istedi. Gerekçe olarak ise çalıştıracak eleman bulamayışlarını öne sürdü. Gençlerin iş beğendiklerini iler süren bazı oda başkanları "8-10 ay işsizlik maaşı alan işçi bir süre çalışıp yeniden işsizlik maaşına başvuruyor. Böyle olunca gençler iş beğenmiyor, çalışmak istemiyor. Çalıştıracak adam bulamıyoruz” dedi. Ancak bu talep hükümetten karşılık bulamadı. Konuyla ilgili verilere bakıldığında fona aktarılan paralardan sadece işsiz kalan vatandaşın değil işverenlerin ve de devletinde bu kaynaktan yararlandığı ortaya çıkıyor. Türkiye İş Kurumu’nun 16 yıllık verileri ve bağımsız denetim raporlarına göre fondan, ilk ödemenin yapıldığı Mart 2002 tarihinden bugüne kadar 6 milyon 659 bin 171 kişiye toplam 23 milyar 304 milyon lira işsizlik maaşı ödendi. KALKINMAYA AKTARILDI... Buna karşılık fondan 2008-2013 yılları arasında Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile Ekonomik Kalkınma ve Sosyal Gelişme Gideri için 11.5 milyar lira aktarıldı. Aktif işgücü programlarına 22.7 milyar lira, işbaşı eğitim programlarına 5.3 milyar, teşvik ve desteklere de 14.1 milyar lira harcandı. Fonun ilk kurulduğu yıllarda vergi muafiyeti uygulanıyordu. 2007 yılında mevzuatta yapılan değişiklikle fondan vergi alınmaya başlandı. Fonun faiz gelirlerinden, 2008 yılından 2018’in haziran ayına kadar alınan vergi tutarı 6.3 milyar liraya ulaştı. İŞVEREN DE YARARLANIYOR...Aktif gücü programında ile son yıllarda işverenler büyük pay almaya başladı. İşbaşı eğitim programına başvuran ve kurslarını tamamlayan işsizler işverene yönlendirilerek masrafları bu fondan karşılanıyor. İşçinin ücret ve çoğu masrafları fondan karşılanıyor. İlave istihdam sağlayan işverene de 2016 yılından beri fon tarafından doğrudan teşvik ve destek veriliyor. İŞVEREN 12 MİLYAR....2017 yılında 2.5 milyar lira olan ilave istihdam için sağlanan teşvik ve destekler, 2018 yılında 10.7 milyar liraya ulaştı. İşbaşı eğitim programı kapsamında geçen yıl 1.9 milyar lira harcandı. Aktif işgücü programı kapsamında ise 4.9 milyar lira harcama yapıldı. İşbaşı eğitim programı ile teşvik ve destekler kapsamında geçen yıl işverene aktarılan toplam kaynak 12 milyar 561 milyon liraya ulaştı 100 TL KOYDULAR 135 TL ALDILAR...İşveren geçen yıl fona işçi ve işveren primi olarak toplam 13.9 milyar lira yatırıldı. (Fona işçinin brüt ücreti üzerinden yüzde 2 işveren, yüzde 1 işçi primi kesiliyor). Geçen yıl yatırılan 13.9 milyar liralık primin 9 milyar 252 milyon lirası işverene, kalanı ise işçiye ait bulunuyor. Buna göre, işveren geçen yıl fona koyduğu her 100 liraya karşılık 135 lira aldı. İŞSİZ 1 LİRA İŞVEREN 2 LİRA ALDI...Geçen yıl, ekonomik yavaşlama nedeni ile işsizlik maaşı alanların sayısı rekor kırdı. 2017’nin aralık ayında 408 bin kişi işsizlik maaşı alırken bu sayı 2018’in aynı ayında 588 bin kişiye tırmandı. Geçen yıl toplam işsizlik maaşı ödemesi 5.9 milyar lira oldu. İşverenin geçen yıl fondan 17.5 milyar lira aldı. Böyece fondan 2018’de işçiye ödenen her 1 liraya karşılık işverenin 2.14 lira aldığı görülüyor. İŞVERENE SINIRLAMA YOK İŞSİZE VAR... . İşsizlik maaşı alabilmenin ise bazı şartları bulunuyor. Son 3 yılda 600 gün primi olmayanlar bu maaştan yararlanamıyor. Prim gün sayısı 600 olan işçiye 6 ay; 900 gün olana 8 ay; 1080 gün olana da 10 ay işsizlik maaşı ödeniyor. Her işsize de işsizlik maaşı ödenmiyor. İşsizlik maaşı alabilmek için işverenin işten çıkış işlemini usulüne uygun yapması gerekir. İşveren kıdem tazminatı ödememek için işçiyi haksız göstererek işten çıkış işlemi yaptığında, işsizlik maaşı ödenmiyor. On ay işsizlik maaşı alan kişinin yeniden işsizlik maaşına hak kazanabilmesi için 600 gün çalışması gerekiyor. İŞVERENE HER YIL...İşverenin fondan teşvik ve destek alabilmesi için ise bildirgelerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) süresinde göndermesi, prim ödemelerini düzenli yapması gerekiyor. Borcunu yapılandıran ve taksitlerini düzenli ödeyen işveren, fondan sağlanan teşvik ve desteklerden her yıl yararlanabiliyor.

İşverenlerden çalışanaları kızdıracak bir talep geldi. Milyonlarca kişinin işsiz kaldıktan sonra geçimini sağladığı işsizlik maaşının kaldırılması istendi. Ancak İşsizlik fonundan en az işsizler kadar işverenlerde yararlanıyor.