İsrail'de bir laik evlilik

BBC Muhabiri Yolanda Knell, İsrail'de gerçek Yahudi kabul edilmeyen Rusya göçmenlerinin karşılaştığı sorunları anlatıyor.

Inna Zyskind ve Pavel Kogan'ın geçen haftaki düğünleri, yaşamlarındaki en mutlu günlerden biriydi. Tel Aviv'de, açık havada yapılan törene binin üzerinde konuk katıldı ve gece boyunca eğlendiler.

Tek üzüntüleriyse, evliliklerinin İsrail'de yasal olarak tanınmaması.

Rusya doğumlu Inna, 'Yahudilerin dönüşü' yasası uyarınca buraya gelip, İsrail vatandaşı olabildi.

Ancak, dini kurumlar Inna'yı gerçek bir Yahudi olarak görmüyor. Ve İsrail'de sadece dini nikahlara izin veriliyor.

Çiftin 9 aylık kızları ve iki kedileriyle paylaştıkları Yafa'daki sıcak apartman dairelerinde otururken, Inna bir Yahudi olarak görülmediğini öğrendiğindeki şaşkınlığını anlatıyor bana.

Belirsiz medeni durum

'İsrail'e geldiğimde, evime dönmüş gibi hissettim. Ber bir Yahudi kızı olarak büyütüldüm. Dede ve ninelerimin üçünü soykırımda kaybettik' diyor.

Sorunu bulması uzun sürmüyor; Anneannesi Yahudi değil ve Yahudilik anne tarafından geçiyor.

Eski Sovyetler Birliği'nden gelen, vergilerini ödeyen ve çoğu orduda görev yapan 300 bin kişinin aynı durumda olduğu tahmin ediliyor.

Tabi bunların bir kısmı da Pavel ve Inna'nın, en nihayetinde sembolik olabilen evlilik törenlerinde konuktu. Düğün TuB’Av gününde, yani Yahudilerin sevgililer gününde yapıldı.

Pavel, 'Düğün bizim gösterimizdi. Biz laik insanlarız ve İsrail'deki yaşamımızın bu kısmındaki din hakimiyetini kırmak istiyoruz. Medeni nikâh yapabilmeliyiz' diyor.

Seçeneklerinin neler olduğunu soruyorum. Sonuçta başka bir ülkeye gidip, resmi nikah kıydırabilirler. İsrail'de konuştuğum bir haham bile bunu tavsiye etmişti.

Ancak Pavel ve Inna bu fikri 'incitici' buluyor. Sonuçta Las Vegas'a gidip, nikâhlarını bir Elvis Presley benzerine kıydırabileceklerini, sonra da İsrail makamlarının belgelerini onaylayıp yeni medeni durumlarını kabul edeceklerini söylüyorlar. Ama, 'Böyle bir nikahı, memleketimizde kıyılacak bir nikaha nasıl tercih edebiliriz ki?' diye de ekliyorlar.

Vegas mı, din kursu mu?

Bir diğer seçenekse, Inna'nın tam bir Yahudi olarak kabul edilebilmesi için bir kurstan geçirilmesi.

Yoğun bir dini eğitim programı olan bu kurs bir yılı aşkın sürebiliyor. Ama Inna bunun ikiyüzlü bir tavır olduğunu düşünüyor. 'Sahte bir dindarlık istemiyorum. Birbuçuk yıl dindar gibi gözüküp, Yahudilik onayı aldıktan sonra laik yaşam biçimime dönmek istemiyorum.' diyor.

Rusya kökenli İsrailliler, ülkede önemli bir siyasi güç haline geldikçe, bu grubun sosyal sorunlarının çözülmesi için baskı artıyor.

Değişim baskısı

Yisrael Beiteneu, ya da 'Evimiz İsrail' Partisi, bu konuda yeni bir yasa yapmayı vaat etti. Ama girişimleri, siyasi tartışmalar arasında kayboldu.

Son günlerdeki bir başka gelişmeyse, İsrail askerleri için hızlı din değiştirme. Bu ihtiyaç, görevde ölen İsrail askerlerinin aileleleri, çocuklarının Yahudi mezarlıklarına gömülemeyeceğini öğrendiğinde vahim bir şekilde ortaya çıktı.

Yahudi devletinde Yahudi yasaları ve dini makamlar çok ciddiye alınıyor. Bu durum da özellikle laik Yahudilerle gerilimlere yol açabiliyor.

Inna ve Pavel şimdilik eğlenceli düğünlerinin fotoğraflarına bakarak keyifleniyor. Ama Inna'nın Yahudi kimliği konusundaki soruna çözüm bulunmazsa, bu sorunun küçük kızlarına miras kalmasından kaygılılar.