İspanya ve Portekiz, 500 yıl öncesi için birbirine girdi! Cabrillo kimin?

ABD'nin doğu yakasını bulan ve bu kıtayı keşfeden ilk insan Christopher Columbus'tu. Batı yakasını ise denizci Juan Rodríguez Cabrillo keşfetti. Kaliforniya'ya ayak basan Cabrillo'nun bugün İspanyol mu, yoksa Portekizli mi olduğu milli meseleye dönmüş durumda.

İspanyolcası “Juan Rodríguez Cabrillo”, Portekizcesi ise “João Rodrigues Cabrilho”... 1542'de ABD'nin batı yakasını keşfeden kişiyi iki ülke birden sahipleniyor. Keşfin üzerinden neredeyse 500 yıl geçti fakat ABD'deki İspanya ve Portekiz kökenli çevreler kaşifin köklerine dair hala tartışıyor. İki tarafın uzmanları da Cabrillo'nun kendi ülkelerinden olduğunu iddia ediyor.

Cabrillo Ulusal Anıtı, ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki San Diego'da 1949'da inşa edildi. ABD'nin batı yakasına ilk kez adım atan Avrupalıyı onurlandırmak amacıyla yapılan anıt, o günden beri tartışmalara neden oluyor. Son günlerde konu yine ABD'deki İspanyol ve Portekizli çevrelerin çekişmesiyle gündeme geldi.

Anıt çıkmazına “geçici” bir yanıt bulundu. Cabrillo'nun aslen İspanya'nın Cordoba şehrindeki Palma del Río kasabasından olduğunu belirten ve 2018 yılında anıta yerleştirilen tabela, Casa de España Derneği'ne iade edildi. Kaşifin Portekizli ve İspanyol kökenlerine atıfta bulunulan unsurlar ise anıtta hala sergileniyor.

İddiaların kökenlerinde ne yatıyor?

Portekiz tarafı, kaşifin Portekizli olduğu iddiasını kraliyet vakanüvisi Antonio de Herrera'nın Cabrillo'nun vefatından 60 sene sonra yazdığı bir belgeye dayandırıyor.

Portekizli araştırmacı João Soares Tavares de kaşifin Portekiz-İspanya sınırındaki Galiçya'da bir köyde dünyaya geldiğini aktarıyor. Lapela adlı köyde kaşifin evi olduğu iddia edilen yapı hala muhafaza ediliyor. Araştırmacı, o dönem bölgenin hayvancılıkla geçindiğini, bölgedeki İspanyol ve Portekizli çobanların aynı meralarda hayvanlarını otlattığını ve iki taraf arasında evlilikler olduğunu söylüyor.

İspanya tarafı da iddiasını, Cabrillo'nun bazı sebeplerle verdiği yeminli ifadelerinde Cordobalı olduğunu beyan etmesine dayandırıyor. Bu ifadelerin de Sevilla, New York ve Guatemala'daki arşivlerde mevcut olduğu kaydediliyor.

Palma del Río şehir idaresi ve Casa de España Derneği, İspanya hükümetine bu konuda bir soruşturma yürütme talebinde bulundu. Taraflardan yapılan açıklamada, “İspanya hükümetinin bu konuda bir soruşturma başlatarak, 'Kaliforniya'daki Portekiz topluluğu tarafından baskıyla üretilen bu saçmalığa' bir son vermesini istiyoruz” ifadeleri yer aldı. Açıklamada ayrıca, kaşifin Portekizce ismine ithafen “João Rodrigues Cabrilho diye biri hiçbir zaman yaşamadı” denildi. Diplomatik kaynaklar tabelanın yerine geri koyulması ve “gerçeğin kabul görmesi için” şikayetin İçişleri Bakanlığı tarafından kabul edileceğini söylüyor.

Anıtın resmi sitesinde ise, kaşifin İspanya'da doğduğu ve (İspanya adına Meksika'yı işgal eden denizci) Hernan Cortes'in emriyle Azteklerle savaştığı yazıyor. Sitede ayrıca, kaşifin Kaliforniya'ya ayak bastığında bölgenin İspanya Kralı'na ait olduğunu açıkladığı bilgilerine yer veriliyor.

İspanya'nın argümanları öne çıkıyor

Cabrillo'nun İspanya doğumlu olduğu biliniyor. Çünkü Cabrillo bir kalyonun sandıklarında saklanan 1000 peso altının ortadan kaybolmasıyla ilgili sorguya çekildiğinde İspanya doğumlu olduğunu söylemiş.

Bahse konu belge, araştırmacı Dr. Wendy Kramer tarafından 2015 yılında bulundu. Belgede, kaşifin bugün Palma del Río olarak isimlendirilen Palma de Micer Gilio'da doğduğunu söylediği bilgisi yer alıyor. Kramer ayrıca bu belgeyi New York ve Guatemala'daki arşivlerde bulduğu başka belgelerle de desteklediğini belirtiyor.

İspanyol diplomatik kaynaklarından yapılan değerlendirmede, söz konusu tartışmanın “tarihin gözden geçirilmesi arzusuyla yürütülmediği ve meselenin yerel çıkarların bir çatışması olduğu” vurgulandı. Açıklamada ayrıca, “Portekiz ile olan dostane ilişkilerimiz düşünüldüğünde bu karmaşık bir konu ama Cabrillo kesinlikle İspanyol'du” ifadelerine de yer verildi.

Kaynakların verdiği bilgiye göre, ulusal parkın yetkilileri iki tarafı da memnun etmek için çabalıyor. Yetkililer, müzedeki tanıtıma Cabrillo'nun Portekiz kökenlerine dair iddialara da yer verilmesini önermiş ama Kramer'in 2015'teki bulgularının ardından bu konu rafa kalkmış.

Palma Del Rio belediye başkanı da dahil oldu

Öte yandan, Palma del Rio Belediye Başkanı Esperanza Caro de la Barrera da meseleye dahil oldu. Barrera, 2015'de Kramer'in kaşifin kökenlerine ilişkin gizemi çözdüğünü söyledi. “Bilimsel gerçeğinin tanınması konusunda politik zorluklar olduğunu fark ediyoruz.” diyen Barrera, konuya ilişkin şöyle konuştu:

“Sürece saygılı olmak için bütün samimiyetimizi göstermeye çalıştık. Tabelanın kaldırılmasından büyük üzüntü duyuyoruz.”

Cordoba şehri yönetimi de İspanya Büyükelçiliği'nin ve İspanyol hükümetinin bu konuda sağlam tavır göstermesini istediklerini duyurdu. Yönetimin açıklamasında “Tabela ortadan kaldırılabilir ama gerçekler kaldırılamaz” denildi.

Kaynak: Haber Global