İSO 2. 500 büyük şirketi açıkladı

İstanbul Sanayi Odası'nın Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunu izleyen ''İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' Raporu açıklandı.

Güneygaz LPG Sanayi ve Ticaret A.Ş., 40 trilyon 512 milyar 862 milyon liralık üretimden satış hasılatıyla ilk sırayı aldı. Söke Değirmencilik Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. 40 trilyon 475 milyar 543 milyon lira ile ikinci, Saray Döküm ve Madeni Aksam Sanayi A.Ş. 40 trilyon 400 milyar 499 milyar lira ile 3. oldu. Türkiye'nin en büyük ikinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2002 yılındaki üretimden satışları toplam 13.1 katrilyon lira olarak gerçekleşti. 3 milyar 113 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren söz konusu sanayi kuruluşları, 159 bin 600 kişiye istihdam sağladı. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Raporu'na göre, 500 kuruluştan İSO üyesi olan 257'sinin üretimden satışlardaki payı yüzde 50.6, ihracattaki payı yüzde .8, brüt katma değerdeki payı yüzde 51.2 oldu. İSO üyelerinin toplam istihdamları ise yüzde 13.8 artarak 77 bin 103 kişiye yükseldi. 2002 yılında ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu arasına 84 yeni kuruluş dahil olurken, bu kuruluşlar kapsam dışında bırakılıp birinci ve ikinci 500 büyük kuruluşta 2001 ve 2002 yılında yer alan aynı kuruluşlar dikkate alındığında, özel büyük kuruluşlarda üretimden satışlar cari fiyatlarla yüzde 49.4, reel olarak ise yüzde 1.2 oranında büyüdü. 2002'de sözü edilen kuruluşların ihracatı da dolar bazında toplanma yüzde 14.6 artış gösterdi. ÖZEL KURULUŞLARIN KARI PATLADI, KAMU ZARAR ETTİ Net karda ise özel büyük kuruluşlarda 2001 yılında cari fiyatlarla yüzde 166.3 oranında azalış söz konusu iken, 2002 yılında yüzde 414.4 oranında artış gerçekleşti. Sabit fiyatlarla ise yüzde 312.9 oranında artış kaydedildi. Kamu kurumlarında ise 2002'de net zarar 177.7 trilyon lira olarak belirlendi. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun 2002 yılında yarattığı brüt katma değerin Türkiye GSMH'si içindeki payı yüzde 1.2 olarak gerçekleşti. Türkiye'nin 2002'de sanayi sektöründe yaratılan katma değer, toplam GSMH'nin yüzde 25.6'sını teşkil etti. Birinci 500 kuruluşun yarattığı brüt katma değerin GSMH içindeki payı yüzde 13.2 olurken, ilk 1000 büyük kuruluşun GSMH içindeki payı yüzde 14.4 olarak gerçekleşti. Raporda, şu değerlendirmelere yer verildi: ''2002 yılında görülen nispi iyileşmenin temelinde üretimdeki artıştan ziyade, finansman giderlerinde görülen iyileşme yatmaktadır. Bunun etkisinin ilk 500 büyük sanayi kuruluşunda, ikinci 500 büyük sanayi kuruluşundakinden daha fazla olduğu görülmektedir. 2002'deki olumlu performansın temelinde görülen girdi çıktı oranındaki iyileşmedir. Özellikle finansman giderlerindeki iyileşme ekonomide üretim hacmindeki gelişmenin üzerinde, katma değerdeki artışın oluşmasının nedeni ortaya çıkmaktadır. Sonuç olarak 2002'de ikinci 500 kuruluşun kar marjı, birinci 500 kuruluşun kar marjından daha düşüktür. İkinci 500 kuruluşun mali yapıları bozuktur. İlk 500 kuruluşta olduğu gibi, ikinci 500 kuruluşta da satış gelirlerinde ufak bir artışa karşılık karlılıkta da bir artış söz konusudur. İkinci 500 kuruluş mali sorunlar yaşarken, kaynak yetersizliğiyle karşı karşıyadır. Borç/özsermaye oranı hala çok yüksek bir düzeydedir. 2002 yılında finansman giderlerindeki önemli düşüşe karşın ikinci 500 kuruluş hala ciddi olarak finansman yükü altındadır. Bu durumda İlk 500 büyük kuruluşa göre ikinci 500 büyük kuruluşun olumsuz gelişmelere karşı daha kırılgan olacağı şüphesizdir.'' İkinci 500 büyük sanayi kurulu sıralamasında ilk 25 şirket şöyle: 1- Güneygaz LPG San. ve Tic. A.Ş. 40.512.862 2- Söke Değirmencilik Tekstil San. Tic. A.Ş. 40.475.543 3- Saray Döküm ve Madeni Aksam San. A.Ş. 40.400.490 4- Cevher Döküm Sanayi A.Ş. 40.270.704 5- Türkkablo A.O. 40.210.100 6- Orim Cam San. ve Tic. A.Ş. 40.168.254 7- (*) - 8- Kale Kilit ve Kalıp San. A.Ş. 39.906.1 9- Serfil İplik ve Kumaş Fabrikaları A.Ş. 39.860.947 10-Çelik Halat ve Tel San. A.Ş. 39.811.878 11-Anateks Anadolu Tekstil Fab. A.Ş. 39.669.897 12- (*) - 13-Eta Elektrik Tic. San. A.Ş. 39.334.957 14-Arsan Dokuma Boya San. Tic. A.Ş. 39.314.404 15-Doğan Burda Rizzoli Der. Yay. Paz. A.Ş. 39.252.718 16-Özkoyuncu Demir Madeni Ltd. Şti. 39.206.236 17-Kumtel Dayanıklı Tük.Mal.San.Tic. A.Ş. 39.182.760 18-Atlas Halıcılık İşletmesi A.Ş. 39.054.657 19-Likidgaz Tevzi ve Üretim San. Tic. A.Ş. 39.037.937 20-Karin Gıda San. Tic. A.Ş. 39.017.672 21-Emek Boru Mak. San. Tic. A.Ş. 38.974.851 22-Fındık Tarım Satış Koop. 38.9.211 23-Aydın Mensucat 38.948.621 24-Adopen Plastik San. A.Ş. 38.800.564 25-Roteks Tekstil İhracat San. Tic. A.Ş. 38.643.717 (*) İsminin açıklanmasını istemedi