İş kazaları ölüm makinası gibi

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, her yıl dünyada 1.2 milyon kadın ve erkek iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle yaşamını kaybediyor.

SSK verilerine göre, 1994-2003 yılları arasında 831 bin 248 iş kazasında toplam 10 bin 85 kişi yaşamını yitirdi. Ekonomi Muhabirleri Derneği'nin aylık yayın organı Ekonom Dergisi'nde yer alan ''İş Kazaları Ölüm Makinaları Gibi'' başlıklı araştırmaya göre, iş kazaları ve meslek hastalıkları telafi edilemeyen manevi kayıplara, insan yaşamlarına mal olurken, ekonomik açıdan da trilyonlarca lira zararı beraberinde getiriyor. Her yıl 250 milyon insan iş kazaları, 160 milyon insan da meslek hastalıklarına maruz kalırken, iş kazaları nedeniyle 22 bin çocuk da henüz oyun çağında hayata veda ediyor. ILO kaynakları, küresel toplam gelirin yüzde 4'ünün iş kazalarında kaybedildiğini ortaya koyuyor. TÜRKİYE'DE DURUM Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de iş kazaları ve meslek hastalıkları, yıllardır en önemli sorunlar arasında olmaya devam ediyor. SSK verilerine göre, 1994-2003 yılları arasında 831 bin 248 iş kazasında toplam 10 bin 85 kişi yaşamını yitirdi. Türkiye'de ortalama olarak her 82.4 iş kazasında bir ölüm, her 6.8 dakikada bir iş kazası meydana geliyor. SSK verilerine göre, 2003 yılında 76 bin 668 iş kazası yaşandı. Bu kazaların sektörler açısında dağılımında ise metal eşya imalatı ilk sırayı alırken, bunu sırasıyla inşaat, dokuma ve kömür madenciliği izliyor. İş kazalarında meydana gelen ölümlerde ilk sırası inşaat sektörü, ikinci sırayı nakliyat, üçüncü sırayı da kömür madenciliği alıyor. KAZALAR KÜÇÜK İŞLETMELERDE YOĞUNLAŞIYOR İşyerindeki sigortalıların sayısına oranlandığında en fazla iş kazasının 1-3 arasında işçi çalıştıran işyerlerinde olduğu dikkat çekiyor. 2003 yılında meydana gelen iş kazalarının 23 bin 997'si 1-3 arasında işçi çalıştıran işyerlerinde meydana geldi. Aynı yıl 21-49 arasında işçi çalıştıran işyerlerinde 10 bin 411, 10-20 işçi çalıştıran işyerlerinde 8 bin 689 iş kazası yaşandı. İşçi sayısı arttıkça, işletme büyüdükçe iş kazalarının azaldığı dikkat çekerken, binden fazla işçi çalıştıran işyerlerinde 2 bin 244, 500-1.000 arasında işçi çalıştıran işyerlerinde ise 3 bin 614 iş kazası meydana geldi. MAKİNE MÜHENDİSLERİ ODASI'NIN ÖNERİLERİ Bu arada konuyla ilgili olarak Makina Mühendisleri Odası şu önerilerde bulundu: ''İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatlar günün koşullarına uygun bir biçimde, ilgili kesimlerin görüş ve önerileri doğrultusunda yeniden düzenlenmeli. Çocuk emeği sömürüsünün ortadan kaldırılması için çocuklar rehabilite edilmeli, eğitilmeli, ailelerine kazanç sağlayıcı olanaklar tanınmalı. Kaçak işçilik önlenmeli. Tüm toplu sözleşmelerde iş sağlığı ve güvenliği konularına kapsamlı yer verilmeli ve sendikalar bu konuya daha fazla sahip çıkmalı. 30 işçi çalıştıran işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği mühendisi bulundurma zorunluluğu getirilmeli.'' SSK verilerine göre 1994-2003 yılları arasında Türkiye'de kaza ve ölüm istatistikleri: YIL İŞ KAZASI ÖLÜM ---- --------- ----- 1994 92.087 1.034 1995 87.860 798 1996 86.807 1.296 1997 98.318 1.282 1998 91.895 1.094 1999 77.955 1.165 2000 74.847 731 2001 72.367 1.002 2002 72.344 872 2003 76.668 811 Toplam 831.248 10.085