İran'ın nükleer programı: Cenevre'de çetin müzakereler sürüyor

'P5+1' grubu üyeleriyle İran arasında, nükleer programın ilerletilmemesi karşılığında yaptırımların yumuşatılması üzerine görüşmelerde yarın kritik gün. Taraflar arasında "ciddi meselelerde" farklılıkların devam ettiği belirtiliyor.

Dünya güçleri ve İran, Tahran hükümetinin nükleer programıyla ilgili geçici bir anlaşmaya varmak için Cenevre'de çetin müzakereler yürütüyor.

İran, çözülmesi gereken "ciddi meseleler" olduğunu belirtirken, Batılı bir diplomat "belirgin bir açıklık" olduğunu söyledi.

Önemli mevkideki İranlı bir müzakereci, bu aşamada Dışişleri Bakanlarının görüşmelere katılıp katılmayacağının belli olmadığını söyledi.

Bir anlaşmaya varılması halinde, uygulanan yaptırımların yumuşatılması karşılığında İran'ın uranyım zenginleştirme faaliyetini sınırlayabileceği konuşuluyor.

İran, nükleer programının barışçıl amaçlı olduğunda ısrar ederken, bazı devletler, İran'ın nükleer silah edinmesinden endişe ediyor.

Cuma günü sonlanması beklenen Cenevre görüşmelerinde İran'ın karşısında, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile Almanya'nın oluşturduğu 'P5+1' grubu bulunuyor.

'Şeytan ayrıntılarda gizli'

İran Dışişleri Bakan Vekili Abbas Arakçı, Mehr ajansına yaptığı açıklamada, Perşembe günü bir anlaşmaya varılmasının beklenmediğini söyledi.

Görüşmelerin "faydalı" olduğunu belirten Arakçı, "ciddi meselelerde farklılıkların bulunduğunu" sözlerine ekledi.

Batılı bir diplomat, Reuters ajansına şöyle konuştu: "Belirgin aralıklar mevcut ve bu aralıkları kapatmalıyız. Bazı meselelerin gerçekten berraklaştırılması lazım. Her iki tarafta da gerçek bir kararlılık sezdim. Ne olacak şimdi? Göreceğiz. Fakat her zamanki gibi, şeytan ayrıntılarda gizli."

ABD'li bir kaynak ise "Çok zor." demekle yetindi.

Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, France 2 televizyon kanalına yaptığı yorumda, "ancak sağlam bir temeli varsa bir anlaşmanın mümkün olacağını" ifade etti.

Bir diplomatın Reuters ajansına aktardığına göre, görüşmelere bir aşamada Dışişleri Bakanlarının katılması muhtemel.

7 ülke temsilcisi ay başındaki görüşmeleri bir anlaşmayla sonuçlandıramamıştı.

ABD, bir anlaşmaya varılsa bile, İran'a BM, AB ve ABD tarafından uygulanan yaptırımların büyük bölümünün yürürlükte kalmasından yana.

Bu durumda olası bir anlaşma, İran'ın nükleer programını ilerletmemesi ve daha etkin denetimleri kabul etmesi karşılığında, yaptırımların küçük bir bölümünün kaldırılmasını içerecek gibi gözüküyor.

Ay başındaki görüşmeleri tıkayan konulardan biri, İran'ın Arak'ta inşa ettiği ağır su reaktörüydü. İran'ın uranyum zenginleştirme hakkının tanınmasında ısrar etmesi de diğer bir konuydu.

İran'ın dini lideri Ali Hamaney dün yaptığı açıklamada, nükleer enerji faaliyeti haklarından "zerre kadar" geri adım atmayacaklarını söylemişti.

Hamaney ayrıca İsrail'i "kuduz köpek" diye nitelendirmişti.

Moskova'da bulunan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamaney'in sözleriyle ilgili olarak, "Bu gerçek İran. Şaşırmış değiliz. Nükleer silah sahibi olmamalılar. Size söz veriyorum ki nükleer silaha sahip olmayacaklar."