Irak'ta yağmalandı ABD'de çıktı

Irak'ın günlerce yağmalanması ve ABD'lilerin ses çıkarmamasının sebebi artık daha iyi anlaşılıyor.

9 Nisan’da Saddam rejiminin devrilmesi ile birlikte yağmalanmaya başlanan Irak’ta tarihi eserler de yağmalardan kendi payına düşeni aldı. Ancak o kadar ilginçtir ki, Irak’ta yağmalanan tarihi eserler Amerika’da ortaya çıktı… FBI, ABD ordusunun 9 Nisan'da Irak'ta Saddam rejimini devirmesiyle birlikte Mezopotamya ve İslam uygarlıklıkarının eşsiz eserlerini barındıran müzelerin yağmalanması ardından Irak'a ait ilk kaçakçılık eserinin bir Amerikan havalimanında yakanlandığını bildirdi. FBI'ın Sanat Hırsızlığı Dairesi Başkanı Lynne Chaffinch, ismi açıklanmayan ABD havalimanında ele geçen, yağmalanmış ilk Irak eseri hakkında yaptığı açıklamada, insanlığın ortak uygarlığının eseri paha biçilmez sanat ürünlerini çalan kaçakçıların, pek yakında başta ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İsviçre ve Japonya'da satmaya çalışacaklarının kesin olduğunu hatırlattı. Yüzde 60'ı ABD'de FBI Dairesi Başkanı Chaffinch, söz konusu ülkeler içinde sadece ABD'de yasal olsun yasadışı olsun dünya sanat ürünlerinin yüzde 60'ının satın alındığını anımsattı. ABD'nin gümrük memurları, Irak lideri Saddam'ın devrilmesinden sonra ele geçen ilk kaçak Irak tarihi eseri hakkında açıklama yapmadılar. Yetkililer, BM Eğitim, Bilim, Kültür Örgütü UNESCO ve İnterpol ile birlikte devam eden geniş çaplı soruşturmanın ayrıntılı açıklama yapmayı engellediğini belirttiler. Dünya gümrükleri, Sumer, Asur ve diğer büyük uygarlıklara ait kaçak eserleri yakalamak için seferber oldu. FBI, büyük talandan intikal eden eserleri alan hırsızlar genelde bunları yasal pazarlarda satmaya kalkışacaklarından sivil polisleri devreye sokarak satıcılarla temasa geçmeye çalışıyor. Sanat uzmanı polisler FBI gibi ulusal istihbarat-polis teşkilatları, sanat hırsızlığı alanında uzmanlarını sanat tarihinde uzman kişilerden seçiyor. Bu kişiler kuşku uyandırmadan yasadışı satışları düzenleyenlerle temasa geçebiliyor. FBI, koleksiyoncular, müzayede evleri, müze müdürleriyle yakın temasta çalışıyor. İnternette de ''eBay'' gibi satış sitelerinde olasıIrak eserleri izlenmeye çalışılıyor. Amerikan Associated Press ajansının da belirttiği gibi, Irak'tan yağmalanan eserleri teşhis, derin uzmanlık istiyor. FBI, Daire Başkanı Chaffinch ile birlikte pek yakında uzman heyetini Bağdat'a yolluyor. Tüm bilgi FBI'ın Ulusal Sanat Hırsızlığı Arşivi'de depolanacak. 100 ila 200 bin Irak'tan en az 100 bin parça eşsiz arkeolojik eser yağmalanmış bulunuyor. Chicago Üniversitesi Şark Bilimleri Enstitüsü, Irak'tan çalınmış bazı eserleri tanıtan internet hizmetini devreye soktu. Chicago Üniversitesi uzmanları, Amerikan ordusu Irak başkentine girdikten sonra Bağdat müzelerinden en az 50 bin ila 200 bin parça tarihi sanat eserinin yağlanmadığını tahmin ediyor. ABD, yağmayı takibe almak için FBI, Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Gümrükler İdaresi ve İnterpol'ü devreye soktu. Bazı yetkililer, çalınan eserlerin mümkün olan en kısa sürede ve ''en geniş çapta'' iadesinin sağlanması için teslim edene af öneriyor. İnterpol, Fransa-Lyon'daki merkezinde 5-6 Mayıs'ta Irak'tan çalınan eserlerin bulunması ve faillerin yakalanması için toplantı yapmayı kararlaştırdı. İnterpol'den uzmanlar, halen Kuveyt'te ve ABD yönetiminden Irak'agiriş izni bekliyor. Amerikalı yetkililer dahil, Irak müzelerini yakından bilenler,olayı, ''Bu Irak kültürünün yağmalanması değil, uygarlığın, tüm insanlığın ortak uygarlığının beşiğinin talan edilmesidir'' şeklinde değerlendiriyorlar.