Irak'ta neler oluyor? Şii lider Sadr neden çekildi? Çatışmalarda İran'ın etkisi ne? İşte Irak'ta yaşananlar...

IRAK'ta haftalardır süren gerilimin ardından Şii lider Mukteda el Sadr, dün siyasetten çekildiğini açıkladı. Sadr'ın açıklamasının ardından Irak'ın başkenti Bağdat'ta yabancı misyonların bulunduğu Yeşil Bölge'de (Green Zone) Sadr yanlıları hükümet saraylarını basıp güvenlik güçleriyle çatışmaya girdi. Resmi olmayan verilere göre, şu ana kadar en az 25 kişi hayatını kaybetti, 800'den fazla kişi de yaralandı. Irak'ta neler oluyor? Çatışmaları İran körüklüyor iddiası ne? İşte ayrıntılar...

Irak yeni bir iç savaşın eşiğinde. Siyasi krizin pençesindeki Irak'ın başkenti Bağdat'ta yabancı misyonların bulunduğu Yeşil Bölge'de (Green Zone) patlak veren çatışmalar devam ediyor. Bağdatlılar, güne ağır silahların yanı sıra patlama sesleri ile uyandı.  

Şii din adamı ve siyasetçi Mukteda el Sadr'ın pazartesi günü siyasetten çekileceğini açıklaması, yüzlerce öfkeli destekçisinin hükümet saraylarını basmasına ve güvenlik güçleriyle çatışmasına yol açtı. Resmi olmayan verilere göre, çatışmalarda şu ana kadar en az 25 kişi hayatını kaybetti, 800'den fazla kişi de yaralandı. Hastane kaynakları ise can kaybının 30'u aştığı bilgisini paylaştı. 

Cumhurbaşkanlığı sarayını bastılar

Sadr yanlısı protestocular, liderlerinin siyasetten çekilme kararı sonrası Yeşil Bölge'deki hükümet ve cumhurbaşkanlığı sarayını basmıştı. Yüzlerce kişi, bu sarayların gösterişli ve mermer kaplı salonlarına akın etti.  Irak ordusu ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan ederken geçici hükümetin başbakanı Mustafa Kazımi, Bakanlar Kurulu oturumlarını askıya aldı. 

Sabah saatlerinde dışarı atıldılar

Sabah saatlerinde Irak güvenlik güçleri Sadr yanlılarını başbakanlık ofisinin de bulunduğu Cumhuriyet Sarayı ve çevresinden çıkardı. Yabancı kaynaklar, çatışmaların Irak Parlamentosu yakınlarında devam ettiğini belirtiyor. Bazı havayolu şirketleri, Bağdat seferlerini iptal ettiğini duyurdu. 

Büyükelçilikler tahliye edildi

Kimi ülkeler, büyükelçilik personelini bölgeden tahliye etti. Avrupa Birliği, çatışmalardan "derin endişe duyulduğu" açıklamasında bulundu. Ankara ve Brüksel taraflara sükunet çağrısı yaptı. Birleşmiş Milletler Irak Misyon Temsilciliği’nden yapılan açıklamada da, taraflara silahlı çatışma ve şiddetten uzak durmaları çağrısı yapıldı. 

Çatışmalar kimler arasında yaşanıyor?

Ülkenin en büyük siyasi gücü olan Şii din adamı Sadr, sık sık bölgedeki İran'ın varlığından ve müdahalesinden duyduğu rahatsızlığını dile getiriyor ve Tahran'ı, Bağdat'ın iç işlerine karışmakla suçluyor. Bağdat'tali çatışmalar da ağırlıklı olarak İran yanlısı Halk Seferberlik Güçleri (Haşd Şabi) ile Sadr'a bağlı Saraya Selame güçleri arasında yaşanıyor. 

Haşd Şabi karargahları ateşe verildi 

İran destekli Haşd Şabi, Irak güvenlik güçleriyle birlikte hareket ediyor. Bu arada  İran, Irak'ta meydana gelen olaylar nedeniyle bu ülkeye açılan tüm kara sınırlarının kapatıldığını ve Bağdat'a uçuşların durdurulduğunu açıkladı. Euronews'e konuşan bir kaynak, Sadr destekçisi protestocuların, İran destekli milislerin üs ve karargahlarının çoğunu ateşe verdiğini aktardı. 

Güvenlik yetkilileri, çatışmalarda havan topları ve roket güdümlü el bombalarının kullanıldığını, bunun, rakip gruplar arasındaki siyasi çıkmazın bir sonucu olduğunu ifade ediyor. 

Sadr seçimi kazansa da hükümet kuramadı

Sadr'ın başında bulunduğu siyasi parti, ekim ayında yapılan parlamento seçimlerinde en fazla sandalyeyi elde etmesine rağmen hükümeti kurmak için yeterli çoğunluğu sağlayamadı. 

Ancak Sadr'ın İran destekli Şii rakipleriyle müzakere etmeyi reddetmesi ve ardından görüşmelerden çekilmesi, ülkeyi Şii gruplar arası iç çekişmelerin yoğunlaştığı bir ortama itti. 

Parlamento feshedilip seçime gidilsin

Hükümet kurma girişimleri çıkmaza girdiği ülkede siyasi belirsizlik ve istikrarsızlık sürüyor. Sadr yanlıları, hükümet yetkililerini istifaya çağırıyor. 

Keza statükonun sorumlusu olarak gördükleri İran destekli grupların katılımı olmaksızın parlamentonun feshedilmesi ve erken seçime gidilmesi çağrısında bulunuyorlar.