İnşaat sektörü tarihi rekor kırdı

GYODER tarafından Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri'nden Dr. Can Fuat Gürlesel'e hazırlatılan ''Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2011'' ve ''Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektörü 2011 4. Çeyreği'' raporların açıkladı

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, Türkiye'de gayrimenkul sektörünün 2011'in lokomotifi olduğunu belirterek, ''İnşaat sektörü, 2011'de Türk ekonomisine yaklaşık 300 milyar lira katkıda bulundu'' dedi.

Verileri basın mensuplarına açıklayan Gökkaya, alınan konut yapı ruhsatları ve yapı izinlerinin küresel kriz öncesi rakamları net bir şekilde geride bıraktığını 2011'de 642 bin 972 adet konut ruhsatı, 547 bin 635 adet de konut yapı izni alındığını belirtti. Anadolu illerinde gayrmenkul sektörünün gelişiminin daha belirgin olduğunu ve İstanbul, Ankara, İzmir dışındaki bu illerin konut satışlarındaki paylarını yüzde 58,3 ile artırmaya devam ettiklerini anlatan Gökkaya, ticari gayrimenkulde yabancı girişindeki artışa da dikkati çekti. Gökkaya, Türkiye'de yabancıların sahip veya ortak oldukları alışveriş merkezi (AVM) sayısının 69'a yükseldiğini kaydederek bu AVM'lerin kiralanabilir alan metrekare büyüklüğünün ise 2 milyon 417 bin 657 metrekareye çıktığını aktardı.

TARİHİ RAKAMLAR

''Konut satış adetleri 2010 yılının üzerinde gerçekleşti. Sözleşmeli satışlar hariç olmak üzere 419 bin adet tapu devri gerçekleşti'' diyen Gökkaya şöyle devam etti:

''Küresel kriz sonrası öngördüğümüz gibi 2010, 'normalleşme ve iyileşme', 2011 yılı ise 'yeniden büyüme' yılı oldu. Kriz sonrası yeni dönemde Türkiye gayrimenkul sektörü, uluslararası yatırımcıların gözdesi olarak istikrarlı ve sürdürülebilir bir büyüme yakaladı. Gerçekleşen toplam inşaat yatırımlarının büyüklüğü de sektörün Türkiye ekonomisindeki itici gücünü ortaya koydu. İnşaat yatırımları, toplamda 118 milyar lirayla tarihi bir rakama ulaştı. Bu rakamda kamu sektörü 41,5 milyar liralık harcama gerçekleştirdi. Özel sektör ise 76,5 milyar lira toplam inşaat harcamalarıyla rekor kırdı. İnşaat sektörü, 2011'de Türk ekonomisine yaklaşık 300 milyar lira katkıda bulundu. Türkiye gayrimenkul sektöründe, büyük illerin yanı sıra diğer illerin katılımıyla büyüme ve gelişme giderek derinleşiyor, daha sağlıklı, daha homojen bir yapıya kavuşuyor.''

KRİZ ÖNCESİ RAKAMLARA DÖNÜLDÜ

Konut fiyatlarında 2011'de, kriz öncesi 2007 rakamlarına ulaşıldığının görüldüğünü dile getiren Gökkaya, 2007'de 100 olan endeksin, 2011'de 100,8 olarak gerçekleştiğini, konut kiralarında 2011'in, 2007'nin sadece 1,7 puan gerisinde tamamladığını 2007'de 100 olan konut kira endeksinin 2011'de 98,3 olarak gerçekleştiğini ifade etti.

KREDİ KALİTESİ ARTTI

Gökkaya, konut kredilerinde geçmiş yıllardan bu yana yaşanan geleneksel hızlı gelişmenin 2011'de de devam ettiğine işaret ederek, ''2010 yılında 60,8 milyar lira olan kullanılan konut kredileri büyüklüğü, 2011'de 74 milyar 590 milyon lira olarak gerçekleşmiştir. 2011 verilerine göre, kullanılan konut kredilerinin, artan hacmine karşın, kalitesinin de yükseldiği görülmüştür. Takipteki konut kredileri büyüklüğü; 2009'da 962 milyon, 2010'da 860 milyon lira olarak gerçekleşirken, 2011'de ise önemli bir düşüşle 659 milyon lira olmuştur'' diye konuştu.

Konut kredilerinin milli gelir içindeki payında sağlıklı ve istikrarlı artışın devam ettiğini bildiren Gökkaya, 2010'da yüzde 5,53 olan konut kredilerinin GSMH içindeki payının yüzde 0,23 arttığını ve 2011'de yüzde 5,76 olarak gerçekleştiğini aktardı.

BÜYÜME SAĞLIKLI VE HOMOJEN

Konut alanında 3 büyük il dışındaki şehirlerin payının artmasının kullanılan konut kredilerinin dağılımına da yansıdığını, başta İstanbul olmak üzere 3 büyük ilde, son dört yılda bu alanda daralma görülürken, diğer illerde istikrarlı bir şekilde yükselme görüldüğünü söyledi.

Gökkaya, İstanbul, İzmir ve Ankara'nın 2008'de yüzde 60,6 olan konut kredilerindeki ortalama payının 2009'da yüzde 59'a, 2010'da 57,4'e, 2011'de ise 56,5'e gerilediğini ifade ederek, diğer illerin konut kredilerindeki paylarının 2008'de yüzde 39,4 oranından, 2009'da yüzde 41'e, 2010'da 42,6'ya ve 2011'de ise 43,5'e ulaştığını belirtti. Faizlerin yükselmesine karşın konut kredilerine ilgi artışı yaşandığını anlatan Gökkaya, konut kredi oranlarındaki yaklaşık yüzde 0,36'lık artışa karşın, kullanılan konut kredilerinin artmasının gayrimenkul sektörünün büyümesinin en önemli göstergeleri arasında olduğunu bildirdi. -

PERAKENDE HARCAMALAR

AVM ve ticari gayrimenkul sektörünü besleyen Türkiye perakende harcamalarının da artışına dikkati çeken Gökkaya, şu şekilde devam etti:

''Toplam perakende harcamaları 2011'de toplamda 266,6 milyar dolara ulaşmıştır. Bununla birlikte, perakende pazar zinciri içinde, 'Geleneksel Pazar'a oranla 'Modern Pazar'ların payı da artmaya devam etmiştir. 2011'de AVM yatırımlarının da yeniden canlandığı görülüyor. 2010'da 6 milyon 290 bin 341 metrekare olan açılan AVM kiralanabilir alan toplamı, 2011'de 1 milyon 271 bin 545 metrekare büyüyerek 7 milyon 561 bin 886 metrekareye ulaştı.''

İSTANBUL YATIRIMLARI DAHA DA BÜYÜYECEK

İstanbul'da ofis yatırım ve stoklarının 2011'de de önceki yıllara oranla gözle görülür şekilde artmaya devam ettiğini belirten Gökkaya, 2011'de İstanbul'daki ofis stokunun 2010'a oranla 340 bin 810 metrekare arttığını buna karşın İstanbul'daki ofis stokunun, diğer önemli yabancı metropollere karşın yetersizliğinin ilerleyen süreçte bu alanda sektörde yaşanacak gelişmenin büyüklüğünü gösterdiğini dile getirdi. İstanbul'da otel yatırımlarına olan ilgideki artışa da değinen Gökkaya, 2011'de hem yatak sayısının hem de doluluk oranının oteller bazında arttığını ve kişi başı otel fiyatlarının da arttığını söyledi. Yabancıların doğrudan gayrimenkul yatırımları arttığını kaydeden Gökkaya gayrimenkul yatırım ortaklarının net aktif ve piyasa değerlerinin de son iki yılda hızla büyüdüğünü belirtti.

Gökkaya, ''2011'de inşaat sektöründe de kaydedilen büyümeyle birlikte, inşaat maliyetlerinde de artış yaşanmıştır. 2011'de inşaat maliyet endeksi, konutta bir önceki yıla göre yüzde 14 artarak, 168,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, küresel dalgalanma ortamına karşın yabancıların Türkiye'ye güveni 2011 yılında da sürmüştür. 2011'de yabancıların Türkiye mali risklerinin, 235,3 milyar dolarla 2007 ve 2008 yılları üzerinde gerçekleştiği görülmüştür'' şeklinde konuştu.