İngiltere'ye 'Mübarek'in malvarlığını dondurmuyor' suçlaması

BBC'nin yaptığı bir araştırma, İngiltere'nin Mübarek ve yakın çevresinin malvarlığının dondurulmasını öngören uluslararası kararları uygulamakta yetersiz kaldığına işaret eden bulguları ortaya koydu.

İngiltere'de yetkili makamların, Mısır'ın devrik lideri Hüsnü Mübarek ve yakınlarının malvarlıklarını dondurma taahhüdünü yerine getirmediği ortaya çıktı.

BBC'nin kamuoyuna açık belgeler üzerinde yaptığı araştırma, Mübarek'in yakın çevresindeki kilit isimlere ait mülkleri ve şirketlerin yaptırımlardan etkilenmediğini ortaya koyuyor.

Mısırlı yetkililer, İngiltere'yi ''çalınmış malvarlıklarını'' gizlemek ve uluslararası yolsuzlukla mücadele anlaşmalarını ihlal etmekle suçluyor.

İngiltere ise fonları tespit edebilmek için elinden geleni yaptığını söylüyor.

Mübarek'in ve yakın çevresinin ülkenin milyarlarca dolarını zimmetlerine geçirdiklerine ilişkin haberler Hüsnü Mübarek'in 11 Şubat 2011'de devrilmesine neden olan ayaklanmanın nedenleri arasında yer alıyordu.

Mübarek'in devrilmesinden üç gün sonra İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, parlamentoda yaptığı konuşmada, rejimin eski üyelerinin malvarlıklarının dondurulması konusunda Mısır'ın yeni hükümetiyle işbirliği yapacaklarını açıklamıştı.

Ancak İngiltere ve diğer AB üyelerinin yaptırım uygulama kararı alması 37 gün sürdü. Bu süre içinde eski rejim mensuplarının paralarını başka yerlere taşıdıkları öne sürülüyor.

İngiltere; Mübarek, eşi ve iki oğlu ile 15 Mısırlı'ya ait 135 milyon dolar civarında malvarlığını dondurmuş durumda.

Ancak BBC'nin yaptığı bir araştırma bazı malvarlıklarının kayıp olduğunu ortaya koyuyor.

Kamuya açık olan Ticaret Sicil Merkezi'nin verilerine göre yaptırım listesinde bulunanlardan eski bayındırlık bakanının eşi Necla el Cezayirli, malvarlığının dondurulmuş olması gereken dönemde, Kasım 2011'de Londra'da kendi adına bir şirket kurdu.

Benzer bir başka belgeye göre de Mübarek'in oğullarından Cemal'in Londra'da ortaklaşa kurduğu (ve yönetiminde pay sahibi olduğu Kıbrıslı bir şirket tarafından idare edilen) yatırım şirketi Medinvest Associates, yaptırımların uygulanmasından sonra kendini lağvedene kadar 11 ay daha faaliyet göstermiş.

'Lüks semtteki eve dokunulmamış'

Ayrıca Cemal Mübarek'in Mısır devrimine kadar yaşadığı, zengin muhitlerden Knightsbridge yakınlarındaki eve ilişkin herhangi bir yaptırım kararı alındığını gösteren tapu kaydı da bulunmuyor.

Cemal Mübarek, değeri 14 ila 16 milyon dolar olan evin adresini son olarak 2010'da kızı Feride'nin doğum belgesinde beyan etmiş.

İngiltere, Mısır'ın malvarlıklarının izini sürüp dondurulması konusundaki yasal yardım talebini kabul etmişti.

Ancak Kahire, İngiliz makamlarının süreci işletebilmek için Mısır'ın elinde olmayan bilgileri istediğinden yakınıyor.

Mısır'ın Yasadışı Kazanımlar Dairesi Müdürü Asım el Gohari, İngiltere'nin kendilerine yardım etmesinin yasal bir zorunluluk olduğunu kaydederken, ''Ama paraları bulmak için herhangi bir çaba harcamak istemiyor. 'Bize kanıt verin.' Bu makul mu? Biz Mısır'dayız, İngiltere'de bulunan paraları arıyoruz'' dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı ise, BBC'den elde ettiği bütün bilgileri ilgili birimlere aktardığını belirtirken, tek tek dosyalar hakkında yorum yapmayacağını bildirdi.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Alistair Burt, Mısırlıların konuyla ilgili hassasiyetini anladıklarını ve mahkemelerin ''çalıntı'' olarak tespit ettikleri mal varlığını belirleyip el konulması için yakın işbirliği içinde olduklarını belirtirken, ''Çalınan malvarlığının bulunup iadesinin yasal olması kilit önemde. İngiltere'nin herhangi bir el koyma emri uygulaması ya da yargı kararı olmaksızın birilerinin malvarlığını elinden alıp başka bir ülkeye göndermesi mümkün değil'' dedi.

Burt, ayrıca İngiltere'nin malvarlıklarını dondurmak için daha hızlı hareket etmesinin ve sadece şüphe üzerine işlem yapmasının mümkün olmadığını savunurken, karar için 27 AB üyesi ülkelerin tamamının anlaşmaya varmaları gerektiğini, bunun da zaman aldığını söyledi.

İsviçre yarım saatte el koydu

İngiltere'nin yaklaşımı bir zamanlar ''paranın daha kolay saklanabildiği'' bir ülke olarak bilinen İsviçre'yle farklılık gösteriyor.

İsviçre hükümeti, Mübarek'in malvarlığını dondurma işlemini Mısır'ın devrik liderinin istifasından yarım sonra tamamlamıştı.

İsviçre Federal Savcısı Michael Lauber, BBC'ye ekibinin yasadışı olduğundan şüphelenilen Mısır malvarlığını izlemekle görevli 20 polisten oluştuğunu söyledi.

İsviçre makamlarının dondurdukları malvarlığı, Şubat ayındaki 420 milyon dolar serviyesinden şu anda 750 milyon dolara kadar çıkmış durumda.

Mısır'ın yeni Adalet Bakanı Muhammed Mahsub, ''İngiltere, Mısır'ın malvarlıklarını bulup dondurma konusunda en başarısız ülkelerden biri'' derken, eski rejimden bazı isimlerin hâlâ etkili olduğu Mısır'ın da tatmin edici soruşturma yapmaktan uzak olduğunu kabul ediyor.