İngiltere seçimleri Kraliçe neden oy vermiyor?

İNGİLTERE bugün sandık başına giderken merak edilenleri BBC derledi. İngiltere'de seçimler neden haftasonu yerine perşembe günü yapılıyor. Kraliçe oy verebiliyor mu? İngiltere seçiminde iki aday eşit oy alırsa ne olur?

İngiltere'de bugün erken genel seçim yapılıyor. Oy verme işlemi TSİ 09:00'da başladı ve yine Türkiye saatiyle gece yarısına kadar sürecek. "Modern demokrasinin beşiği" olarak bilinen İngiltere'de, parlamentonun alt kanadı olan Avam Kamarası için 1802'den beri seçimler yapılıyor.

Yazılı bir anayasası olmayan İngiltere'de genel seçim ile ilgili merak edilen bazı soruları yanıtladık. İşte o sorular ve yanıtları:

Kraliçe oy kullanabiliyor mu? : 1952'de tahta çıkan Kraliçe İkinci Elizabeth bugüne dek hiçbir seçimde oy kullanmadı. Ama bu oy kullanamayacağı anlamına gelmiyor. Yasalara göre Kraliçe'nin oy kullanmasının önünde herhangi bir engel yok. Böyle bir engel, herkese seçme ve seçilme hakkı veren Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı olurdu.

Gülen suratla oy verilir mi : İngiltere'de seçmenler pusulada destekledikleri isimlerin yanına "x" işareti koyarak oyunu kullanıyor. Fakat geçerli olan tek işaret bu değil. Bir seçmenin onay işareti veya gülen surat gibi, seçim görevlilerinin bir adaya onay verildiğini anlamasını sağlayacak işaretler kullanması da mümkün.

İki aday eşit oy alırsa ne olacak : İngiltere'der dar bölge seçim sistemi uygulanıyor. 650 seçim bölgesinde oy oranı ne olursa olsun, en fazla oyu alan aday milletvekili seçiliyor. Eğer bir seçim bölgesindeki iki aday aynı sayıda oy alırsa, ilk yapılan oyları tekrar saymak oluyor. Bu da sonucu değiştirmezse kazanan aday yazı-tura, şapkadan isim çekme veya kısa-uzun çöp çekme gibi yöntemlerle belirleniyor. Hangi yöntemin uygulanacağına ise bölgenin seçim kurulu başkanı karar veriyor.

Neden seçim perşembe günü yapılıyor : İngiltere'de seçimlerin hangi gün yapılacağını belirleyen yasal bir düzenleme yok. Ancak ülkede seçimler 1931'den beri aralıksız olarak Perşembe günleri yapılıyor. Bunun nedeniyle ilgili bir teoriye göre, o dönem insanlara maaşları Cuma günleri ödendiği için seçimi Perşembe günü yapmak seçmenlerin sarhoş olma ihtimalini azaltıyordu. Kimi rivayetlere göre ise köylerde pazarların Perşembe günü kurulması ve Pazar günü kilise ayinlerinin bölünmemesi de bu kararda etkili olan gerekçelerdi.

İngiltere'de nerelerde oy veriliyor : İngiltere'de yalnızca kamu binalarında değil, oy kullanmaya uygun diğer yerlerde de sandık kurulabiliyor. Bunların içinde tiyatrolar, publar, spor kulüpleri, kiliseler ve camiler gibi dini binalar, müzeler ve hatta otomobiller yer alıyor. 2015 yılında iki kuaför salonunda da sandık kurulmuştu.

Seçimle gelmeyen başbakanlar : İngiltere'de 1929'dan bugüne dek 24 başbakanın 12'si göreve seçimle gelmeyen isimlerden oluşuyor. İkinci Dünya Savaşı'ndan bugüne dekse hep seçimi kazanan partinin lideri başbakan oldu. Ancak bu dönemde de sadece partisinin lideri seçilip başbakan olanlar da var. Başbakan Theresa May de, selefi David Cameron'un Brexit referandumu sonrası istifası üzerine göreve gelmişti. İşçi Partili son başbakan Gordon Brown da benzer şekilde selefi Tony Blair'in istifası sonrası bu görevi üstlenmiş, 2010'da yaplan genel seçimi kaybetmişti.