İngiltere basınının konusu Türkiye

İngiltere'de yayımlanan haber ve yorumlarda, Irak operasyonu ile Kuzey Irak ve Türkiye konuları ağırlıklı olarak ele alındı.

Esir alınan Amerikalı askerlerin televizyon ekranlarındaki görüntüsü gazetelerin ön sayfalarındaki ağırlıklı konuyu oluşturken Times konuyla ilgili olarak "Savaşın acı gerçekleri ortaya çıkıyor" manşetini attı. Daily Telegraph gazetesi, onlarca Amerikalı askerin öldüğünü, savaş esirlerinin ekranlarda gösterildiğini ve Amerikan kuvvetlerinin yanlışlıkla İngiliz uçağını düşürdüğünü hatırlatarak, "Müttefikler, savaşın acısıyla yüz yüze geldi" dedi. Independent, Bağdat yolunda zorluklarla karşılaşıldığını aktardı. Gazetelerin daha içeriki sayfalarda ortaklaşa yer verdikleri bir konuyu, Kuzey Irak gerginliği oluşturdu. "ABD VE İNGİLİZLER KAPALI KAPILAR ARDINDA KÜPLERE BİNİYOR" Financial Times, Türkiye'nin Kuzey Irak'a asker gönderdiği yönündeki haberleri yalanlamasına karşın, "bunun inandırıcı olmadığını" ifade etti. Gazete, "Cuma gecesi Türk generaller sözkonusu haberlerin gerçekleri yansıtmadığını söyleyen bir açıklama yayınladı. Neyin inkar edildiğinin bile tam olarak belirlenmediği bir muğlaklık içeren bu yalanlama, Almanya'nın AWACS mürettebatını Türkiye'den geri çekme tehdidini izledi" dedi. Financial Times, Amerikalı ve İngiliz yetkililerin kapalı kapılar ardında küplere binmesine karşın, gazetecilere resmi açıklamalarda olayı büyütmemeye özen gösterdiklerini yazdı. Gazete Batılı bir diplomatın, "Ekranlar önünde Türklere öfkelendiğimizi görmeyeceksiniz çünkü bu durum Iraklı Kürtlere sorun çıkartmaları için yeşil ışık yaktığımız anlamına gelebilir" şeklindeki sözlerini bildirdi. Financial Times'a göre "Kuzey Irak'ı yöneten Kürt gruplardan biri olan KDP'nin, Türkiye'nin önceden bölgede bulundurageldiği askerlerine ilaveten yeni birlikler tespit etmedikleri yönündeki açıklaması da, Iraklı Kürtlerin gerginliği tırmandırmamaları için Amerikalılar tarafından uyarıldığı izlenimi" verdi. "KÜRTLERİN YANINDA İLK KEZ GÜÇLÜ BİR DOSTLARI VAR" Bu haberin hemen altında, Financial Times'ın Musul'dan bildiren muhabiri, Amerikalıları kastederek, "Kürtlerin yanında ilk kez güçlü bir dostları var" diye yazdı ve şöyle devam etti: "Sadece birkaç hafta içinde, Saddam Hüseyin'e karşı açılan savaşın kuzey cephesinde Amerika'nın kilit önemdeki müttefiki konumu, Türklerden Iraklı Kürtlerin eline geçti. Amerika ve Türkiye arasında ilişkiler dar boğaza girerken, Kürtler, tarihlerinde ilk kez, büyük bir gücü kendi yanlarına aldılar." Financial Times, bu sabahki baş makalelerinden birini de aynı konuya ayırdı ve, "Türkiye, Kuzey Irak'ın dışında tutulmalıdır. Mülteciler, Kürdistan'a müdahale etmek için bir bahane olmamalı" dedi. Gazeteye göre, "Ankara'nın reddetmesine karşın, Türk ordusunun Kuzey Irak'ta toplam sayısının 40 bine ulaşmasını istediği askeri varlığının öncü birlikleri bölgeye girmiş bulunuyor ve şayet geri kalanlar da girerse, Iraklı Kürt milis kuvvetlerle Türkler arasında "savaş içinde bir savaş" çıkması neredeyse kesin" görünüyor. "TÜRKİYE FARKLI BİR AMAÇ GÜTTÜĞÜ İZLENİMİ VERİYOR" Financial Times, Türkiye'nin amacının, Kürtlerin Irak'ta büyük zorluklarla kazandığı kendi kendini yönetim haklarını ellerinden geri alma izlenimi verdiğini ifade etti. Gazete, mülteci akınına önlem ve Iraklı Türkmenlerin hakları gibi Türkiye'nin dile getirdiği gerekçeleri ise inandırıcı bulmuyor. Gazete şöyle devam etti: "Geçen yazdan bu yana üst düzey Türk yetkililer, Kerkük'teki evlerinden Saddam Hüseyin tarafından sürülen Iraklı Kürtlerin, bu petrol zengini kente geri dönmesine göz yummayacaklarını açıkça söylüyorlardı. Üstelik Ankara, kendine bir de Türkmen azınlığı korumak gibi bir görev biçti. Ancak Türkiye, Türkmenlerin gerçek sayısını 10 kat şişiriyor ve Irak'taki Türkmenlerin çoğunun Kürtlerin değil, Arap kontrolündeki bölgelerde yaşadığını da görmezden geliyor. Kısacası Türkler, kuzeye doğru hareket edecek Kürt mültecilerden ziyade, evlerine geri dönecek Kerküklü mültecilerin güneye doğru hareketlenmesinden kaygılı. Zira Kerkük'teki petrol zenginliğinin, Türkiye'nin de bir parçasını kopartacak Kürt milliyetçisi bir devletin oluşumunu sağlayacağından korkuyorlar." "KÜRTLERE BİR KEZ DAHA İHANET EDİLMEMELİ" Bu başmakalenin hemen karşısındaki sayfada ise Pensilvanya Üniversitesi'nden bir siyaset bilimcinin yorum yazısı dikkat çekti. Yazıda, "Kürtlere bir kez daha ihanet edilmemeli" başlığı kullanıldı. Yazıya eşlik eden karikatürde, bir ucunda Irak, diğer ucunda Türkiye yazan açık bir makasın tam ortasında, elinde Kürdistan yazılı bir pankart taşıyan peşmerge var. Yorumda, "Londra ve Washington bu savaşı bir kurtuluş olarak lanse etmeye çalıştı; Irak'a yeniden yapılanma ve demokrasi sözü verdiler. Eğer şimdi Kürtlerin bastırılmasında Türklerle işbirliği yaparlarsa, verdikleri sözlerin boş olduğu da kısa sürede anlaşılacaktır" denildi. Daily Telegraph, Amerika'nın askerlerini Türkiye'ye konuşlandırma pazarlığının çöküşünü, Türkiye açısından "diplomatik bir felaket" diye nitelendirdi. Gazeteye göre, Amerikalıların ekonomik yardım paketinin kaybedilmesi, sancılı Türk ekonomisini daha da vurdu. Daily Telegraph, üst düzey Iraklı Kürtlere dayandırdığı bir diğer haberde ise, Amerikalıların kuzey cephesini açmak için Kürt güçleriyle işbirliğine hazırlandığını bildirerek, "Sayıları 60 bini bulduğu sanılan hafif silahlarla donatımlı peşmergeler, Afganistan harekatındaki Kuzey İttifakı'na benzer bir rol üstlenebilir" dedi. Daily Telegraph'a göre, KDP sözcüsü Hoşyar Zebari, gazeteye verdiği mülakatta, peşmergelerin Musul ve Kerkük'e saldırılarda da görev alabileceğine işaret etti. Böyle bir gelişmenin Ankara'yı öfkelendireceğinin kesin olduğunu yazan Daily Telegraph, "Amerikalıların Türkiye'yi bu konuda karşısına almayı düşünebileceği, Washington kulislerinde Türklere duyulan öfkenin bir işareti" diye yazdı. Daily Telegraph, KDP'li bir yetkilinin, Amerikan-Kürt ortak operasyonunun henüz resmileşmemesine karşın, tarafların mutabakata vardığını söylediğini yazdı. "AMERİKALI ÖZEL TİMLER, KÜRT BÖLGESİNE ODAKLANIYOR" Bu sabahki Guardian'da da aynı yönde bir haber yer aldı. Haberde, "Amerikalı özel timler, Kürt bölgesinde odaklanıyor" başlığı kullanıldı. Guardian, Irak savaşı başladığından bu yana ilk defa bölgeye bu kadar büyük sayıda asker konuşlandıran Amerikalıların, Süleymaniye yakınlarındaki bir piste 4 uçak indirdiğini ve çoğunluğu özel timlerden oluşan yüzlerce asker bıraktığını, önümüzdeki günlerde bunun devamının beklendiğini bildirdi. Gazete, Iraklı Kürt liderlerin "Amerika'dan neredeyse umutlarını kesmelerine karşın, bu gelişmeyi geç de olsa çok sevindirici bulduklarını" söylediklerini aktardı. Guardian, "Kürt savaşçılarla birlikte konvoylarda seyahat ederken görülen Amerikalılar Kuzey Irak'ta iki ayrı cephe açacağa benziyor. Amerikan özel timleri dün Irak'ın kuzey doğusunda radikal İslamcı Ensar El İslam örgütünün kontrolündeki topraklara havadan saldırıda bulunmuştu. Önümüzdeki günlerde ise Musul ve Kerkük cephesindeki Iraklı askerlere yönelik saldırıları koordine edecekler" dedi. Times gazetesi ise, "Türkiye'nin güneydoğusundaki Kürtlerin 15 yıl boyunca büyük savaşlar dışında nadiren görülen türden kötü muameleye sistematik olarak maruz kalmasına karşın, son yıllarda olağanüstü halin kalkmasıyla işkence ve kötü muamele olaylarında bir iyileşmenin gözlendiğini fakat şimdi Türkiye'nin Irak sınırında beliren gergin askeri atmosferin Türkiyeli Kürtlerin kazanımlarını da tehdit edebileceğini" yazdı.