Genelkurmay eski Başkanı İlker Başbuğ, Kanal İstanbul'un yapılması halinde ticari gemilerin buruya yasal olarak yönlendirilmesinin mümkün olmadığını söyledi. Başbuğ, boğazlar konusunda yeni bir konferansın Türkiye için olumsuz sonuçlanabileceği uyarısında bulundu.
Abone olGenelkurmay eski Başkanı İlker Başbuğ, Türkiye'nin Kanal İstanbul sonrası ticaret ve savaş gemilerini buraya yönlendirmesinin mümkün olmadığını söyledi. Kanal İstanbul'un Montrö dışında yeni bir durum yaratacağını belirten Başbuğ, yeni bir konferansın Türkiye'nin egemenliğini riske atabileceğini ileri sürdü.
İlker Başbuğ, Habertürk'te gündeme ilişkin soruları cevapladı. Kanal İstanbul'un Montrö bağlamında dış politika konusu olduğunu belirten Başbuğ, Türkiye'nin açılacak kanala ticaret ve savaş gemilerini yönlendiremeyeceğini söyledi.
İşte Başbuğ'un açıklamalarından bazı satır başları:
"Kanal İstanbul yapılırsa Montrö içinde düşünemezsiniz. Montrö Anlaşması'nın dışında bir oluşum olarak karşımıza çıkıyor. Kanal İstanbul'a yönlendirme yetkiniz hiçbir şekilde yok. Ticaret ve savaş gemilerini yönlendiremezsiniz.
Savaş gemilerinin geçişinde de aslında kanallar, Suveyş kanalında falan engelleme yok. 1921'de Kiev kanalıyla ilgili olarak Daimi Adalet Divanı'nın kararı var. Diyor ki, iki açık denizi birleştiren yapay bir su yolunun bütün dünyanın kullanımına adanması durumda bu su yolu doğal boğazlara benzerlik gösterir. Kanal İstanbul yapılırsa, dedik ki Montrö dışında ayrı bir durum yaratıyor.
"Yeni bir konferans daha kötü koşullar yaratabilir"
Siz Kanal İstanbul'u yaptığınız zaman koşullarda bir değişiklik yaratıyorsunuz. Montrö'nün dışında ayrı bir yapılanma. Koşullarda değişiklik olması durumunda taraflar bu anlaşmaya son verme ya da uygulamayı durdurma hakkına sahip. İlgili yerlere müracat edecekler. Diyecekler ki, 'Kanal İstanbul koşullarda değişiklik yarattı'. O zaman Montrö'ye kaldıralım, yeni bir sistem belki. O zaman haydi yeni bir konferans. Daha kötüsünü de yaratabilir. Koşullarda önemli bir değişiklik oluyor.
Toptan kaldırılması halinde berbat bir durumla karşı karşıya gelebilirsiniz. Egemenliğiniz riske girecek.
Yaratacağı yeni tehlikeler neler?
Konferansta ne olacak? Bu kritik bir konu. Montrö'de size hükümranlık ve güvenlik veren bir durumla karşı karşıyayız. Birinci tehlike Montrö'nün tamamen ortadan kaldırılması ve uygulanmasının durdurulması. Montrö'ye imza atan devletlerin uluslararası konferansa çağrılması söz konusu. Kimler o devletler? İngiltere, Fransa, Rusya, Hindistan, İtalya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan var. Toptan kaldırılması halinde berbat bir durumla karşı karşıya gelebilirsiniz. Egemenliğiniz riske girecek.
"Çok büyük risk var"
Denilebilir ki, 'daha iyi şartlar', bu mümkün değil. 1983 Deniz Hukuku Sözleşmesi var. Rıza Türmen diyor ki, uluslararası boğazlardan geçiş rejimi kıyı devletlerine Montrö'nün verdiği yetkileri vermez. Montrö'den kazandığımız uluslararası anlaşmalarla düzenlenen Boğazlar'ın statüsünü saklı kalmasını zorla koydurduk. 83 Deniz Hukuku Sözleşmesi, uluslararası boğazlardan geçiş rejimi olan bize Montrö'nün bugün verdiği hak ve yetkileri vermez. Ki biz bunu büyük mücadele sonucunda buradan kazanılan hakların saklı kalmasını 83 Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne koydurduk. Çünkü çok büyük risk var.
ÖNCEKİ HABERLER
