İlk yapay kromozom üretildi

DNA araştırmacısı Amerikalı Craig Venter'den önemli bir buluş.

İnsanın gen haritasının çıkarılması yarışının tartışmalı DNA araştırmacısı Amerikalı Craig Venter, laboratuvarda bulunan kimyasal malzemelerden sentetik bir kromozom ürettiklerini ve dünyanın ilk yapay yaşam biçimini açıklamaya hazırlandıklarını bildirdi.

İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre, Amerikalı araştırmacı, tasarım ürünü genlerin geliştirilmesinde büyük bir adım olarak kabul edilecek ilk yapay yaşam biçimini pazartesi günü ABD'nin San Diego kentinde düzenlenecek bilimsel toplantıda kamuoyuna açıklayacak.

Yeni türlerin yaratılmasında etik kurallar ve yeni enerji kaynakları veya küresel ısınma ile mücadelede yeni teknikler sağlaması konusunda tartışma yaratması beklenen buluşu anlatan Venter, "Bu kendi türümüzün tarihinde çok önemli felsefi bir adım. Genetik şifrelerimizi okumaktan bunu yazmaya doğru gidiyoruz. Bu bize varsayımsal olarak daha önce hiç düşünülmeyen şeyleri bile yapabilme olanağı sağlayacak" diye konuştu.

Venter'in, aralarında Nobel ödüllü Hamilton Smith adlı bilim adamının da bulunduğu 20 kişilik bilimsel ekibinin elde ettiği sentetik kromozom, şimdiye dek başarılamayan bir biyolojik mühendislik harikası olarak görülüyor. Laboratuvar kimyasal malzemeleri kullanılarak yapılan buluşta, bilim insanları özenle ve zahmetli bir şekilde, 580 bin çift genetik şifre içeren 381 geni birbirine ekleyerek yapay kromozomu elde etti.

DNA ardışıklığı "bacterium Mycoplasma genitalium" temelinde olan ve ekibin "Mycoplasma laboratorium" adını verdiği sentetik kromozom, daha sonra bir yaşayan bakteri hücresine yerleştirildi ve hücrenin kontrolü ile yeni yaşam biçiminin etkilerinin gözlenmesi sürecine geçildi.

Yeni yaşam biçiminin, üreyebilme ve enjekte edildiği hücrenin moleküler sisteminde metabolize olabilmesine bağlı olduğunu ve bu anlamda da tamamen sentetik bir yaşam biçimi olarak kabul edilemeyeceğini yazan Guardian gazetesi, yine de bu oluşumun DNA'sının yapay olacağını ve DNA'nın hücreyi kontrol ederek, yaşam blokunu inşa edeceğinin altını çizdi.

Tasarım ürünü genlerin iyi uygulanırsa önemli potansiyel yararları bulunduğuna inandığını belirten araştırmacı Venter, bunun uzun vadede önceden düşünülemeyen alternatif enerji kaynağı olarak kullanılabileceğine işaret etti. Aşırı karbondiyoksidi soğurabilecek bir bakterinin elde edilebileceğini ve bunun küresel ısınmayla mücadelede kullanılabileceğini ya da tamamen şekerden bütan veya propan gibi yakıtlar üretilebileceğini söyleyen Venter, "Büyük düşüncelerimiz var. Yeni bir yaşam sistemi oluşturmaya çalışıyoruz" dedi.