İlaçta uzlaşı arayışları sürüyor

İlaçta Ar-Ge döneminin çok uzun olması ve patent alarak piyasaya sürülen ilaçlardaki imtiyaz süresi sorun yarattı.

Hazine Müsteşarlığı, Maliye Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) bürokratları veri imtiyazı konusunda geçtiğimiz hafta biraraya gelirken, Sağlık Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve AB Genel Sektreterliği'nin katılımı ile çalışmaların genişletilerek devam etmesi hedefleniyor. Ekonomi yönetimi, ilaç sektöründe yabancı üreticilerin gündeme getirdiği, eşdeğer jenerik ilaç üretimini engelleyen, patentle elde edilen hakların süresinin uzatılması anlamına gelen veri imtiyazını masaya yatırdı. Bu bağlamda, ilaçta Ar-Ge döneminin çok uzun olduğu ve patent alarak piyasaya sürülen ilaçlarda belirli bir imtiyaz süresi konulduğu hatırlatılıyor. AB'DE KORUMA SÜRESİ 6 YIL AB uygulamasında patent alınan ilacın piyasaya çıkışının ardından 6 yıllık bir koruma getirildiği kaydedilirken, bu sürede ilacın formülünün gizli kaldığı ve Ar-Ge'yi yapan firmaların da harcamalarını finanse ettikleri belirtiliyor. Fakat Türkiye'deki uygulamada, yabancı ilaç firmalarının üretim için ilacın formülasyonunu Sağlık Bakanlığı'na bildirdiği, ruhsat verildiği anda formülün yerli firmalara açık hale geldiği vurgulanıyor. Böylelikle ilacı üreten yerli firmalar daha ucuza ilaç üretebilir hale gelirken, yabancı firmalar ise araştırma maliyetine katlandıklarını ifade ederek, burada haksız rekabete maruz kaldıklarını savunuyor. İlaç piyasasından alımını yüzde 80'lik kesiminin kamunun yaptığı hatırlatılarak, devletin başlattığı eşdeğer jenerik ilaç uygulaması kapsamında yerli üreticilerin daha ucuza ilacı satabilirken, diğer firmalar bu alanda rekabette zorlandığını iddia ediyor. Bu kapsamda yabancı firmaların Türkiye'de üretim yerine, ilacın formülünün ortaya çıkmaması için hızla ithalata yöneldiğine işaret ediliyor. Yabancılar ya ortalama fiyat en ucuz fiyat uygulamasından vazgeçilmesini ya da koruma süresinin 6 yıla çıkarılmasını talep ediyor. Ekonomik Sorunları Değerlendirme Kurulu (ESDK) bünyesinde bu konu ile ilgili bir komisyon oluşturulurken, burada belirli sonuçlara ulaşıldığı, ancak gelinen noktanın yerli üreticiyi koruyacak şekilde olduğunun iddia edildiği vurgulanıyor. EKONOMİ YÖNETİMİ DEVREDE Bunun üzerine Hazine, Maliye ve DPT geçtiğimiz hafta biraraya gelirken, Sağlık Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve AB Genel Sekreterliği'nin katılımı ile çalışmaların genişletilerek devam edilmesi hedefleniyor. Ocak ayının 15'inden önce hem yerli üreticiyi, hem de Ar-Ge'ye dayalı firmaları mağdur etmeyecek bir orta yol aranması öngörülüyor. Öte yandan, ekonomi yönetimi bir kaç yıllık geçiş döneminin ardından veri koruması uygulamasına geçişin uygun çözüm olabileceği görüşünü taşırken, son kararın toplantılarda şekilleneceğini vurguluyor