İki paket arasındaki 4 fark

Kapatma yolunu kapatacak Anayasa Değişiklikleri Paketi zor dönemeçte. Nedeni partilerin 'kırmızı çizgileri'nde yatıyor...

ZÜBEYİR KINDIRA
İNTERNETHABER-ÖZEL

ANKARA - Ak Parti ile MHP parti kapatma sisteminin değiştirilmesine ilişkin çalışmalarını tamamladı. MHP’nin parti kapatma sistemine ilişkin kırmızı çizgileri var. MHP’nin şartları Genel Başkan Devlet Bahçeli tarafından açıklandı. Şimdi gözler AK Parti’de. AK Parti, MHP ile masaya oturup oturmayacağı kararını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın yurda dönmesinin ardından verecek.

MHP ile masaya oturulmazsa; AK Parti’nin önünde iki seçenek kalıyor:
-Ya referandumu göze alarak hazırladığı değişiklik teklifini gündeme getirecek.
-Ya da, anayasada parti kapatılmasına ilişkin herhangi bir değişiklik girişiminde bulunmayacak. Hazırladığı değişiklik tekliflerini rafa kaldıracak.

MHP’nin parti kapatma sistemine ilişkin ‘olmazsa olmazları’nı deklare etmesinin ardından, AK Parti’nin planlanları bozuldu.

Çünkü, iki parti de Anayasa’nın 68 ve 69’ncu maddelerinde birbirine yakın değişiklikler yapmayı düşünse de; MHP’nin parti yerine siyasilere yasak getirilmesine ilişkin önerisi AK Parti’yi endişelendiriyor.

İşte iki partinin planladığı değişiklikler ve uzlaşmayı zora sokan farklar:

AK PARTİ’NİN İSTEDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER

1-BİREYSEL SORUMLULUK DÖNEMİ: Anayasa’nın 69. maddesinde yapılacak değişiklikle, siyasi parti yöneticileri ve üyelerinin işlediği suçların parti kapatma gerekçesi olmaktan çıkarılacak. Bireysel sorumluluk döneminin getirilecek. Bireysel sorumluluk kapsamında, bir eylemin suç sayılması için kesinleşmiş mahkeme kararı aranacak.

2- İZİN SİSTEMİ: Ak Parti’nin üzerinde durduğu formüllerden birisi de, kapatma davası açılmadan önce TBMM’de izin alınması şartı getiriliyor. Buna göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın resen kapatma davası açamayacak. Kapatma davasanın açılması için TBMM’den izin alınması şartı getirilecek.

3- ODAK TANIMINA VENEDİK AYARI: ‘Venedik kriteri’ olarak bilinen, parti kapatma “şiddete destek verme” şartına bağlanacak. Siyasi partilerin yasaklanması veya kapatılmasının, sadece partilerin şiddeti siyasal bir araç olarak kullanması, ya da anayasal güvence altına alınmış hak ve özgürlükleri yok etmek ve demokratik anayasal düzeni yıkmak için şiddet kullanmayı savunmaları durumunda haklı görülebilecek.

4- GEÇİCİ MADDE İLE DAVA DÜŞECEK: Ak Parti, hazırlanacak anayasa değişikliğine eklenecek bir geçici maddeyle, Anayasa Mahkemesi’ne parti kapatma davası açılması TBMM’nin izin şartına bağlanacağından dolayı, Yüksek Mahkeme’nin gündeminde bulunan bütün kapatma davalaranın, yeni anayasa değişikliği çerçevesinde yinelenmesini isteyecek.

MHP’NİN KIRMIZI ÇİZGİLERİ

1-KİŞİSEL SORUMLULUK: Anayasa’nın 68 ve 69. maddelerinde gerekli değişiklikler yapılarak, siyasi partilerin hükmü şahsiyetinin kapatılarak cezalandırılması yerine, Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı hareket eden parti yöneticisi ve üyelerinin sorumlu tutularak cezalandırılmasının önü açılması.

2-DOKUNULMAZLIKLARA AYAR: MHP, Anayasa’nın milletvekili dokunulmazlığını düzenleyen 84. maddesinin 5. fıkrasında değişiklik yapılarak, işledikleri fiiller nedeniyle şahsi sorumlulukları Anayasa Mahkemesince tespit edilen parti üyesi ve yöneticisi konumundaki milletvekillerinin, vekilliğinin düşürülmesinin önün açılmasını talep ediyor.

3-VENEDİK YETMEZ: MHP, Venedik kriteri olarak bilinen, şiddeti ve terörü siyasal bir araç olarak gören ve anayasal düzeni yıkmak amacıyla şiddeti ve şiddet kullanmaya dayalı faaliyetleri savunan siyasi partilerin bu çerçevenin dışında tutulmasına ilişkin düzenlemeyi de yeterli bulmuyor. MHP, bölücü ve terör eylemlerini destekleyen siyasi partilere ağır yaptırımlar getirilmesini istiyor.

4- YARGITAY VE ANAYASA MAHKESİNE DOKUNMA: MHP’nin olmazsa olmazları arasında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın resen dava açma yetkisine dokunulmaması, Anayasa Mahkemesi’nin oy nisabında herhangi bir değişiklik yapılmaması yer alıyor.