İhbar tazminatı ne kadardır?

İhbar tazminatı nedir? Nasıl ödenir? Kıdem tazminatı ile neden karıştırılıyor? Bünyamin Esen bilinmeyenleri yanıtladı.

Memurhaber.com yazarı Bünyamin Esen ihbar tazminatı ile ilgili bilinmeyenleri anlattı. İhbar ve kıdem tazminatının sürekli karıştırıldığını ifade eden Esen, ihbar tazminatının hangi şartlarda ödenmesi gerektiğini kaleme aldı.

Ayşe Kahraman isimli bir okurunun "evlilik sonrası işten ayrılınca kıdem tazminatı alabiliyor muyuz?" sorusuna 'Evet' yanıtını veren yazar Esen, ihbar tazminatı sorusunda dikkat çeken bir noktaya değindi; "İhbar tazminatı hem işverene, hem işçiye ödenir"

Bünyamin Esen, Memurhaber'de yayımlanan yazısında "ihbar tazminatı"nın ayrıntılarına değindi. İşte yazısından ilgili bölümler;

KIDEM İLE İHBAR TAZMİNATI FARKLI

Öncelikle şunu söyleyelim: Ayşe hanım ihbar tazminatını alacağını sanıyor ama, vermek zorunda bile kalabilir.

Buradaki kafa karışıklığı ihbar tazminatının sıkça kıdem tazminatı ile karıştırılmasından kaynaklanıyor.

Oysa ihbar tazminatı kıdem tazminatından ayrı bir iş hukuku düzenlemesidir. Ancak genelde çalışanlar tarafından birbirine karıştırılmaktadır.

Kıdem Tazminatı 1475 sayılı İş Kanunu uyarınca getirilmiş bir hak iken, İhbar Tazminatı 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca getirilmiş bir haktır.

Kıdem tazminatı yalnızca işçiye ödenirken ihbar tazminatı hem işçiye hem de işverene ödenebilmektedir.

Kıdem tazminatı her yıl için ayrı ayrı hesaplanırken ihbar tazminatı ise 2 ile 8 hafta arasında bir tutardır.

İHBAR TAZMİNATI NEDİR?

Öncelikle ihbar tazminatının hukuki tanımını yapalım.

İş sözleşmeleri;

a) İşi altı aydan az sürmüş olan çalışan için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta (14 gün) sonra,

b) İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan çalışan için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta (28 gün) sonra,

c) İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan çalışan için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta (42 gün) sonra,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş çalışan için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta (56 gün) sonra,

feshedilmiş sayılır.

Belirtelim ki bu süreler ihbar süreleri olup asgaridir, sözleşmeler ile artırılabilir.

İşçi yada işveren iş akdini feshetmeden önce belirtilen süre kadar önce diğer tarafa bildirimde bulunmalıdır. İş sözleşmesinin tam zamanlı yada kısmi zamanlı olması durumu değiştirmez.

İHBAR TAZMİNATI NE KADARDIR?

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

Bu ücret giydirilmiş brüt ücrettir. İhbar tazminatının hesabında çıplak maaşa ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur.

İhbar tazminatı üzerinden gelir vergisi ve yüzde 0.66 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.

Deneme Süresi İçinde İhbar Tazminatı İşlemez

Deneme süresi söz konusu ise ihbar tazminatı işlemez.

Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir.

Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir.

İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.

Ancak, yeri gelmişken belirtelim, sigorta ve sosyal güvenlik açısından deneme süresi olmaz. Çalışan işe başlamadan bir gün önce bildirim yapılması zorunludur.

HEM ÇALIŞAN HEM DE İŞ VEREN ÖDEYEBİLİR

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

Yaygın kanaatin aksine ihbar tazminatını yalnızca işveren değil çalışan da ödemek zorunda kalabilir.

Evlendiği için işten ayrılan çalışan da bildirim süresine uymak, durumuna göre iki ile sekiz hafta önce işten ayrılacağını yazılı olarak bildirmek zorundadır.

Bildirmez veya hemen işten ayrılmak isterse ihbar tazminatını işverene cebinden ödemek zorunda kalır.

Ancak çalışan bildirim süresine uyarsa, yani ihbar süresi kadar önce işten ayrılacağını işverene bildirirse, ödemek zorunda kalmaz.