Petrol'ün tacını Tuscon elinden alacağa benziyor. Hyundai'nin hidrojenle çalışan Yakıt Hücreli Elektrikli Aracı Tucson FCEV, İstanbul'da dev bir organizasyonla tanıtıldı.
Abone olİlk kez 2005 yılı Ocak ayında yapılan Los Angeles Otomobil Fuarı'yla dünya tanıtımı yapılan ikinci jenerasyon yakıt hücreli elektrikli araç Tucson FCEV, dünyanın önemli otomobil fuarlarından sonra İstanbul Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda yapılan Uluslararası Hidrojen Enerjisi Kongresi ve Fuarı'nda Türk ziyaretçilerin karşısına çıktı. Hyundai'nin FCEV araçlarının ikinci jenerasyonu hazırlanırken aracın her yerinde yenilik yapılmış. Hyundai'nin ilk jenerasyon yakıt hücreli modeli olan Santa Fe FCEV'e göre yeni aracın katedebileceği sürüş mesafesi iki katına çıkarılmış. Ayrıca maksimum hız ve maksimum güç artırılarak genel performansın yükselmesi sağlanmış. Ancak yeni aracın teknolojisinde en büyük gelişim soğuk havalardaki çalışma prensibinde elde edilirken, sıfır derecenin altındaki ısılarda bile çalışabilen ilk araçlardan biri olan Tucson FCEV için gerçekleştirilen testlerde, beş gün boyunca eksi yirmi derecenin (- 20°C) altındaki ısılarda araç bırakıldıktan sonra bile, ilk marşta çalıştığı gözlemlenmiş. Tucson FCEV'de yüksek çıkışlı yakıt hücresi ve lityum iyon polimer batarya da yeniliklerin arasında yer alıyor. Yakıt Hücresi Sisteminin Çalışma Prensibi Hidrojen ve oksijen tepkimeye girdiğinde su ve ısı oluşumuyla sonuçlanan ani bir reaksiyon gerçekleşiyor. Yakıt hücresi sisteminde, hidrojen ve oksijen doğrudan tepkimeye sokulmaz ancak, su ve elektrik üretmek için iyonlar halinde bir araya getiriliyor. Bu olay, sadece iyonik yapıdaki hidrojenin geçmesini mümkün kılan PEM (Proton Exchange Membrane - Proton Dönüşüm Zarı) sayesinde gerçekleşiyor. PEM, hidrojen ve hava arasına yerleştirildiğinde, hidrojen zar ile reaksiyona girerek elektrik açığa çıkaran bir iyon (proton) haline geliyor. Proton zardan geçer ve oluşan elektrik ise dış tarafla bağlantılı olan bir devre vasıtasıyla açıktaki havaya taşınıyor. Havadaki oksijen, zardan geçen protonlar ve elektrodlardan gelen elektrik ile birleşince su oluşturuyor. Bir ampulu yakmak ya da bir motora güç sağlamak için ihtiyaç duyulan enerji ise bu devreden geçen elektrik... Yakıt Hücresi Ünitelerinin Yapısı Bir tek yakıt hücresi sistemi, bir volttan daha az olan elektrik enerjisi üretiyor. Bu enerji, genel kullanım için yeterli değil. Bu amaçla, gerekli olan enerjiyi üretmek için yüzlerce yakıt hücresinin birbirine seri olarak bağlanmış hali olan yakıt hücresi üniteleri kullanılıyor. PEM'lerin arasına, elektriğin geçmesine izin verirken hidrojen ve oksijeni birbirinden uzak tutan ayıraçlar yerleştirilmiş. Bu ayıraçlar hidrojen ve havayı içeri alıp PEM ile temas ettiren, oluşan suyu da etkili bir biçimde ortamdan uzaklaştıran parçalardan oluşuyor. PEM'lerin ayıraçtan zarar görmesini ve hem PEM'lerin hem de elektrodların gazın hızından etkilenmelerini önlemek için, gazları serbest bir şekilde içeri alan bir gaz difüzyon tabakası yerleştirilmiş. Düzenli yerleştirilmiş yakıt hücresi sistem plakalarını bir hizada tutmak veya aynı katmanda toplamak için uygun miktarda basınç uygulanıyor. Bu yüzden yakıt hücreleri plakaları için "yığın" tabiri kullanılıyor. Yakıt Hücreli Araçların Yapısı FCEV'ler de (Yakıt Hücreli Elektrikli Araçlar), elektrikli araçlar ile temelde aynı sistemi kullanıyor. Bu sistemde yakıt hücreleri tarafından üretilen elektrik, tekerlekleri döndüren elektrikli bir motoru çalıştırıyor. Ama bildiğimiz elektrikli araçlardan farklı olarak FCEV'ler, depolanmış elektrik enerjisi yerine üretilebilen eletrik enerjisini kullanıyor. Ancak elektrik, tek başına bir yakıt hücresi yığını tarafından üretilemediği için FCEV'ler, aracı hareket ettirmek için yakıt hücre yığınları etrafına monte edilmiş yardımcı sistemlerle donatılmış. Bu sistemler, çalışma sırasında yakıt hücreleri tarafından ihtiyaç duyulan yakıt ve havayı sağlıyor. Ayrıca yakıt hücresinin içinde oluşabilecek ani ısı artışlarını önlemek için yakıt hücre yığını etrafında bir soğutucu görev yapıyor. PEM sistemi kullanan yakıt hücreli elektrikli araç için temel yakıt hidrojen. Eğer metan, benzin, mazot, doğalgaz ya da başka bir yakıt türü kullanılacaksa, bu yakıtı hidrojene çevirmek için yakıt dönüştürücüsünün kullanılması gerekiyor. Bir FCEV'de, içten yanmalı motoru bulunan araçlardaki gibi bir yakıt deposu bulunuyor. Yakıt azaldığı zaman, yakındaki bir yerel istasyondan hidrojen dolumu yapılabiliyor. FCEV'in Geliştirilmesi Hidrojenin termal etkinliği çok yüksek ve sadece su açığa çıkartıyor. Bu nedenle FCEV'ler (Yakıt Hücreli Elektrikli Araçlar) için ideal yakıt. Fakat toplumun, öncelikle hidrojen üretip ve dışarıya sağlamak için gerekli altyapıyı oluşturma yolunda yoğun bir çaba sarf etmesi gerekiyor. Hidrojen yakıtının dolumunu yapabilecek altyapıyı oluşturmak amacıyla çok uzun bir süreye ve paraya ihtiyaç duyuluyor. Bu nedenle FCEV'lerin, öncelikle toplu taşıma araçlarında kullanılması planlanıyor. Tucson FCEV ile 300 km Yol Performansı artırmaya yönelik hafif alaşımlı alüminyum gövde parçaları kullanılarak üretilen Tucson FCEV, standart bir SUV ile aynı güç-ağırlık oranına sahip. Ayrıca içten yanmalı motorların kullanıldığı standart Tucson modelleri kadar düşük gürültü seviyeleri ve yüksek konforlu geniş kabin hacmi bulunuyor. Santa Fe FCEV'den farklı olarak Tucson Yakıt Hücresi programı, standart Tucson'da olduğu gibi ilk üretim aşamasında elde edilen tam dijital mühendislik verileri doğrultusunda hazırlanıyor. Santa Fe FCEV'in hareket etmesini sağlayan güç kaynağı, yolcu kabinindeki zeminin altında yer alıyordu. Tucson FCEV'in güç kaynağı ise ön kaputun altında bulunuyor. Merkezi Calgary-Kanada'da bulunan Dynetek Industries Ltd. Tarafından geliştirilen 152 litrelik hidrojen tankları sayesinde Tucson FCEV'in sürüş mesafesi 300 km'ye kadar uzatıldı. Santa Fe FCEV'de 72 litrelik tank kullanılıyordu ve soğuk havalarda çalışma özelliği bulunmuyordu. Santa Fe FCEV'den çok daha hafif olan ve 5 kW daha güçlü olan Tucson FCEV'in maksimum gücüyse 80 kW. Santa Fe FCEV'de 124 km/s olan maksimum hız ise Tucson FCEV'de 150 km/s'ye çıkarılmış. Hyundai, Santa Fe FCEV'de olduğu gibi yeni araç hazırlanırken de yakıt hücresinin gelişimi için UTC Fuel Cells ile işbirliği yaptı. Enova Systems ise yeni jenerasyon hibrid-elektrikli yürüyen aksamı, motoru ve kontrol ünitesini hazırladı. Aracın 152 Volt'luk yüksek voltajlı bataryasını ise Hyundai ve LG Chem birlikte geliştirdi. Kaynak: www.mynet.com
ÖNCEKİ HABERLER
