Hükümlüleri topluma kazandırma

Hükümlü kişilere daha önce çıkarılan "Af" kanunları tepki toplamıştı. Meclis, bu sefer hükümlülere daha faydalı olacak bir yasaya onay verdi. Yeni hükümlü yasası şöyle:

Denetimli Serbestlik Ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Yasa, hükümlülere mevzuatta öngörülen seçenek yaptırımların yerine getirilmesini ve denetimini sağlamak üzere Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü bünyesinde ''Denetimli Serbestlik ve Yardım Hizmetlerinden Sorumlu Daire Başkanlığı'' kurulmasını öngörüyor. Denetimli serbestlik ve yardım ile koruma hizmetlerinde görev alanlar, ''insan onuruna saygı ve dürüstlük'', ''gizlilik'' ve ''tarafsızlık'' ilkelerini dikkate alacaklar ve aşağılayıcı, onur kırıcı veya küçük düşürücü davranışlarda bulunamayacaklar. Düzenlemenin uygulanmasında görev alanlar; suçtan zarar gören, şüpheli veya sanık, hükümlü ya da bunların ailesi hakkında öğrenmiş olduğu bilgilerin gizliliğini korumak zorunda olacak. Bu bilgiler zorunlu haller dışında hiçbir kurum ve kişiye verilemeyecek. Hakkında herhangi bir tedbire hükmedilen kişi, karara uygun olarak şube müdürlüğünün hazırladığı programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorunda olacak. Belirtilen görevleri yerine getirmek üzere ''Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Denetimli Serbestlik ve Yardım Daire Başkanlığı'', adalet komisyonlarının bulunduğu yerlerde ''Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlüğü'' ile ''koruma kurulları'' kurulacak. DAİRE BAŞKANLIĞININ GÖREVLERİ Bir daire başkanı, yeteri kadar tetkik hakimi, uzman personel ve en az 3 şubeden oluşacak daire başkanlığı, denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerini geliştirmek, hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirmek amacına yönelik çalışmalar yapmakla görevli olacak. Başkanlık, toplum için tehlike hali taşıyanlara özel dikkat gösterilmesini sağlamak ve bunlara özgü iyileştirme tedbirlerini geliştirmek, görev alanına giren konularda çocuk ve gençlere özel dikkat gösterilmesini, özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya bu etkiyi doğuran her türlü madde kullanma ve aile içi şiddet söz konusu olduğunda, koruyucu ve tedavi edici yöntemlerin özenle uygulanmasını sağlamak görevini de yerine getirecek. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA ÖNCESİ Bir şube müdürü, yeterli sayıda psikolog, sosyal çalışmacı, sosyolog, öğretmen ile özel hizmet içi eğitim almış personelden oluşacak şube müdürlüğü, verilen görevleri, soruşturma ve kovuşturma evreleri ile hükümden ve salıverilmeden sonra bir denetim planı çerçevesinde yerine getirecek. Müdürlük soruşturma ve kovuşturma evresinde adli kontrol altına alınan şüphelilerle ilgili istenen çalışmaları yürütecek. Cumhuriyet başsavcılığınca gerekli görüldüğünde, şüpheli hakkında sosyal araştırma raporu düzenleyecek. Karar öncesinde mahkeme veya hakimin isteği üzerine; sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu, ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk hakkında, ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlayacak. Suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları psiko-sosyal ve ekonomik sorunların çözümünde danışmanlık yapacak ve yardımcı olacak. İstek halinde şüpheliye psiko-sosyal danışmanlık yapacak. KOVUŞTURMA SONRASI Şube müdürlüğü, kovuşturma evresinden sonra; Türk Ceza Kanunu'nun 'bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etme', 'belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanma', 'ilgili ehliyet ve ruhsat belgelerinin geri alınması, belli bir meslek ve sanatı yapmaktan yasaklanma', 'yeni Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da belirtilen kamuya yararlı bir işte çalışma ile ilgili işlemleri yapma' biçiminde seçenek yaptırımların yerine getirilmesini sağlamakla görevli olacak. Müdürlük, tedbirlerin uygulanması süresince hükümlüleri izlemek, denetlemek, ve yönlendirmek, psiko-sosyal sorunlarını çözmek ve yardımda bulunmak, sonucunu ve yükümlülüğe uymayanları ya da suç işleyenleri mahkeme, hakim veya Cumhuriyet başsavcılığına bildirmek, salıverilmesine bir ay kalmış olan hükümlülere, verilen iş arama izni süresince yardımcı olmak görevini de yerine getirecek. SALIVERME SONRASI Şube müdürlüğü, salıverme sonrasında da Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'a göre 'denetim süresinde hükümlünün kamu kuruluşunda veya bir başkasının gözetiminde ücretle çalıştırılması', 'çocuk hükümlülerin, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna yerleştirilmesi', 'uzman bir kişinin görevlendirilmesi ve hükümlünün davranışlarının izlenerek hakime rapor verilmesi', 'denetim süresinde hükümlünün yükümlülüklere uyması veya kasıtlı suç işlememesi', 'denetim süresini iyi halle geçirmesi', biçimindeki yükümlülüklerin denetimi kapsamında kendisine verilen görevleri yerine getirecek. Hükümlülerin yeniden suç işlemesinin önlenmesi ve topluma kazandırılmasını sağlayıcı etkenleri güçlendirme amacına yönelik çalışmalar yapacak. KORUMA KURULLARI Adalet komisyonlarının bulunduğu yerlerde, Cumhuriyet başsavcısının veya görevlendireceği başsavcı vekili veya savcının başkanlığında ''Koruma Kurulu'' kurulacak. Koruma kurulları, şube müdürlüklerinden iletilen suçtan zarar gören kişilerin karşılaştıkları sosyal ve ekonomik sorunları çözecek. Kurullar, ceza infaz kurumlarından salıverilen hükümlülerin meslek veya sanat edinmelerine, iş bulmalarına veya işe yerleştirilmelerine, sanat sahibi olanlar ile tarım işletmeciliği yapmak isteyenlere araç ve kredi sağlanmasına, işyeri açmak isteyenlere yardım edecek. Kurullar ayrıca, çocuk ve genç hükümlülerin öğrenimlerine devam etmelerini sağlayacak ve diğer hükümlülere bu konuda yardımcı olacak. Şube müdürlükleri ile koruma kurullarının idari nitelikteki eylem ve işlemlerine karşı infaz hakimliğine şikayette bulunulabilecek. BAKANLIKTA ÜST KURUL Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerine ilişkin olarak danışma organı niteliğinde görev yapmak üzere Adalet Bakanlığı Müsteşarı'nın başkanlığında ''Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri ile Koruma Kurulları Üst Kurulu'' kurulacak. Üst Kurul, her takvim yılında en az bir defa toplanacak. Başkan, gerekli gördüğü hallerde Üst Kurulu toplantıya çağırabilecek. Denetimli serbestlik, yardım ve koruma hizmetlerinde gönüllü kişilerden de yararlanılabilecek.