Hükümete hesap verme vakti!

Merkez Bankası, enflasyonda hedefleri tutturamadığı için, hükümete mektup yazarak nedenlerini açıklayacak ve öngörülerini iletecek.

Enflasyon, 2013 yılındaki yüzde 7.40 düzeyinden, bir puana yakın artışla 2014 yılında yüzde 8.17 düzeyine çıktı. Böylece, Merkez Bankası'nın yüzde 5.0 olan hedefi 3.17 puan ya da yüzde 63.4 aşılmış oldu.

Merkez Bankası Kanunu'nun 42. maddesi gereği, gerçekleşen enflasyonun hedef olan yüzde 5'in "artı/eksi 2 puan" olan "belirsizlik bandını" aşması nedeniyle, Merkez Bankası hükümete açık mektup yazarak bunun nedenlerini açıklayacak ve geleceğe ilişkin öngörülerini paylaşacak.

MERKEZ'İN ENFLASYON ÖNGÖRÜSÜ

Merkez Bankası, 2014 yılına da "yüzde 5.0 enflasyon hedefiyle girdi. Buna karşılık, enflasyon hedefi korunmakla birlikte, öngörüler yıl içinde yayımlanan raporlar ile değiştirildi.

Merkez Bankası'nın son Enflasyon Raporu'nda, enflasyon öngörüsü, 2014 yılı sonunda, orta noktası yüzde 8.9 olmak üzere yüzde 8.4 ile yüzde 9.4 aralığında öngörüldüğü belirtildi.

Merkez Bankası'nın 24 Temmuz'da açıkladığı üçüncü Rapor'da, 2014 enflasyon görünümünün orta noktası yüzde 7.6 düzeyinde olmak üzere, alt sınırı yüzde 6.7 ve üst sınırı da yüzde 8.5’e olarak açıklanmıştı.

Merkez, enflasyonun 2015 yılı sonunda ise yüzde, orta noktası yüzde 6.1 olmak üzere yüzde 4.6 ile yüzde 7.6 aralığında gerçekleşeceğini tahmin etti.

HEDEFLER HİÇ TUTMADI

Merkez Bankası'nın enflasyon hedeflemesine başladığı 2006 yılında bu yana enflasyon hedeflerinin hiç tutturulamadığı dikkat çekiyor. Merkez Bankası'nın açık hedeflemeye geçtiği 2006 yılında yüzde 5 hedef koymasına karşılık, gerçekleşme yüzde 94 sapma ile 9.7 oldu.

Enflasyon hedefindeki sapma 2007 yılında yüzde 110 oldu. Hedefteki sapmanın en yüksek olduğu yıl ise 2008 oldu. 2008 yılında hedef yüzde 4 olarak belirlenmesine karşılık, yıl sonunda enflasyon yüzde 152 sapma ile yüzde 10.1 olarak gerçekleşti.

Küresel finansal krizin etkili olduğu 2009-2010 yıllarında ise enflasyon hedeflerindeki sapmalar negatif oldu. Krizin etkilerinin görüldüğü 2009 yılında enflasyon hedefinde sapma yüzde -13.3, 2010 yılında ise yüzde -1.5 oldu. Enflasyon hedefindeki sapma oranları, 2011'den itibaren sırasıyla yüzde 8, yüzde 24 ve yüzde 48'i buldu.

Merkez Bankası'nın bu yılki enflasyon hedefindeki yapma da yüzde 63.4 gibi yüksek oranda gerçekleşti.

2006 yılından bu yana hedeflenen ve gerçekleşen yıllık enflasyon oranları (yüzde) şöyle: 

MERKEZ'İN 2014 MEKTUBU

Merkez Bankası, hedefleri geçen yıl da tutturamadığı için, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'a hitaben 28 Ocak'ta yolladığı, Başkan Erdem Başçı ve Başkan Yardımcısı Mehmet Yörükoğlu imzalı mektubun sonuç bölümünde şunları söyledi.

"Enflasyon 2013 yılı sonunda hedefin belirgin olarak üzerinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede Türk lirasındaki değer kaybı ve gıda fiyatları etkili olmuştur. Merkez Bankası enflasyondaki yükseliş karşısında temkinli duruşunu güçlendirmiş ve likidite politikasını sıkılaştırmıştır. Bu çerçevede, önümüzdeki yılın ikinci yarısından itibaren enflasyonun kademeli olarak hedefe doğru düşmesi beklenmektedir. Merkez Bankası enflasyon görünümüne ilişkin gelişmeleri yakından takip ederek fiyat istikrarı yolunda elde edilen kazanımların kalıcı olması için gereken tedbirleri almaya devam edecektir. Enflasyon ve para politikasına dair gelişmeler ile orta vadeli tahminlerimizi daha kapsamlı olarak ele alan ve bugün internet sayfamızda yayımlanan Enflasyon Raporu ilişikte bilginize sunulmaktadır. Saygılarımızla."

ALKÖLLÜ İÇKİLER VE SİGARA ZAMLARI

Hükümetin yılın ilk zamlarını alkollü içkiler ve tütün ürünlerinde uygulanan özel tüketim vergisini (ÖTV) artırarak yapması, dikkatleri Ocak ayı enflasyonuna çevirdi.

Alkollü içki üreticileri gelen vergi artışlarını fiyatlarına yansıtmaya başlarken, sigara üreticilerinin yapacakları fiyat artışları henüz açıklanmadı. Tüketici fiyatları endeksinde önemli etkisi olan alkollü içki ve sigara zamlarının Ocak ayı enflasyonunda yüzde 0.20 - 0.50 dolayında yukarı yönlü etkisi olması bekleniyor.