Hükümet moratoryum ilan edebilir

Times, Kutman'ın sözlerini aynen yayınladı: "Türk hükümeti iç borçlarda moratoryum ilan edebilir.:"

Türkiye'de piyasaların güveninin tükendiği, yeni para gelmezse iç borçlarda moratoryum ilan edilebileceği iddia edildi. New York Times Gazetesi, Türk piyasalarında son günlerde gözlenen olumsuz gelişmeleri dile getirirken Türk hükümetinin iç borçlarını ödememe durumuna yakınlaştığı söylentilerin bulunduğunu belirtti. The New York Times, ABD askerlerinin Türkiye'ye konuşlandırılması karşılığında önerilen ekonomik paketin gerçekleşmemesinin Amerikan askeri planlamacılarını rahatsız ettiğini ancak Türk mali piyasalarını da sarstığını öne sürdü. ABD'nin destek vermemesinin "Türk ekonomisini kuruttuğunu" savunan New York Times, son günlerde faiz ve döviz piyasalarında meydana gelen olumsuz gelişmelere dikkat çekerek "hükümetin iç borç ödemelerini yapamama durumuna yaklaştığı söylentilerinin dolaştığını" öne sürdü. Türkiye'de yatırım yapmanının her zaman problemli olduğunu kaydeden gazete, zaman zaman yaşanan hızlı ekonomik büyüme ve uluslararası alanda rekabetçi bir çok şirketinin bulunmasının ancak yüksek enflasyon, büyük bütçe açıkları ve anlaşılmayan siyasetin yarattığı olumsuzlukları hafiflettiğini belirtti. Yükselen piyasalarda faaliyet gösteren tecrübeli yatırımcıların işler ne kadar kötüye giderse gitsin ABD'nin stratejik müttefiki olan Türkiye'nin batmasına hiç bir zaman izin vermeyeceği inancı ile hareket ettiklerini savunan gazete, ancak TBMM'nın ABD askerlerinin konuşlandırılması talebini reddetmesinin yatırımcıların inacını derin bir biçimde sarstığını öne sürdü. New York Times şöyle devam etti: "ABD'nin Türkiye'yi terk edebileceği olasılığı birden bire üzerinde düşünülmesi gereken bir kabus oldu. Türkiye'nin en büyük aracı kuruluşlarından Global Menkul Değerler Başkanı Mehmet Kutman (ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerin çok kötü bir biçimde zarar gördüğünü düşünüyorum. İnsanlar güvenini kaybetti ve eğer yeni para gelmezse Türkiye, iç borçlarında bir moratoryum ilan edebilir) dedi." New York Times, kasım ayında yabancı yatırımcıların AKP'nin ABD ile müzakerelerinde güçlü bir konumda olacağı düşüncesiyle üç haftalık bir sürede Türk piyasalarına 2 milyar doları enjekte ettiklerini, İMKB endeksinin düşük faizli dış kredi olasılığı nedeniyle tırmandığını hatırlattı. Bu gelişmelerin altında Türkiye'nin Amerika'nın bölgedeki başlıca stratejik ortağı olarak değerlendirilmesinin yattığını kaydetti. Gazete, seçim sonrası doğan iyimserlik havası içerisinde; AKP'nin "nasıl bir çeşit kağıttan aslan" olduğunun, partide Türkiye'yi daha önce hiç yönetmemiş bir çok muhafazakar İslamcı politikacının yer aldığının ve dünya sahnesinde hemem hemem hiç bir deneyimi bulunmadığının göz ardı edildiğini savundu. Yeni hükümetin tezkere konusunda Parlamento'yu ikna etmeyi berecemediğini kaydeden gazete, Başbakan recep Tayyip Erdoğan'ın hem Bush Yönetimini, hem de Türk askerini öfkelendirdiğini iddia etti. 1991'deki Körfez Savaşı'nın ardından Türk ekonomisinin durgunluğa girdiğini ancak Turgut Özal'ın savaş sırasında sağladığı sarsılmaz destek nedeniyle ABD'nin Türkiye konusundaki iyi niyetinin sürdüğünü savunan gazete, "Şimdilik o iyi niyet yok oldu ve Türk askerlerinin kuvvetlerini Kuzey Irak'a gönderme isteği nedeniyle Türk ve ABD çıkarları her zamankinden daha fazla birbiriyle çelişiyor" yorumunu yaptı. New York Times, Washington'taki Stratejik ve Uluslararası Etüdleri Merkezi analistlerinden Bülent Alirıza'nın Türk-ABD ilişkisinin temelinin her zaman stratejik olduğu görüşüne dikkat çekti. Alirıza "Eğer Türk- ABD ilişkilerinden stratejik yönü çıkartırsanız piyasaların kararı dışında bir şey kalmaz" dedi. ABD'den yardım gelmedikçe ve uluslararası mali piyasalar dost bir tutum takınmadıkça Türkiye'nin bütçe açığını finanse etmek için tek yapabildiği şeyin iç piyasadan borçlanmak olduğunu öne süren gazete, yabancı yatırımcıların Türk piyasasından geri çekildikleri iddiasına da yer verdi. Gazeteye konuşan Credit Suisse First Boston'nun ekonomislerinden Berna Beyazıtoğlu, yüzde 35 oranındaki reel faizler nedeniyle borcun GSMH'ye oranının artacağını belirterek "Eğer faiz oranları bu düzeylerde devam ederse derecelendirme şirketleri Türkiye'nin kredi notunu düşürebilir" değerlendirmesini yaptı. Analistlerin Türkiye'nin bu yılki ekonomik hedeflerine ulaşmasını beklediklerini ancak önemli soru işaretlerinin kaldığını da kaydeden gazete, IMF ile mevcut anlaşma çerçevesinde sağlanan kredilerden sadece 3.5 milyar dolar kaldığını belirterek "Eğer yeni bir anlaşma sağlanmazsa Türkiye spekülatif bir harekete kırılgan gibi görülür" yorumunu yaptı. Gazete, ABD'nin IMF konusunda hep Türkiye'yi desteklediğini belirterek "Ancak bundan sonra Bush Yönetiminin Türkiye'yi destekleme konusunda ne ölçüde hevesli olacağı bir soru işareti olarak duruyor" diye yazdı. New York Times, Türkiye'de Arjantin tipi bir sarsıntının olabileceği yolunda çok az işaretlerin olduğunu belirtirken de analistlerin önümüzdeki aylarda sosyal gerilimlerin yaşanması olasılığını gözardı etmediklerini de kaydetti. Gazete, Brookings Enstitüsü'nden Philip Gordon'un da Türkiye'nin Irak savaşı sonucundan sarsılması halinde Saddam rejimini devirmek için ödenen fiyatın çok büyük olacağı görüşünü de yer verdi. MORATORYUM NEDİR? Moratoryum, çok bunalımlı dönemlerde bir bölüm veya tüm borçların ödeme zorunluluğunun geri bırakılması, ertelenmesi anlamına geliyor.