Hıdırellez ne zaman başlıyor, ne zaman bitiyor 2023? Hıdırellez adetleri neler?

Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olan ve Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak bilinen Hıdırellez ne zaman başlıyor, ne zaman bitecek soruları merak ediliyor. Hıdırellez bugün yani 5 Mayıs cuma günü başlıyor, dileklerin kabulu için gül ağacına dilek gömme işlemi ise 6 Mayıs cumartesi günü ikindi ezanına kadar yapılacak. Hıdırellez 6 Mayıs ikindi ezanında sona erecek.

Bugün birçok vatandaş Hıdırellez bugün mü, hıdırellez ne zaman araştırmaları yapmaya başladı. Yüzyıllardır devam eden bir gelenek olan Hıdırellez'in anlamı Ruz-ı Hızır (Hızır günü). Yani hıdırellezde Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları rivayet edilir. Hıdırellez'in kendine özgü adetleri ve ritüelleri vardır. Hıdırellez bugün başladı ve yarın yani 6 Mayıs Cumartesi günü ikindi ezanına kadar devam edecek. Dilekler kağıda yazılacak ve inanışa göre kabul olması için gül ağacının altına gömülecek. Hıdırellez ikindi ezanı ile birlikte 6 Mayıs'ta sona erecek. 

Hıdırellez nedir?

Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü,Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır. Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs - 6 Mayıs tarihleri arasında kutlanır. 5 mayıs akşamı dilekler dilenir, 6 mayısta şenlikler olur. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler St.Georges Günü olarak kutlamaktadırlar.

Kur'an'da Hıdırellezin yeri ve önemi

Kur'an'da Kehf suresi'nde Musa ve bir gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi'de dahil olmak üzere hiçbir yerde Hızır ismi geçmemektedir ancak çeşitli hadislerde bu şekilde anılmaktadır. Olayın yaşandığı yer için "iki denizin birleştiği yer" denilmektedir. Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanındaki gencin beraberlerinde, yemek için getirdikleri balığın kaçması ile başlayan olay sonrasında, 65. ayette Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik. denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir.

Hıdırellez nerede kutlanır?

Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur.Hıdrellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.

Hıdırellez geleneği: 1. Baht açma: Hıdrellezde baht açma törenleri de oldukça yaygın olarak uygulanan geleneklerimizdendir. Bu törene İstanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da “mani çekme” adı verilir. Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar “Hızır hakkı” için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.

2.Yoğurt mayalama Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Yörük köylerinde bir yıllık yoğurt mayası, Hıdırellez ve bu günü takip eden 2 gün süresince sabah ezanı ile tan ağarması arasındaki vakitte doğadaki bitkilerin üzerinden toplanan çiy tanelerinden sağlanır. Trabzon-Şalpazarı İlçesi'nde maya katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içine besmeleyle bir tahta kaşık konur. Bu şekilde elde edilen maya bir yıl kullanılır. Gelecek yıl tekrar değiştirilir.

Neler yapılır: Hızır ve İlyas'ın bir araya geldikleri günde her türlü dileğin onlar tarafından yerine getirileceğine inanılıyor. Bu nedenle çeşitli dilekler için çeşitli ritüeller gerçekleştiriliyor.

Neler yapılmaz: 5 Mayıs akşamı evlenme çağına gelmiş kızlara bulaşık yıkattırılmaz. Hıdırellez günü, hiçbir yeşil dalından koparılmaz. Bazı bölgelerde Hıdırıllez günü çamaşır yıkanması, ev temizlenmesi ve iş yapılması da uygun bulunmaz. 

Bereket için neler yapılır?

Hıdrellez gecesi Hızır'ın bereket vermesi için yiyecek kaplarının, erzak torbalarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılıyor.

Ne zaman biter?

6 Mayıs günü ikindi zamanı Hıdırellezin bittiğine inanılır. Ancak eğlenceler hava kararıncaya değin sürer. Hızır uğrasın! dileği bolluk gelmesi anlamında kullanılır

 İşte dilek dilerken ve Gül ağacına astıktan sonra edeceğiniz dua…
Bismillahirahmanirahim Bin bir adım bir adım /allah bir adım adım / kerim kerem allah /başımda bir duman var yardım eyle ya allah / la ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile allah birsin sen kulla mişersin biz gibi kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin