Her yıl 74 milyar dolar kaybediliyor

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, Türkiye’de kayıtdışı ekonomi nedeniyle "her yıl 74 milyar dolar vergi geliri kaybı" olduğunu savundu.

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan, İSMMMO 16. Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada ekonomik programın en önemli amaçlarından birisinin büyüme olduğunu belirtirken, "ekonomimiz 2004 yılında yüzde 10 büyürken, 2005’te büyümenin yüzde 5’e düşmesi beklenmektedir. Bu oranda meydana gelen düşüş, olumlu beklentilerin zedelenmesi sonucunu doğurabilir" dedi. Cari işlemler dengesinin olumsuz yapısının giderek büyüdüğünü kaydeden Arıkan, Merkez Bankası hesaplarına göre Türkiye’de sıcak paranın 1 yılda 23.3 milyar dolar artarak 48.4 milyar dolara ulaştığını belirtti. Arıkan, "Bu kadar yüksek tutardaki sıcak paranın çeşitli riskler yüzünden yurtdışına kaçması durumunda, ekonomik bunalımların olacağı unutulmamalı" dedi. Arıkan, enflasyonla mücadelenin başarılı şekilde yürütüldüğünü vurguladı. İşsizlik oranının yüzde 11.5 seviyesine ulaştığına dikkati çeken Arıkan, "5 yıldır uygulanan IMF politikalarıyla işsizliğin artma eğilimine girmiş olması, artık bu politikaların ciddi olarak sorgulanmasının zamanının geldiğini göstermektedir" diye konuştu. Vergi sistemine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Arıkan, Türkiye’de vergi yükünün yüksek olmadığını ifade etti. Arıkan, "Bunun sebebi vergilendirilmeyen gelirlerin yüksekliğidir. Ülkemizde vergi yükü AB ve OECD ülkeleri ortalamasının altında kalmaktadır. Türkiye’de kişi başına vergi geliri 822 dolar gibi oldukça düşük bir tutardır. Türkiye, kişi başına vergi gelirinde OECD ülkeleri içinde sonuncudur" dedi. Vergi gelirlerinde dolaylı vergilerin giderek arttığını, vergi gelirlerinin yüzde 73’ünün dolaylı vergilerden kaynaklandığını belirten Arıkan, "Dolaylı vergiler yapısı itibariyle adaletsizdir. Az kazanan ile çok kazanan aynı vergiyi ödemektedir. Bu durumun en kısa zamanda engellenmesi gerekmektedir" dedi. KAYITDIŞI EKONOMİ... Yahya Arıkan, ekonominin ve vergi sisteminin en önemli sorununun kayıtdışı olduğunu vurgularken, şunları kaydetti: "Kayıtdışı ekonomi nedeniyle, her yıl 74 milyar dolar vergi geliri kaybı var. Türkiye’de kayıtdışılık vergi yükündeki düşüklüğe, vergi yükü düşüklüğü vergi gelirlerinde yetersizliğe, vergi gelir yetersizliği de bütçe açıklarına yol açmaktadır. Kayıtdışılık giderek artmaktadır. Ortalama yüzde 80 kayıtdışılık söz konusu. Kayıtdışılığın en önemli kaynağı ülkemizdeki gelirin tanımıdır. Kayıtdışılığın önlenebilmesi için öncelikle safi artış (nereden buldun) teorisine dayanan tanıma geçilerek hangi sebeple olursa olsun elde edilen gelirin, kaynağına bakılmaksızın vergilendirilebilir hale gelmesi mümkün olmalıdır." Bu arada Türk Ticaret Kanununda değişiklik taslağının, muhasebe uygulamaları ve muhasebe mesleği açısından kapsam ve yenilikler olarak çok önemli değişiklikler içerdiğini anlatan Arıkan, taslağın çağdaş muhasebe standartlarına ve uygulamalarına ulaşmayı hedeflediğini söyledi. Arıkan, e-beyanname ve e-bildirge’den sonra sıranın e-fatura, e-defterlere geldiğini ifade ederken, Maliye Bakanlığı’nın bu çalışmayı 2005 sonuna kadar tamamlamak istediğini bildirdi. İSTANBUL DEFTERDARI ULUSOY İstanbul Defterdarı Mehmet Akif Ulusoy da konuşmasında, Türkiye’de vergi yükünün çok yüksek olmadığını, OECD ortalamalarına göre makul olduğunu belirterek, kayıtdışılık nedeniyle verginin ödeyenin sırtında daha ağır tezahür ettiğini belirtti. Kayıtdışılığın, kamu ve özel tüm kesimlerin sorunu olduğuna işaret eden Ulusoy, "Kayıtdışılık devlete zarar veriyor, mükelleflere ise daha fazlasını, haksız rekabet şeklinde veriyor. Tüm kesimlerle ciddi işbirliği içinde olmalıyız" diye konuştu. ÖDÜL İSMMMO’nun Genel Kurulu’nda, "2004 yılının en iyileri ödülleri" de dağıtıldı. "Yılın en iyi muhabiri" ödülünü, Dünya Gazetesi’nden Ayfer Arslan ve Referans Gazetesi’nden Metin Can aldı.9 Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Banu Duruman "Yılın en başarılı muhasebe bilim insanı", Anadolu Kurumlar Vergi Dairesi Müdürü Yusuf Şimşek "İstanbul’da yılın en başarılı vergi dairesi müdürü" ödüllerini aldılar. CNN Türk’ten Meliha Okur da "Jüri onur ödülü"nü kazandı. Genel Kurul’da İSMMMO’nun mali tabloları ve bütçesi de görüşüldü.