Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2’nci Üroloji Klinik Şefi Prof. Dr. M. İhsan Karaman konuyla ilgili olarak merak edilen sorulara cevap verdi…
Prostat büyümesi mutlaka ameliyatla mı tedavi edilir?
Hayır. Üroloğun yapacağı muayene ve tetkikler sonrasında bazı prostat büyümeleri takibe alınır, bazıları ise ilaçlarla tedavi edilir. Uzun yıllar başarıyla ilaç tedavisi alan prostat hastaları vardır. Bazı durumlarda ise, hekim ameliyata gerek görebilir.
Ameliyata karar verilirse, bunun seçenekleri nelerdir?
Prostat ameliyatı: açık ameliyat, kapalı ameliyat (TUR) ve lazerle prostat buharlaştırılması (greenlight) şeklinde yapılabilir. Belli bir büyüklüğü aşmış prostatlar için en uygun seçenek açık ameliyat iken, dünyada en çok yapılan ve altın standart kabul edilen yöntem TUR ameliyatıdır. Genellikle 70-80 grama kadar olan prostatlar için TUR uygundur.
Peki greenlight lazer ile prostat buharlaştırılması nedir?
Greenlight operasyonu bir lazer tedavisi. Bu tedavi ile büyümüş olan prostat bezi buharlaştırılıyor. ABD’de tıbbi cihazların kullanılmasını denetleyen kuruluş olan FDA (Food and Drug Administration) tarafından onaylanan bu yöntem bugün dünyanın pek çok ülkesinde uygulanmaya başlandı.
Bu yöntem nasıl uygulanıyor?
Bu işlem duruma bağlı olarak lokal, bölgesel veya genel anestezi ile yapılabilmektedir. Ortalama operasyon süresi prostatın büyüklüğüne göre 30-90 dakikadır. Hastaların en az yarısında işlem sonrasında mesane sondası takılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hastalarda da mesane sondası 24 saatten daha kısa bir süre kalmaktadır. Hastanede yatış süresi genellikle bir günü geçmez.
Operasyonda, doğal idrar deliğinden bir endoskopik aletle girilip, idrar yolunu tıkayan prostat bezi buharlaştırılarak ortadan kaldırılmaktadır, yani bir kapalı ameliyat çeşididir.
Greenlight prostat buharlaştırma sisteminin avantajlarını sıralar mısınız?
1. Operasyon ve nekahat dönemi kısadır. Bu işlem ayaktan yapılabilecek bir tedavi. Hastanın prostatı çok büyük değilse ve mesane fonksiyonu iyi ise hastaya sonda konmadan birkaç saat dinlendikten sonra evine gidebiliyor. En çok bir gece sonda ile hastanede yatıyor. 2. Retrograd ejakülasyon (meninin dışarı gelmemesi, idrar torbasına geri kaçması) görülme oranı nisbeten azdır, ama tamamen yok denemez.
3. TUR ameliyatında kullanılan endoskopik cihazdan daha ince bir sistoskop sokularak yapıldığından idrar kanalı zedelenmesi ve buna bağlı darlık gelişimi daha az görülür.
4. Greenlight lazer cihazı ile prostatın buharlaştırılması işlemini lokal , spinal veya genel anestezi ile yapmak mümkün. Genel anestezi alamayacak kadar genel durumu bozuk olan hastalarda sedasyon altında lokal anestezi ile yapılabilmesi bu gibi hastalara özellikle ek avantaj sağlıyor. Özellikle ileri derecede kalp ve akciğer problemi olan ve bu nedenle ameliyat olamayacak hastalar için bu durum çok önemli.
5. Açık ameliyat ve TUR ameliyatından daha az kanama olur.
Lazerle prostat ameliyatında riskler ve muhtemel problemler nelerdir?
Çok büyük prostatlara bu yöntem uygulanmak istenirse, ya prostat tam olarak yok edilemez ve kısa süre sonra şikayetler tekrar başlar, ya da ameliyat açık veya kapalı operasyondan bile uzun sürer, hasta boştan yere fazla anestezi alır. Bir de bu yöntem, nisbeten yeni olup cerrahi tecrübe az olduğundan, eğer yetenekli ve becerikli cerrahların elinde yapılmazsa operasyon başarılı olmaz ve hasta bir türlü rahatlamaz.
Peki her prostat büyümesi olan hastaya greenlight yöntemini mi uygulamak gerekir?
Hayır. Bir kere her prostat büyümesini ameliyat etmek tamamen ticari bir yaklaşımdır. Ne yazık ki, özellikle greenlight yönteminin yaygınlaşması böyle bir sonuç doğurdu. Yapılan reklamlarla, “bugün sünnet, yarın deniz” gibi algılanan bu yöntem, her hasta için şartmış ve idealmiş gibi uygulanmakta. Prostat büyümesi hastalarının bu konuya çok dikkat etmesi ve tabir caizse kandırılmaması gerekir. Birçok prostat büyümesi şikayeti, ağızdan alınan hap şeklindeki ilaçlarla giderilebilmekte ve yıllarca başarıyla tedavi edilmektedir. Güvenilir bir üroloğun ameliyat endikasyonu koyduğu prostat büyümelerinde ise, hastanın yaşı, beklentileri, prostatın büyüklük ve diğer özellikleri, genel sağlık durumu göz önüne alınarak hasta bazında ameliyat türü seçilmelidir.
Prostat büyümesi şikayetleri olan hastalara son tavsiyeniz nedir?
Her hastalıkta olduğu gibi, burada da hastalığı teşhis ve tedavi edecek hekimin bilgisi, becerisi, dürüstlüğü en önemli unsurdur. Hastalar, kendilerini ticari bir meta olarak görmeyecek, onlara ailelerinden biri gibi yaklaşacak meslek ahlakına ve mesleki yeterliğe sahip hekimleri bulmak zorundadırlar. Ondan sonra, hekimlerine kendilerini teslim ederler, ya ilaçla, ya da kendilerine en uygun cerrahi yöntemle tedavi edilip dertlerinden kurtulurlar.
