Çölyak; ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Çölyak hastaları buğday, arpa, yulaf ve çavdar tüketemiyor. Dünyada çok fazla bilinmeyen bu hastalık erken teşhis edilemezse çok ciddi sonuçlar doğurabiliyor.
Abone olDünyada pek fazla bilinmeyen bu hastalığın bazı belirtiler sonucunda anlaşılması mümkün. Küçük yaşlarda kusma, ishal, karın şişliği, kilo alamama ve boy uzamasında yavaşlama gibi tipik belirtiler sayesinde teşhis konulabiliyor. Yetişkinlerde ise kansızlık, boy kısalığı, kemik zayıflığı ve nedeni bilinemeyen karaciğer hastalıkları gibi çok değişik belirtiler ile kendini gösterebilir. Bu hastalığı taşıyan kişiler buğday, arpa, yulaf yani gluten diye adlandırılan bu proteinleri tüketemezler. Kısacası her gün tükettiğimiz onsuz olmaz dediğimiz ekmeğe bile tahammülleri yoktur. İçinde gluten bulunan yiyecekler yediklerinde onların bağışıklık sistemleri bunu ince bağırsaklara zarar vererek yanıtlar. Özellikle çok küçük ve parmak şekline benzeyen villus olarak adlandırılan ince bağırsaktaki yapılar kaybolur. Yiyeceklerdeki bu besinler villuslardan geçerek kan dolaşımı içine emilirler. Villuslar olmadan kişi ne kadar yerse yesin beslendiğini hissedemez daha doğrusu beslenemez. Vücudun kendi bağışıklık sistemine zarar vermesinden dolayı çölyak hastalığı sistem rahatsızlığı olarak düşünülmektedir. Bununla birlikte yiyeceklerin sindirilmemesinden dolayı sindirim rahatsızlığı olarakta sınıflandırılabilir.
Tanı yöntemi
Çölyak hastalığının kesin tanısı ancak deneyimli bir gastroenterolog tarafından kan tahlilleri ve bağırsak biyopisi ile tanımlanabilir. Bu hastalık genetik bir hastalıktır. Bazen bir hastalık, doğum, ameliyat ya da aşırı stresten sonra da tetiklenebildiği gibi ilk seferde de aktif olabilir. Bu hastalık yaşamın her hangi bir döneminde de ortaya çıkabilir. Çölyak kimilerinde çocukluk, kimilerinde ergenlik, kimilerinde ise yetişkinlik döneminde bile ortaya çıkabiliyor.
Ekmekten ömür boyu uzak duracaksın…
Tanı konulduktan sonraki tek tedavi yöntemi ise size uzman hekim tarafından önerilen glutensiz yiyecekler yemek olacaktır. Yani buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi ürünlerden ömür boyu uzak kalacaksınız. Bu hastalığın Türk insanı için ne kadar zor olduğunu anlamışsınızdır her halde çünkü Türkiye’de “Ekmeksiz yemek mi yenir?” diye bir söz dahi vardır.
Çölyaklı kişiler normal ekmek, makarna, pasta, börek, bisküvi ve benzeri gıdaları tüketememek. Bunlara alternatif olarak mısır unu, pirinç unu, soya unu ve patates unu gibi maddeler gluten içermediği için rahatça tüketilebilir.