Hem ucuza borçlan hem de özelleştir

Dünya ve Türkiye ekonomisinin bozuk yapısı hükümetin özelleştirme hedefini zorlaştırıyor.

Garanti Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Kaya'nın yeni özelleştirme önerisi 'Hisse senedine dönüştürülebilir bono' Hükümet 4 milyar dolarlık özelleştirme hedefi koydu. Ancak hem Türkiye ekonomisi hem de dünya ekonomisinin içinde bulunduğu olağanüstü durumda özelleştirmenin nasıl yapılacağı tartışma konusu. Hükümet blok satıştan bahsediyor ancak özelleştirilecek şirketlerin hepsine uygun alıcılar bulmanın zor olacağı yönünde görüşler de var. Bu yüzden başka satış alternatifleri üzerinde de duruluyor. Özelleştirme üzerine çalışan Garanti Yatırım uzmanları da bu konuda dünya örneklerini mercek altına aldı. Sonuçta bugünkü duruma en uygun yol bulundu. Uzmanlar blok satışın her sektörde uygulanmasının kolay olmadığından yola çıkıyor. Garanti Yatırım'ın özelleştirme yöntemi önerisi normal halka arzın dezavantajlarını ortadan kaldırıyor. Yönteme kısaca "hisse senedine çevrilebilir bono" ile özelleştirme deniliyor. Özellikle piyasaların kötü olduğu, blok satış ve halka arz yöntemleriyle satış yapılmaya uygun ortamların olmadığı dönemlerde buna benzer yöntemler dünyada çok kullanılmış. Bu yönteme göre, özelleştirilecek şirketin hisse senedine çevrilebilir bonosu çıkarılıp satılıyor. Daha sonra piyasa koşulları düzelip şirketin piyasa değeri belli bir seviyenin üzerine çıktığında bono hisse senedi ile değiştirebiliyor. Bu nedenle bonoyu alan yatırımcı fiyat belirli bir düzeye gelene kadar elinde tutuyor, fiyat istenen düzeye geldiğinde bono sahibine hisse alma hakkı tanınıyor. KUPON FAİZİ VE OPSİYON Böylece devlet hem bir anlamda borçlanabiliyor hem de özelleştirme yapabiliyor. Hisse fiyatı belli bir seviyeye gelene kadar da yatırımcı aynı eurobondda olduğu gibi kupon faizini alıyor. Yatırımcı açısından belirli bir süre sonra özelleştirmesi yapılan şirketin hisse fiyatının yatırımcının aldığı bononun değiştirileceği hissenin fiyatını aşabilme olasılığı var. İşte bu da özelleştirme bonosu alacak yatırımcı için bononun faiz getirisine ek olarak sermaye kazancı fırsatı. UYGULAMAYA BİR ÖRNEK Örneğin Tüpraş'ın piyasa değeri şu anda 1.2 milyar dolar. Özelleştirme İdaresi Tüpraş hisseleri için değiştirilebilir 5 yıl vadeli bono çıkarıyor. Yatırımcıya da bonolarını Tüpraş'ın piyasa değeri 1.8 milyar dolara geldiğinde Tüpraş hisseleri ile değiştirme opsiyonu veriyor. Yatırımcı bonoları aldıktan sonra kupon faizini almaya başlıyor. Örneğin iki yıl sonra piyasalar düzelip Tüpraş'ın piyasa değeri 2 milyar dolara çıktığında yatırımcı hem iki yıl boyunca faiz ödemesini alıyor, hem de 1.8 milyar dolar piyasa değerinden Tüpraş hisse senedini alıyor. Alır almaz da yüzde 10 hisse senedi kârı yapıyor. Olumsuz durumda, yani 5 yıl boyunca Tüpraş'ın piyasa değeri hiçbir zaman 1.8 milyar doların üzerine çıkmazsa, bu durumda yatırımcının yine bir zararı yok. Yatırımcı aldığı bononun faiz ödemelerini almaya devam ediyor ve vade sonunda da anaparasını geri alıyor. Bu yöntem Hazine'nin farklı bir borçlanma şekli olarak da nitelendirilebilir. Ancak bahsedilen opsiyondan dolayı devlet bu yöntemle normal borçlanmasından daha ucuza borçlanabilir. Garanti Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Kaya, "Hazine eurobond çıkarıp yüzde 10 faizle borçlanacağına özelleştirme bonosu ile örneğin yüzde 9'dan borçlanabilir. Bu yöntem devletin ucuz borçlanmasını sağlar" diyor.