Hazinenin alacak çıkmazı

Hazine geçen yıl kendisine borcu olan çeşitli kurum ve kuruluşlardan uzlaşma yoluyla 1.503 katrilyon lira tahsil etti.

Geçen yıl uzlaşmaya çağırılan 43 borçlu kuruluşun 26'sından tahsilat yapılırken, aralarında Devlet Demiryolları'nın da bulunduğu üç kuruluş, görüşmelere katılmadı. Uzlaşma çağrısına olumsuz yanıt veren Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, kullandığı Hazine kredisinin otoyol projeleri için sağlandığını belirterek, alacaklı kurum olarak Hazine'yi tanımadığını bildirdi. Hazine Müsteşarlığı bünyesinde oluşturulan Uzlaşma Kurulu, geçen yıl kendisine borçlu 43 kuruluşu borçların ödenmesi için uzlaşmaya davet etti. 33 kuruluş bu talebe olumlu yanıt verirken, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, borcuna karşılık kredinin Kamu Ortaklığı Fonu'nun kullanımı dahilinde otoyol projeleri için sağlandığını belirterek, Hazine'yi alacaklı olarak tanımadığını bildirdi. Uzlaşma talebinde bulunan kuruluşlardan 26'sı yükümlülüklerini yerine getirmeyi kabul ederken, Didim Belediyesi ve TCDD ile sorun yaşandı. 2001 yılında 6.2 katrilyona çıkan Hazine alacak stoku, borcu olan 43 kuruluşla masaya oturulması soncunuda, 2002 sonu itibariyle 5.9 katrilyon liraya geriledi. Hazine, geçen yıl 208 trilyonu son üç ayda olmak üzere 1.503 katrilyon lira tahsil edebildi. 43 kuruluş uzlaşmaya çağrıldı 2001 yılında 6.2 katrilyona ulaşan vadesi geçmiş Hazine alacak stoku, 2002 yılında uzlaşma yöntemi ile 5.9 katrilyona geriledi. 28 Mart 2002'de yürürlüğe giren 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'a dayanarak Devlet Bakanı Ali Babacan'ın talimatı ile Hazine bünyesinde oluşturulan 'Uzlaşma Komisyonu' 2002 yılında 43 kuruluşu borç ödeme konusunda uzlaşmaya çağırdı. Sözkonusu kurumlardan 33'ü uzlaşmaya katılacağını yasal sürede bildirirken, 5'i geç başvuruda bulundu. Menemen Belediyesi, Türkiye Demir Çelik İşletmeleri (TDÇİ) ve Yozgat Belediyesi uzlaşma başvurusunda bulunmazken, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı görüşmelere katılmayarak borcunu daha sonra ödedi. Üç ayda 208 trilyon tahsilat Uzlaşma Komisyonu ile borçlu kurum ve kuruluşlar arasında yürütülen görüşmelerin Eylül-Aralık 2002 dönemini kapsayan üç aylık bölümünde, Hazine'nin alacağı olan 208 trilyon lira tahsil edildi. Didim Belediyesi, uzlaşmaya ilişkin yükümlülükleri ile uzlaşma sonrası mali yükümlülüklerini yerine getirmediği için uzlaşma yapılmamış sayıldı. TCDD ise uzlaşma konusu borcunu ödemekle birlikte, vadesi gelen diğer yükümlülüklerini yerine getirmediğinden Maliye Bakanlığı'na şikayet edildi. 1.074 katrilyon da bu yıl geliyor Uzlaşma sağlanan kuruluşlarla bundan sonra vadesi geldiğinde ödeme yükümlülüklerini de yerine getirmeleri konusunda anlaşma sağlandı. Hazine Müsteşarlığı'nın hesaplamalarına göre, varılan uzlaşmaların kalan bölümünden 420 trilyon, vadesi gelecek taksitlerden de 654 trilyon olmak üzere 2003 yılında toplam 1.074 katrilyon lira tahsilat öngörülüyor. İller Bankası, Halk Bankası, Sümer Holding gibi kuruluşlar da Hazine'nin borçlu listesinde yer alıyor. Çoğunluğu belediyeler Hazine'nin borç uzlaşmasına çağırdığı 43 kamu kurum ve kuruluşunun 17'sini aralarında, Adana, Ankara, Gaziantep gibi büyükşehir belediyeleri oluşturuyor. Demiryolları, Demir Çelik İşletmeleri, Elektrik Üretim A.Ş., İller Bankası, Halk Bankası ve Sümer Holding gibi kuruluşlarda Hazine' ye uzlaşma yoluyla börç ödeyen kuruluşlar arasında yer alıyor.