Hayır yapmayı seviyoruz ama...

Türkiye Üçüncü Sektör Vakfıtarafından yaptırılan bir araştırma, Türk hayırseverlerin büyük çoğunluğunun yardımda bulunurken yaptığı tercihleri ortaya koydu.

TÜSEV adına Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Çızakca, Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Çarkoğlu, Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Davut Aydın ve Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatoş Gökşen tarafından 22 ilde 18 kişi ve 452 vakıf yöneticisiyle yüz yüze görüşülerek "Türkiye’de Hayırseverlik; Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet" konulu bir araştırma gerçekleştirildi. AA muhabirinin araştırmadan derlediği bilgilere göre, "yoksullara yardımın kimin görevi olduğu" sorulan katılımcıların yüzde 38.2’si, "devletin" karşılığını verdi. Katılımcıların yüzde 30.9’u bu soruya "hali vakti yerinde vatandaşların" yanıtını verirken, yüzde 20.9’u "tüm vatandaşların", yüzde 5.4’ü "sivil toplum kuruluşlarının", yüzde 4.2’si "dindar vatandaşların", binde 2’si "belediyelerin", binde 2’si de "diğer" cevabını verdi. İLK TERCİH AKRABA "Elinizde başkalarına yardım amacıyla biriktirdiğiniz önemli bir miktar para varsa, kime yardım ederdiniz?" şeklindeki soruya, araştırmaya katılan vatandaşların yüzde 39.2’si "ihtiyaç sahibi akrabaya" karşılığını verdi. Bunu, 25.5’lik oranla "aynı mahallede yaşayan ihtiyaç sahibine", yüzde 18.8’lik oranla "aynı yerde doğup büyüdüğüm ihtiyaç sahibine", yüzde 4.9’luk oranla "aynı dinden olanlara", yüzde 4.4’lük oranla "aynı dil ve kültürden olanlara", yüzde 3.6’lık oranla "aynı siyasi görüşte olanlara" yanıtları izledi. Katılımcıların sadece yüzde 2.1’i "aynı dinden olmayan", yüzde 1.5’i ise "aynı dili konuşmayan" kişilere yardım edeceğini belirtti. DOĞRUDAN YARDIM Araştırmaya katılan vatandaşlar, "Yardım için ayırdığınız parayı doğrudan kendiniz mi ihtiyaç sahiplerine ulaştırmak isterdiniz, yoksa ilgili bir kuruluşa bağış yaparak mı?" şeklindeki soruya ise yüzde 86.9 oranında "doğrudan kendim ihtiyaç sahibine ulaştırmak isterim",yüzde 11.5’i ise "ilgili kuruluşlara bağışlayarak" yanıtını verdi. Katılımcıların yüzde 1.6’sı ise bu soruyu cevaplamadı. AKRABAYA YARDIM NAKİT "Geçen bir yıl içinde doğrudan kendiniz akraba, komşu ya da herhangi bir ihtiyaç sahibine yiyecek, giyecek veya para yardımı yaptınız mı?" sorusu yöneltilen vatandaşlardan yüzde 18.4’ü akrabaya nakit para yardımı yaptığını belirtirken, yüzde 9.7’si yiyecek, yüzde 14.1’i de giyecek yardımı yaptığını bildirdi. Bu soruya, komşulara yardım yaptığını söyleyen vatandaşların yüzde 8.7’si nakit para, yüzde 8.5’i yiyecek, yüzde 11.2’si giyecek yardımı yaptığını belirtti. Diğer ihtiyaç sahiplerine yardım yaptığını söyleyen vatandaşların yüzde 11.7’si nakit para, yüzde 7.3’ü yiyecek, yüzde 11.5’i de giyecek yardımı yaptığını söyledi. DOĞRUDAN YARDIMIN NEDENİ Kurumları tercih etmeyip, doğrudan yardımı tercih eden vatandaşlara bunun nedeninin sorulması üzerine, yüzde .3’ü "yardım miktarı çok ufak olduğundan kendim doğrudan yapmayı tercih ediyorum" cevabını verdi. Bu soruyu katılımcıların yüzde 21.1’i, "yardımı düzensiz aralıklarla ve ihtiyaç sahibi karşıma çıktığında yaptığım için kurumlara başvurmuyorum" diye yanıtladı. Soruya "söz konusu kurumları tanıyorum ama güvenmiyorum" yanıtını verenlerin oranı yüzde 11.9, "söz konusu kurumları tanımıyorum" diyenlerin oranı ise yüzde 9 oldu. Bu soruya katılımcıların yüzde 3.5’i cevap vermezken, yüzde 1.2’si ’diğer" yanıtını verdi. YARDIM NEDENİ "Yardımın miktarını belirlerken dini vecibelere, örneğin zekatınızın ne kadar olması gerektiğine bakar mısınız?" sorusuna karşılık vatandaşların yüzde 50.9’u "evet", yüzde 48.6’sı "hayır" karşılığını verirken, yüzde 0.5’i ise soruyu yanıtsız bıraktı. Hayırsever faaliyetlerde bulunan vatandaşlara bunu yapmalarının başta gelen nedenleri sorulduğunda ise yüzde 32.5’i "dini vecibeleri yerine getirmek", yüzde 26.3’ü "toplumsal gelenek ve görenek", yüzde 12.9’u "topluma karşı hissedilen borç" yanıtını verdi. Bu soruyu katılımcıların yüzde 12.2’si "kişisel tatmin", yüzde 8.8’i "içinde yaşadığı toplumun kendinden beklentileri", yüzde 7.1’i "aile geleneğini devam ettirmek" ve binde 2’si de "diğer" diye yanıtladı.