Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilköğretim öğrencileri için belirlediği 100 Temel Eser arasında Rıfat Ilgaz’ın Halime Kaptan adlı çocuk romanı da bulunuyor.
Abone ol7 Mayıs 1911’de Cide’de dünyaya gelen Rıfat Ilgaz Türk Edebiyatına 70 dolayında yapıt kazandırdı.
Edebiyat tarihçileri Rıfat Ilgaz’ın edebiyat dünyasına 16 yaşındayken Nazikter Gazetesi’nde yayımlanan Sevgilimin Mezarında adlı şiirle adım attığını yazarlar. Oysa Sarıyazma adlı otobiyografik romanını okuduğumuzda edebiyat dünyasına bir romanla adım attığını görürüz.
Duyunu Umumiye memuru olan babasının işleri nedeniyle Samsun’a gitmek zorunda kalırlar. Babası görev yeri olan Terme’ye giderken Mehmet Rıfat’da telgrafçı olan ağabeysinin yanında kalır.
İlk arabayı Samsun’da gören Mehmet Rıfat, gelecekteki işi mürettipliği de Güzel Samsun gazetesini basan Güneş Basımevi’nin Nusret Usta’sından öğrenir. İlk yazın çalışmalarına da orada başlar.
Mehmet Rıfat o günleri şöyle anlatır Sarıyazma’da;
(...)
Basımevinden dönünce okul defterlerinin boş kalan sayfalarına bir şeyler yazmaya başladım. Cesur bir gemiciden söz edecektim. Hem benim cesur gemicim erkek değil, kadın olacaktı. Cideli Rahime Kaptan...
(...) Bir gün Nusret Usta’ya yazdıklarımı gösterdim. Umursamazlıkla “Nedir bu?” diye sordu.
“Rahime Kaptan’ı yazıyorum,” dedim.
“Nesini yazıyorsun Rahime Kaptan’ın?”
“Başından geçenleri.”
“Yani roman öyle mi?”
Yazdıklarımın roman olabileceğini hiç düşünmemiştim. (...)
Mehmet Rıfat’ın ilk roman denemesi için “İki sayfalık gazetenin neresine roman koyalım! Sonra... Şiir yazarsan bir yere sıkıştırırız.” der gazetenin sorumlusu...
Mehmet Rıfat, Halime Kaptan’ı ilk kez kaleme aldığında 6. sınıfı yeni bitirmişti.
1969 yılında, 47 yıl aradan sonra tekrar Cide’ye giden Rıfat Ilgaz, Rahime Kaptan’ı tanıyanlarla görüşüp olayları ve anıları yeniden derler ve gözden geçirir. Halime Kaptan adlı romanı Temmuz 1972 yılında basılır.
Rıfat Ilgaz ilk kez 12 yaşlarındayken yazdığı Halime Kaptan’da neyi anlatır;
Kurtuluş Savaşı’nın cephanesi ya İstanbul’dan kaçırılıyor ya da Rusya’dan getiriliyordu. Şile ya da Sivastopol kıyılarından cephanenin teknelerle İnebolu’ya, oradan da kağnılarla Ankara’ya taşınış öyküsü acılarla ama kahramanlıklarla doludur. Öykünün kahramanları, erkeği cephede savaşan Kastamonu ve sahili kadınlarıdır.Şehit Şerife Bacılar, Halime Çavuşlar, Halime Kaptanlar...
Halime Kaptan, Cideli bir kadın kaptanın, azgın fırtınalarla ve korsanlarla baş ederek İnebolu’ya cephane çekişinin romanı. Rıfat Ilgaz’ın çocukluğunda yakından tanıdığı Halime Kaptan’ın tarihte örneği çok az rastlanan gerçek kahramanlıkları... Türk kadınının yurdu için dalgalı denizlerdeki savaşımının ve Ulusal Kurtuluş Şavaşı’na cephane kadar dalga dalga “UMUT” taşıyışının belgeseli...
Çınar Yayınları – Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi
Çatalçeşme Sok. No:50 Kat:4-5 Cağaloğlu-İstaTel:0-212-528 71 40 Faks:0-212-528 71 43
www.cinaryayincilik.com.tr
cinar@cinaryayincilik.com.tr