Güney Kore'de sıkıyönetim 6 saat sürdü devlet başkanı için düğmeye basıldı

Güney Kore'de kabine üyeleri, sıkıyönetimin kaldırılmasına ilişkin meclise sunulan önergenin oy birliğiyle kabul edilmesinin ardından sıkıyönetimi sonlandırma kararına onay verdi. Muhalefet partileri, dün geceki sıkıyönetim ilanı nedeniyle Devlet Başkanı Yoon Seuk Yeol'un görevden azledilmesi için Ulusal Meclise önerge sundu.

Yonhap'ın haberine göre, Bakanlar Kurulu, yaklaşık 6 saattir yürürlükte olan sıkıyönetim uygulamasını resmen sona erdirecek önerge için oy kullandı.

Yerel saatle sabah 04.30'da sıkıyönetimin kaldırılmasına ilişkin önerge onaylandı ve uygulama resmen yürürlükten kaldırıldı.

Azil için düğmeye bastılar

Yonhap'ın haberine göre, 6 muhalefet lideri, sıkıyönetim ilan eden Yoon'un görevden alınması için harekete geçti.

Ülkede artan istifa çağrılarıyla karşı karşıya kalan Yoon'un azli için verilen önerge 191 milletvekili tarafından imzalanarak Ulusal Meclise sunuldu.

Muhalefetteki Demokratik Parti lideri Lee Jae-myung, diğer muhalefet liderleri ile yaptığı görüşmede, "Yoon, bir kere başarısız oldu ve yeniden deneyecek, ama bundan daha ciddi riskler söz konusu. Kuzey Kore'yi kışkırtma, ateşkes hattını bozma ve silahlı çatışmaya yol açacak daha büyük riskler var." ifadelerini kullandı.

Ayrıca Lee'nin de aralarında bulunduğu muhalefet parti liderleri, Ulusal Meclisin önünde Yoon'un istifası talebiyle protesto yaptı.

Sivil gruplar, Yoon'un azledilmesi talebiyle gösteri düzenledi

Yonhap'ın haberine göre, başkent Seul'deki Gwanghwamun Meydanı'nda bir araya gelen Kore İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Katılımcı Demokrasi için Halkın Birliği ve diğer STK üyeleri, yaptıkları basın açıklamasında, Devlet Başkanı'nın sıkıyönetim ilanının anayasaya aykırı ve geçersiz olduğunu vurguladı.

Yaklaşık 400 gösterici, Yoon'un azledilmesini istedi.

Bir STK yetkilisi, Yoon'un Ulusal Meclisi zorlamak için orduyu harekete geçirdiğini, milletvekillerinin girişini ve parlamentonun işleyişini engellemeye çalıştığını, yayın yasağı getirdiğini ve siyasi aktiviteleri yasakladığını, insanların en temel haklarını ihlal ettiğini ve sıkıyönetim ilan ederek Anayasa'ya aykırı davrandığını belirtti.

Bu arada, Ulusal Meclis yerleşkesi yakınlarında, başka bir grup düzenlediği basın toplantısında, Yoon'un derhal azledilerek tutuklanmasını talep etti.

Grup, Ulusal Meclis'te Yoon'un azline yönelik bir önerge kabul edilene kadar oturma eylemi düzenleyeceğini ifade etti.

Ayrıca, ülke genelinde birçok kentte meydanlarda, mumlarla nöbet tutuldu.

Yerel basın, STK'lerin gün içinde çok sayıda protesto düzenleyeceğini aktardı.

Başbakan, hizmet etmeye devam edeceğini bildirdi

Güney Kore Başbakanı Han Duck-soo, tüm kabine üyelerinin istifa edeceğinde dair çıkan haberlerin ardından yaptığı yazılı açıklamada, insanların kaygılarını anladığını dile getirdi.

Kabine üyelerinden halkın güvenliğini sağlama ve günlük hayatın etkilenmemesi için sorumluluklarını yerine getirerek çalışmalarını isteyen Han, son ana kadar, halka hizmet etmeyi sürdüreceğini kaydetti.

Öte yandan Ulusal Meclis Genel Sekreteri, Kim Min-ki, düzenlediği basın toplantısında Yoon'un sıkıyönetim ilanının ardından parlamentoya 280 askerin girdiğini anımsattı.

Kim, bugünden itibaren milletvekillerinin güvenliği ve Ulusal Meclis'in işlevini yerine getirebilmesi için savunma yetkilileri ve polislerin Ulusal Meclise girişinin yasaklanacağını ifade etti.

Güney Kore'de azil süreci nasıl işliyor?

Güney Kore'de azil süreci bir siyasinin, "güçlerini kötüye kullanması ve anayasayı ihlal etmesi" halinde başlatılabiliyor.

Ülkedeki bir devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.

Önergenin mecliste 72 saat içerisinde oylanması gerekiyor.

Ardından Anayasa Mahkemesi, azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenliyor. Mahkemenin, azli onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor.

Bu durumda 60 gün içerisinde yeni başkanın seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, bir devlet başkanının istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.

Daha önceki azil süreçleri

Eski Devlet Başkanı Park Geun-hye, rüşvet, görevi suistimal ve diğer suçlamalar nedeniyle Mart 2017'de görevinden azledilmiş, ardından tutuklanarak hapse atılmıştı.

Park, yolsuzluk suçlamalarıyla cezaevinde 5 yıl kaldıktan sonra Aralık 2021'de başkanlık affıyla serbest bırakılmıştı.

Eski Devlet başkanı Roh Moo-hyun da 2004’te görevinden azledilmişti ancak Anayasa Mahkemesi, Roh'un görevden alınması talebini reddetmişti.

Ne olmuştu?

Güney Kore Devlet Başkanı Yoon, muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere bulaştığını iddia ederek ülkede "sıkıyönetim" ilan etmişti.

Yoon, "Sıkıyönetim Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçlıyor." değerlendirmesinde bulunmuştu.

Sıkıyönetim ilanından saatler sonra 300 sandalyeli Güney Kore parlamentosunda 190 milletvekili, sıkıyönetimin kaldırılmasını oy birliğiyle kabul etti.

Muhalifler, ülkede bir savaş ve kriz ortamının olmadığını, Yoon'un sıkıyönetimin ilanının arkasında da hakkındaki yolsuzluk iddialarının bulunduğu belirtiyor.

Güney Kore anayasasının 77. maddesine göre, Devlet Başkanı, "savaş, silahlı çatışma, ulusal acil durum ya da kamu güvenliği ve düzeninin gerektirdiği hallerde" sıkıyönetim ilan edebiliyor.

Güney Kore tarihinde en son "sıkıyönetim" kararı askeri darbe ile 1979-1981 yıllarında 440 gün uygulanmış, karar yine askerler tarafından kaldırılmıştı.

Güney Kore'de bugünkü "sıkıyönetim" ilanı, ülke tarihinin 13'üncüsü oldu.