Küresel ısınma ve enerji darboğazı yaşayan Türkiye'de örnek bir açılış. Diyarbakır'da tarihi bir proje hayata geçti.
Abone ol Evdeki bütür elektrikli eşyalar güneş ışığıyla çalışıyor. Diyarbakır Güneş Evi bugün hizmete giriyor.İnsanlık küresel ısınma felaketinin kıskacında iken, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı ve Türkiye’de bir ilk olan Güneş Evi Eğitim ve Uygulama Parkı projesi; güneş, toprak ve mimarinin “enerji mimarlığı” ilkelerine göre kullanılarak doğayla uyumlu ekolojik bir yaşamın mümkün olduğunu gösteriyor.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin uyguladığı Avrupa Birliği’nin fon desteği verdiği, 72 kuruluşun sponsor olduğu Diyarbakır Güneş Evi, yılın en fazla güneş aldığı gün olan 21 Haziran’da açılıyor.
Diyarbakır Güneş Evi Proje Müellifi Yüksek Mimar Çelik Erengezgin, Güneş Evi’ndeki bilgisayar, lamba, buzdolabının güneşten alınan enerji ile çalıştığını gösterdi.
Erengezgin’in anlatımlarına göre yapılan araştırmalar yılda 2000 saat güneş alan bölgelerin güneş enerjisinden yararlanmak için uygun olduğunu gösteriyor. Türkiye; ortalama 2600 saat güneş alabiliyor. Güneydoğu Anadolu Bölgesi; yılda 3020 saatle Türkiye ortalamasının üzerine çıkıyor. Diyarbakır ise Güneydoğu ortalamasının da üzerine çıkıyor ve yılda 3300 saat güneş enerjisi alabiliyor. Böyle güneş şampiyonu olan Diyarbakır, güneş enerjisinin de öncülüğünü yapıyor.
Güneş Evi Projesi esas olarak bir evin bütün ihtiyaçlarının güneş enerjisinden nasıl temin edildiğini gösteriyor.
Dünyanın her yerinde yerin 2 metre kadar altına inildiğinde ısı ortalama 15 derecede sabitleniyor. Diyarbakır’ın bulunduğu enlemlerde kışın 12, yazın 17 derece aralığında kalıyor. Doğadaki bu olanaktan hareketle Güneş Evi’nin arka bahçesine 3 metre kazıldı ve altına borular döşendi. Bu borulardan geçirilen su, Güneş Evi’nin zemin döşemesinde, tavanlarda ve asma kat tavan altındaki borularda dolaştırıldı. Böylece, yazın 40-50 dereceyi, kışın eski 20 dereceyi bulan ısı değişikliği yer altındaki sabit enerjiden yararlanılarak dengeleniyor, enerjiye duyulan ihtiyaç azaltılıyor.
Doğal klima oluşturuldu
Güneş Evi’nde havadan havaya enerji transferinden yararlanmak için de yine toprak altına 30 cm çapında 88 metre boru döşendi. Hava borularından terleme sonucu su yoğunlaşmasına karşılık başta ve sonda tahliye noktaları oluşturuldu. Dışarıdaki ve içerideki ısı farkının yaratmış olduğu vakum etkisiyle dış taraftaki borudan giren 40-50 derece sıcaklıktaki hava, yerin altında 88 metre dolaşarak 15 derece toprak sıcaklığı nedeni ile soğutuluyor, doğal vakum ve gerektiğinde devreye giren aspiratörle serinlik sağlanıyor.
Doğayla uyumlu bütün koşullarının oluşturulduğu Güneş Evi’nde aynı zamanda, yörenin enlemine eşit olarak 40 derece eğimli olan güney çatısında yine güneye bakan 17 derece eğimli mutfak çatısında her biri 162 wat’lık toplam 3.88 kw kurulu güce ulaşan 24 adet PV güneş paneli bulunuyor. Bu düzenek, invertör, regülatör ve depolama amaçlı 16 adet 12 volt 100 amper özel aküler aracılığı ile elektrik ihtiyacı sürekli olarak karşılıyor. Hidrojen teknolojisi yaygınlaşana kadar enerji depolamak için şimdilik akü kullanılıyor. Evin sıcak su ihtiyacını karşılamak için çatıda ayrıca iki adet güneş kolektörü ve zemin katta özel sıcak su deposu bulunuyor.
Biyolojik Arıtma yapılabiliyor
Güneş Evi’nde evsel atık sular Biyolojik Arıtmaya da tabi tutuluyor. Dönen Biyolojik Disk yöntemiyle plastik dairesel levhalar üzerinde üreyen bakteriler sayesinde çok düşük bir enerji ile atık sular yüzde 90-95 oranında arıtılabiliyor. Disklerin yüzeyindeki bakteriler tamamen doğal olarak oluşmakta ve ani değişkenlik gösteren organik yüke diğer sistemlere göre çok daha hızlı uyum sağlamaktadır.
Yemekler Güneş Ocağı’nda
Camın faz değiştirici özelliğinden yararlanarak altı ve çevresi basit ısı izolasyonlu iç yüzeyi yansıtıcı olan bir kutunun üst kısmına cam yerleştirildiğinde uygun bir güneşte sera etkisi ile yemek pişirecek kadar ısı sağlanabilir. Diyarbakır Güneş Evi’nde de ters şemsiyeye benzer bir yöntemle ısı oluşturan bir güneş ocağı bulunuyor. İç bükey parlak metal levhalar güneşi odaklamakta ve odak noktasında bulunan tel platforma yerleştirilen kabın içindeki suyu kaynatmakta ya da yemeği pişirebilmektedir.
24 saat bilgi paylaşımı
Güneş Evi’nde Enerji, Ekoloji ve Ahşaba ilişkin “Enerji Mimarlığı” ilkelerini ve örneklerini içeren bir araştırma kitaplığı kuruluyor. Kütüphane bu konuda ilgisi ve bilgisi olan her yaş grubundan çocukların ve büyüklerin, üniversitelerde eğitim gören öğrenciler ile öğretim görevlilerin güneş evine gelerek yayınlardan yararlanmasını hedefliyor. Ayrıca internette mevcut enerji ve ekolojiye ilişkin bilgiler de arşivlenerek www.gunesevi.org adresinden sürekli olarak paylaşılması sağlanacak. Farklı kesimlere ve gruplarla yapılacak eğitimlerin ve her türlü ölçümlerinin web sitesinde canlı olarak yayınlanacağı Güneş Evi bu şeffaf özelliği ile de dünya ölçeğinde bir ilki oluşturuyor.
20 gönüllü eğitmen var
Güneş Evi Eğitim ve Uygulama Parkı projesi çerçevesinde, alanında uzman 20 kişi özel olarak eğitildi. İlk öğretimden üniversiteye, mimar ve mühendislerden, müteahhitlere, tek tek yurttaşlara kadar kim Güneş Evi’nin kapısını çalarsa gönüllü eğitmenler güneş enerjisinden nasıl yararlanıldığını gösterecek, enerjiden nasıl tasarruf edileceğini anlatacak. Türkiye’de bir ilk olan proje ile doğayla barışık, ekolojik bir yaşamın şartlarının neler olduğu gösterilecek.
Otomasyon sistemi de kurulacak
Güneş Evi’nde kullanılan tüm iklimlendirme elemanlarının merkezi koordinasyon ile çalışmalarını sağlamak üzere bir otomasyon sistemi kurulması planlanıyor. Bu sistem, ölçüm, değerlendirme ve kontrol kumanda sistemlerinden oluşacak. Sistem, iç ve dış sıcaklıkları ölçen sensörlerden, venturi bacası ile güneş duvarları menfezlerini açma kapama ünitelerini kontrol eden motorlardan ve iklimlendirme sistemini kontrol eden elemanlardan oluşacak. Otomasyon sisteminin kurulması ile; ar-ge çalışmalarına kapı aralamak ve kendi enerjisini üreten bir evin uzaktan kumanda ya da programlama ile yönetebileceğini kanıtlamak hedefleniyor.
ÖNCEKİ HABERLER
