Görüntü ve ses arşivi yolda!

Türkiye'de Tarih Vakfı tarafından bu yılın başında Cumhuriyet Tarihi'nin en büyük ses ve görüntü arşivi için proje başlatıldı.

''Sizin yazdığınız tarih mi? Siz beyaz yakalıların, saray odalarındaki çatal bıçakların tarihini yazıyorsunuz. Ben kısa gömleklilerin teşrifatsız tarihini yazacağım. Bunun ismi de sözlü tarih olacak...'' Amerikalı bir gazetecinin bu sözleri, 20. yüzyılda özellikle gelişmiş ülkelerin, kendi sözcükleriyle, kendi geçmişlerini kaydettikleri bir tarihe yönelmelerinde önemli bir adım oldu. Bu kapsamda İngiltere'de geçen yüzyılın sonunda ''Millennium Projesi'' adıyla bir çalışma gerçekleştirildi. Essex Üniversitesi'nden ünlü tarihçi Paul Thompson'ın 4 milyon sterlinlik bütçeyle yaptığı çalışma, diğer bazı batı ülkeleri ve ABD'de de projelendirilerek uygulandı. Geçmişin sesini, geçmişin duygusuyla birlikte yansıtmak ve bilinen tarihin, bilinmeyen resimlerini tamamlamak hedefiyle ''Tarihe 1000 Canlı Tanık'' adı verilen projenin sloganı da ''Kaybetmiyoruz. Artık kaydediyoruz'' olarak belirlendi. Türk Tarih Vakfı'nın, proje için 500 bin Euro olarak öngördüğü bütçenin, 170 bin Euro'luk bölümünün ana destekçi ve kurumsal proje destekçilerinin katkılarıyla sağlamayı hedeflediği bildirildi. Ancak ana sponsor bulmakta zorlanan vakfın, çalışmaların başladığı 2003'ün Ocak ayından bu yana bazı meslek odalarının katkılarıyla sadece 50 kişinin anılarını kaydedebildiği ifade edildi. -''TARİHİ YANIBAŞIMIZA ÇEKMEK''- Sözlü Tarih Yerel Program Koordinatörü Gülay Kayacan, bu konuda A.A muhabirine yaptığı açıklamada, ülkenin en büyük ses arşivini oluşturmayı hedefledikleri bu projenin devam edebilmesi için sponsor desteği beklediklerini söyledi. Kayacan, şunları kaydetti: ''Bizden sonraki nesillere Türkiye'nin son 80 yıllık dönemini, sosyal, kültürel ve iktisadi tarihini derleyebileceğimiz, bildiğimiz tarihin dışında bilgi kümelerini de oluşturabileceğimiz bir arşiv hedefliyoruz. Hedeflerimizden biri de soğuk, sıkıcı ve uzak bulduğumuz tarihi, gündelik yaşam boyutunu da kapsayacak biçimde genişletmek, zenginleştirmek ve yanıbaşımıza çekmek. Sadece sosyal bilimciler açısından bile muazzam bir kaynak meydana gelecek.'' Program Asistanı Hakan Koçak da bunun, Cumhuriyet'in sosyal tarihinin yazılmasına olduğu kadar sivil tarihçilik anlayışının yerleşmesine de katkı sağlayacağını ifade etti. Milliyet Gazetesi'nin de anıları yayınlayarak tanıtımına katkı sağladığı projenin gerçekleşmesi halinde, toplumun farklı kesimlerinden 70 yaş üstü bin kişinin hatıralarının yer alacağı sesli ve görsel bir ulusal sözlü tarih arşivi oluşturulacak.