G7 zirvesinde flaş Çin kararı Türkiye'yi de ilgilendiriyor

Dünyanın en gelişmiş ülkelerinin oluşturduğu G7 liderler zirvesinde altyapılarını iyileştirmek için yatırım yapmak isteyen gelir düzeyi düşük ülkeler için Çin'e alternatif bir destek planı oluşturulmasına karar verdi.

ABD Başkanı Joe Biden, destek verdikleri "Dünyayı Yeniden Daha İyi İnşa Et" planının Çin'in geliştirdiği Bir Kuşak, Bir Yol Programı'na daha iyi bir alternatif sunmasını amaçladıklarını söyledi.

Çin'in Bir Kuşak, Bir Yol Programı, çok sayıda ülkede ulaşım altyapısının iyileştirilmesine finansman desteği sağladı. Ancak bu programa, bazı ülkelerin borcunu artırdığı yönünde eleştiriler yapılıyor.
ABD, Çin'in bu programını "borç diplomasisi" olarak nitelendiriyor.

G7 liderleri, İngiltere'nin Cornwall bölgesinde yaptıkları zirvenin ardından "değer odaklı, yüksek standartlı ve şeffaf" bir ortaklık teklif edeceklerini söyledi.

Ancak G7'nin planının finansmanına dair ayrıntılar belirsizliğini koruyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, grubun henüz bu program için finansman ortaya koyma aşamasında olmadığını söyledi.

Liderlerin, zirvede ayrıca gelecekte ortaya çıkabilecek pandemilerin önüne geçilmesi için yeni bir plan da ortaya koymaları bekleniyor.
Atılması beklenen adımlar arasında Covid-19'a karşı etkili aşı ve ilaçların geliştirilme süresini 100 günün altına çekecek önlemler de yer alıyor.
Üç günlük zirvenin ev sahipliğini İngiltere Başbakanı Boris Johnson yapıyor.

Türkiye güzergahın kritik noktasında

ABD'nin Çin'e karşı koyma planı

Analiz - Jon Sopel, BBC Kuzey Amerika Editörü
ABD tarafı, bugünkü oturumu Çin'in dünya genelindeki etkisini artırma girişimlerine karşı çıkma fırsatı olarak görüyor. Çin'in gelişmekte olan ülkelere milyarlarca dolar akıttığı Bir Yol, Bir Kuşak programına Batılı demokrasilerin mutlaka karşı çıkması gerektiğini düşünüyorlar.
ABD yönetiminin üst düzey isimleri, Batı değerlerinin dünyaya hakim olabileceğini göstermek istiyor. Çin'in yatırımlarının bedelinin ağır olduğunu, Sincan'daki Uygur azınlığın zorla çalıştırılmasının ahlaki açıdan korkunç olduğunu ve adil rekabeti engellediği için ekonomik olarak kabul edilemez olduğunu savunuyorlar.
Joe Biden, küresel tedarik zincirinin bu tarz zorla çalıştırma süreçlerinden arınmış olması gerektiği konusunda ısrar ediyor. ABD'li yetkililer, bunun sadece Çin'e karşı durmakla ilgili olmadığını, aynı zamanda dünya için de olumlu bir alternatif sunacağını söylüyor.
Ancak Biden yönetimi, Batı'nın bu küresel altyapı programına ne kadar ve hangi takvim içerisinde katkıda bulunacağı konusunda muğlak bir tavır takınıyor. Bununla birlikte Batılı güçlerde yeniden dirilen ve giderek daha da güçlenen Çin'e karşı koymak için şimdi harekete geçmeleri gerektiği konusundaki kararlılığın yenilendiği görülüyor.

Batılı güçler şu ana kadar Çin'e karşı hangi adımları attı?

BABD, Avrupa Birliği, İngiltere ve Kanada, bu yılın başlarında Çin'e eş zamanlı olarak yaptırımlar getirdi.
Bu yaptırımlar, Sincan'da Uygurlara yönelik insan hakları ihlallerinde bulunduğu iddia edilen yetkililere seyahat yasağı getirilmesi ve malvarlıklarının dondurulmasını kapsıyor.
Bir milyondan fazla Uygur Türkünün ve diğer azınlık mensuplarının Çin'deki kamplarda tutulduğu tahmin ediliyor.
Çin hükümeti, Uygur kadınları zorla kısırlaştırmak ve çocukları ailelerinden ayırmakla suçlanıyor.
BBC'nin Şubat ayında yayımladığı bir araştırma, tutuklulara sistematik tecavüz, cinsel istismar ve işkenceye dair ilk elden tanıklıklar içeriyordu.
Çin, Avrupalı yetkililere kendi yaptırımlarıyla karşılık verdi.