Vergide elektronik devrim

Vergi mükellefleri, elektronik defter ve elektronik belge düzenine geçiriliyor. Uygulamaya paralel, vergide masa başında elektronik denetim dönemi başlıyor.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, düzenlemeye ilişkin bir Tebliğ Taslağı hazırladı. Taslağa göre, mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan izin alarak elektronik defter tutabilecek, alış ve gider belgelerini elektronik ortamda düzenleyebilecek. Elektronik ve defter ve belge için mükelleflerin, ''bilanço esasına göre defter tutması, yeminli mali müşavir ile tam tasdik sözleşmesi yapmış olması, elektronik defter ve belge sistemine dönük yeterli donanım, yazılım ve personele sahip bulunması'' şartları aranacak. BAŞKANLIK'DAN İZİN ALINACAK Uygulamadan yararlanmak isteyenler, ''elektronik ortamda tutmak istedikleri defter ve belgelerini, elektronik muhasebe sistemlerini oluşturan donanım ve muhasebe programlarını, kayıtların nasıl oluşturulduğu ve saklandığını, personel ve sistem güvenirliklerini içeren bir rapor'' hazırlayarak Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvuracaklar. Aranan şartları taşıyan mükellefler ile Başkanlık arasında bir protokol yapılacak ve uygulama öncesi hazırlık dönemi başlatılacak. 5 yılı aşmayacak hazırlık döneminde mükellefler, defter ve belgelerini hem elektronik hem de kağıt ortamında tutacaklar. Hazırlık dönemini başarı ile geçiren mükellefe, elektronik defter ve elektronik belge uygulaması için izin belgesi verilecek. İzin tarihini takip eden veri dönemi başından itibaren de defter ve belgeler, sadece elektronik ortamda düzenlenecek. Bu arada elektronik defter ve belge düzenine geçen işletmeler, bu sistemin dışında olan kişi ve kuruluşlara yönelik alım-satımlarında kağıt ortamında düzenledikleri belgeleri getirilen süre içinde muhafaza edecekler. BİLGİLER, VİM'DE TOPLANACAK Taslak uyarınca mükellefler, elektronik defter ve belgeleri, DVD-R'lara kaydederek belirlenen dönemlerde Gelir İdaresi Başkanlığı'na gönderecekler. Başkanlığa gelen bilgiler, Vergi İstihbarat Merkezi'ne (VİM) yüklenerek değerlendirmeye alınacak. Çapraz kontroller ile birbirleriyle alışverişi bulunan mükelleflerin vergi beyanlarının doğru olup olmadığına bakılacak. Elektronik kayıt sistemi ile birlikte vergide elektronik denetim de başlayacak. Vergi inceleme elemanları, masa başında elektronik ortamda denetim yapabilecek. İncelenen mükellef sayısını artıracak yeni uyulama ile birlikte halen belli konularda, sınırlı şekilde gerçekleştirilen vergi denetimleri, tam incelemeye dönüşecek. Tam incelemede mükellefler, bütün bilgi ve belgeler ortaya konularak, her yönüyle denetime alınacaklar. RULO SAKLAMA DEVRİ BİTİYOR Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı'nın hazırladığı bir başka Tebliğ taslağı ile KDV mükelleflerinin, yazarkasa fişlerinin ikinci nüshalarını kağıt rulolar olarak saklama dönemi de sona eriyor. Buna ilişkin Tebliğin yayımlanmasıyla mükellefler, elektronik kayıt ünitesinde bilgi depolayan yazarkasalar sayesinde artık ikinci nüshaları rulo olarak saklamayacaklar. Bu amaçla imal edilen elektronik kayıt yapma özelliğine sahip yazarkasalarda, günlük ve mali hafızanın dışında ayrı bir ünite olacak. Gün içinde yapılan satışlar ile gerçekleştirilen işlemler, bu birime otomatik olarak ve aynen kaydedilecek. Söz konusu üniteye, sadece ait olduğu ödeme kaydedici cihaz ile kayıt yapılabilecek, kaydedilmiş bilgiler de harici bir enerjiye ihtiyaç duymaksızın en az 10 yıl silinmeyecek. Elektronik kayıt özelliğine sahip yazarkasalar, ''Elektronik kayıt ünitesi'' takılı olmaksızın çalışmayacak. Gelir İdaresi yetkilileri, bazı büyük işletmelerin ikinci nüshaları saklamak için depo dahi kiraladığını, yeni uygulama ile hem kağıt israfının önleneceğini hem de bunları saklama maliyetinin ortadan kalkacağını bildirdiler. Yetkililer, uygulama ile KDV mükelleflerine dönük incelemelerin de çok daha hızlı ve etkin hale geleceğini ifade ettiler.