Facebook'a damga vuran uydurma haberler

Obama'nın ABD'de okul andını yasakladığı iddiası, Papa Francis'in Trump'a başkanlık seçimlerinde verdiği "sözde" destek, Hilary Clinton'ın e-maillerini inceleyen FBI ajanının ölü bulunduğu dedikodusu... 2016'da Facebook'ta çok sayıda uydurma haber dolaşıma girdi. 2016, sosyal paylaşım sitesi Facebook üzerinden yayılan uydurma haberlerin, siyasete ve kamuoyu oluşturma sürecine etkisinin tartışıldığı bir yıl oldu. BuzzFeed internet sitesinin yayımladığı analize göre, 2016'da Facebook üzerinde yayılan İngilizce uydurma haberler toplam 21,5 milyon paylaşım, tepki ve yorum alırken, paylaşımların 10,6 milyonunun güncel siyasete dair haberlere yönelik olduğu belirtildi. 2016 yılında başkanlık seçimlerine sahne olan Amerikan siyaseti, uydurma haberlerin odağında yer alırken, Facebook'ta en fazla etkileşime konu olan ilk 50 uydurma haberden 23'ünün Amerika siyasetine dair haberler olduğu ifade edildi. "Obama ülke genelinde okullarda bağlılık andının okunmasını yasaklayan kararnameyi imzaladı" başlıklı uydurma haber, Facebook üzerinde 2 milyon 176 bin 777 etkileşimle 2016'nın en fazla etkileşime konu olan haberi oldu. Söz konusu haberin, "ABCNews.com.co" adresinde, Amerikan ABC News yayın kuruluşunun web sitesi izlenimi yaratacak şekilde yayın yapan uydurma haber sitesinde 110 bin kez izlendiği görülürken, Facebook'ta bunun yaklaşık 20 katı etkileşime girmesi dikkati çekti. Analizde bu durumun sosyal paylaşım sitesinin uydurma haberlerin yayılmasındaki rolünü çarpıcı biçimde ortaya koyduğu vurgusu yapıldı "Papa dünyayı şoke etti: Papa Franciscus başkanlık yarışında Donald Trump'a desteğini açıkladı" başlıklı uydurma haber, 1 milyon 765 bin 156 etkileşimle, Facebook'ta en fazla yayılan üçüncü haber olurken, yine ABD'nin yeni seçilen başkanıyla ilgili "Trump Amerika'yı terk etmek isteyenlere Afrika'ya ve Meksika'ya bedava gidiş bileti alıyor" başlıklı uydurma haberin 801bin 741 etkileşimle 4. sırada yer aldığı kaydedildi. Yine başkanlık sürecinde çokça tartışılan "Hilary'nin e-posta sızıntılarını inceleyen FBI ajanı ölü bulundu" başlıklı uydurma haberin 567 bin etkileşimle 8. sırada yer aldığı bildirildi. Öte yandan haberlerle etkileşime girenlerin kaçının içeriklerinin doğruluğuna inandığına ilişkin veri bulunmazken, Ipsos araştırma şirketinin bir süre önce BuzzFeed News için yaptığı anket, seçimlere ilişkin yapılan uydurma haberlerin, Amerikalı seçmenleri yüzde 75 oranında inandırdığını ortaya koymuştu. Platformda yer alan sahte haberler ile ilgili bir süredir başı oldukça ağrıyan sosyal medya devi Facebook, önümüzdeki günlerde bu haberlerden dolayı tazminat ödemek ile karşı karşıya kalabilir. Almanya Sosyal Demokrat Partisi Meclis Grup Başkanı Thomas Oppermann, siteye yer alan nefret içerikli ve yalan haberler için Facebook'a 500 bin euro ceza kesilmesi gerektiğini belirtti. Kullanıcılarının içerik akışında çıkan ve yayılan yalan haberlerle ilgili büyük eleştirilere maruz kalan Facebook, konuyla ilgili yeni bir adım atma kararı almış, Facebook'un başkan yardımcısı Mosseri, yeni gelişmeyi Facebook'un blog'unda yaptığı bir açıklama ile duyurmuştu. Mosseri, bir metindeki verilerin doğru olup olmadığını kontrol etme alanında uzmanlaşmış, güvenilir uluslararası şirketlerle çalışacaklarını açıklamıştı. Henüz test aşamasında olan özellik kullanıma girdiğinde kullanıcılar sitede yer alan bir haberi 'yalan haber' olarak işaretleyebilecek.