Eylül bütçesi nasıl gerçekleşti?

Maliye Bakanlığı, Eylül 2013 Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri Raporunu açıkladı.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, 2013 yılı eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 29,8 artışla 30 milyar 122 milyon lira olarak gerçekleşti. Merkezi yönetim bütçesi, bu yılın eylül ayında 4 milyar 725 milyon lira açık verdi.

Bakanlığın internet sitesinde yer alan rapora göre, merkezi yönetim bütçesi 2012 yılı eylül ayında 5 milyar 830 milyon lira açık vermişken, 2013 yılı eylül ayında 4 milyar 725 milyon lira açık verdi. 2012 yılı eylül ayında faiz dışı açık 2 milyar 561 milyon lirayken, bu yıl eylülde 1 milyar 375 milyon lira faiz dışı fazla oluştu.

Geçen yıl eylülde 29 milyar 37 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 20 oranında artışla 34 milyar 847 milyon lira oldu. Geçen yıl eylülde faiz hariç bütçe giderleri 25 milyar 767 milyon lira olarak gerçekleşmişken, bu yıl eylül ayında yüzde 11,6 oranında artarak 28 milyar 747 milyon liraya ulaştı.

Bu yıl eylülde faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 86,6 oranında artışla 6 milyar 100 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yıl eylülde 23 milyar 207 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı ayında yüzde 29,8 oranında artarak 30 milyar 122 milyon liraya yükseldi. Vergi gelirleri ise yüzde 22,5 oranında artışla 24 milyar 216 milyon lira oldu.

BÜTÇE GİDERLERİ

Rapora göre, 2013 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 404 milyar 46 milyon lira ödenekten eylül ayında 34 milyar 847 milyon lira gider gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı ayında ise 29 milyar 37 milyon lira harcama yapılmıştı. Bu yıl eylül ayında faiz hariç giderler için öngörülen 351 milyar 46 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2’si kullanılarak 28 milyar 747 milyon lira harcandı. Personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,6 oranında artışla 8 milyar 421 milyon lirayı buldu. 2013 yılı eylül ayında personel giderleri için bütçede öngörülen 97 milyar 224 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7’si kullanıldı.

Bu yıl eylül ayında sosyal güvenlik kurumlarında devlet primi giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,2 oranında artışla 1 milyar 349 milyon lira olurken, bütçede öngörülen 16 milyar 791 milyon liralık ödeneğin yüzde 8’i,  aynı ayda kullanıldı. Bu yıl eylülde mal ve hizmet alım giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3 artışla 2 milyar 589 milyon lira olarak gerçekleşti ve bütçede öngörülen 33 milyar 444 milyon lira ödeneğin yüzde 7,7’si bu ayda kullanıldı. Bu yıl eylülde cari transferler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,1 artışla 11 milyar 436 milyon lira olarak gerçekleşirken, bütçede öngörülen 151 milyar 287 milyon lira ödeneğin yüzde 7,6’sı bu ayda harcandı. 

Eylülde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 5 milyar 953 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 624 milyon lira oldu. Bu yıl eylülde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 147 milyon lira, mahalli idare payları ise 2 milyar 867 milyon lira olarak gerçekleşti.

Eylülde 3 milyar 563 milyon lira sermaye gideri, 625 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 764 milyon lira oldu. Faiz giderleri 2013 yılı eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 86,6 oranında artarak 6 milyar 100 milyon lira oldu.

BÜTÇE GELİRLERİ

Geçen yıl ocak-eylül döneminde bütçe gelirleri 23 milyar 207 milyon lirayken, bu yılın aynı döneminde yüzde 29,8 oranında artışla 30 milyar 122 milyon liraya ulaştı. Bu yıl eylülde vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 22,5 artışla 24 milyar 216 milyon lira oldu. Bu yıl eylülde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 84,5 oranında artışla 4 milyar 766 milyon lira olarak gerçekleşti. Aynı ayda özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 942 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 198 milyon lirayı buldu.

Vergi türleri itibarıyla bu yıl eylül gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre; harçlar yüzde 40,7, kurumlar vergisi yüzde 34,5, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 34,4, özel tüketim vergisi yüzde 27,3, damga vergisi yüzde 26,2, gelir vergisi yüzde 13,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 9,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6,2 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 19,7 oranında arttı.

OCAK-EYLÜL DÖNEMİ

Rapora göre, merkezi yönetim bütçesi 2012 yılı ocak-eylül döneminde 14 milyar 350 milyon lira açık vermişken, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 494 milyon lira açık verdi. Bu yıl ocak-eylül döneminde faiz dışı fazla ise 39 milyar 344 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yıl aynı dönemde bütçe giderleri 258 milyar 41 milyon lirayken, bu yılın aynı döneminde yüzde 14,1 oranında artarak 294 milyar 541 milyon liraya yükseldi.

2012 yılı ocak-eylül döneminde faiz hariç bütçe giderleri 218 milyar 508 milyon lira olarak gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde yüzde 14,7 artışla 250 milyar 703 milyon lira oldu. Bu yıl aynı dönemde faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 yükselerek 43 milyar 838 milyon liraya ulaştı.

Geçen yıl ocak-eylül döneminde 243 milyar 691 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 19 oranında artarak 290 milyar 46 milyon liraya çıktı. Bu dönemde vergi gelirleri de yüzde 19 oranında artışla 240 milyar 263 milyon liraya yükseldi.

Bu yıl ocak-eylül döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 294 milyar 541 milyon lira olarak gerçekleşti. Personel giderleri, bu yıl ocak-eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,3 oranında artışla 73 milyar 345 milyon lira oldu.

Faiz giderleri ise aynı dönemde yüzde 10,9 oranında artışla 43 milyar 838 milyon liraya ulaştı. Geçen yılın ocak-eylül döneminde bütçe gelirleri 243 milyar 691 milyon lirayken, bu yılın aynı döneminde yüzde 19 oranında artışla 290 milyar 46 milyon liraya yükseldi. Bu yıl ocak-eylül dönemi vergi gelirleri tahsilatı da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19 oranında artışla 240 milyar 263 milyon liraya çıktı.