ETA dersleri

Basklı gazeteci Inigo Gurruchaga, örgütün 'kesin ateşkes kararı'nın nedenlerini ve olası sonuçlarını irdeliyor.

Bask bölgesinde yayınlanan El Correo gazetesinin Londra muhabiri Inigo Gurruchaga, ETA'nın silahlı faaliyetlerine son verme kararının Bask bölgesinin bağımsızlığı için uzun süredir verdiği silahlı şiddet mücadelesinin de sonunun geldiğine ilişkin bir işaret olabileceğini söylüyor.

''Kesin olarak silah bıraktığını'' açıklayan ETA, Fransız ve İspanyol hüketlerine çatışmanın yarattığı sorunların çözümü için diyalog çağrısında bulunuyor.

Eta açıklamasında seçilen dile dikkat edildiğinde, İspanya hükümetinin Eta'nın silahsızlanma ve kendini lağvetme motivasyonu olup olmadığını anlamaya çalıştığına da kuşku yok.

Eta, İspanya ve Fransa hükümetlerine diyalog çağrısı yapıyor.

Ancak Eta'yla hangi hükümet muhatap olacak?

İspanya, 20 Kasım'da sandığa gidiyor ve iktidardaki Sosyalist Parti'nin yenilgiye uğraması bekleniyor. Muhalefetteki muhafazakar Halk Partisi seçimin favorisi.

Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero, ''gelinen yeni aşamayı'' ele almanın yeni parlamento ve yeni hükümete bırakılacağını söyledi.

Geçmişte siyasetçiler ve yurttaşlar ETA'nın ateşkesleri yeniden şiddete başlamadan önce nefes alabilmek için bir fırsat olarak kullanmasına alışkın. Ancak şimdi yaşanan değişim de çok sayıda İspanyolun gözünden de kaçmamıştı.

Örgütün son cinayetini işlemesinin üzerinden iki yıl geçti, ''kalıcı, genel ve denetlenebilir ateşkes'' de geçen ocak ayında ilan edildi.

'ETA tecrit edilmişti'

ETA'nın mali kaynak bulma faaliyetleri azalmış durumda, örgütün destekçilerinin sokak eylemleri de aylardır göze çarpmıyor.

Aralarına Kuzey İrlanda barış sürecinde rol oynamış deneyimli kişilerin de bulunduğu uluslararası isimler bu hafta yerel siyasi partilerle birlikte ETA'ya saldırılarına son vermesi ve İspanya ve Fransa hükümetleriyle diyaloğa girmesi çağrısında bulunmuşlardı.

Eta'nın hedeflerini paylaşan, Bask siyasi hareketlerinden Yurtsever Sol da, bu çağrıya desteğini açıklamıştı.

1998 yılından bu yana Eta bir kesin iki de kalıcı ateşkes ilan etmişti.

Bu ateşkesler, İspanya hükümetleri ETA faal ve silahlı kaldığı sürece görüşmeye katılmaya yanaşmadığı için çökmüştü.

ETA açıklamasında, yıllarca süren mücadelenin kazanımı olan yeni siyasi iklimden bahsederken, kurbanlarına verdiği zararı kabul etme çağrılarını dikkate almamış görünüyor.

Ayrıca örgüt, hem de Bask bölgesi ve İspanyolların uzun süredir mücadelesini verdikleri demokratik özgürlüklere ulaştığı dönemde terör savaşını yoğunlaştırmış olması nedeniyle de özür dilemiyor.

Tutuklu ve hükümlülerin geleceği ve silahsızlanma İspanya hükümeti için ciddi birer sorun.

Madrid, tahliyeleri kısa süre içinde sağlayabilir veya silahlarını teslim etmede yetkililerle işbirliği yapacaklara yargı muafiyeti tanıyabilir.

Yakın zamanda ETA askeri kapasitesinde de ciddi zayıflamayla karşı karşıya kaldı.

Fransız ve İspanyol yetkililerin işbirliği örgütün Fransa'daki lojistik ağına darbe vururken, liderleri de tutuklandı.

Askeri açıdan marjinalleştiği dönemde siyasi kanadı Batasuna'nın 2002'de yasaklanmasıyla da politik desteğini kaybetti Eta.

Sonra da, 2006'daki yeşermekte olan barış sürecini Madrid Havaalanı'ndaki bombalı saldırıyla kesintiye uğrattı.

Sonunda da Yurtsever Sol liderleri, silahlı mücadelenin hareketi tecrit ettiği, dahası bağımsızlık davasına da darbe vurduğu sonucuna vardı.

'Yeni bir sol anlayış'

Yoğun tartışmaların sonunda Yurtsever Sol, küçük milliyetçi partilerden oluşan ve Bildu adı verilen, şiddetle arasına mesafe koyan yeni bir siyasi cephe kurdu.

Bu yıl yapılan yerel seçimlere girmesi engellenmeyen hareket sandıkta beklenenden daha iyi bir sonuç elde etti.

Eta'nın yeni açıklaması, Yurtsever Sol için genel seçimlerde mükemmel bir siyasi zemin sağlayabilir.

Yerel yönetimler kontrolleri altında; genel seçimlerde de parlamentoya üye gönderme hedefleriyle Bask milliyetçileri bağımsızlık için desteklerini arttırmayı umacaklardır.

Bağımsızlık arzusu Bask bölgesinin üçte biri tarafından paylaşılıyor yerel kamuoyu yoklamalarına göre.

Eğer Yurtsever Sol iki yıl sonra yapılacak Bask Parlamentosu seçimlerinden de başarıyla çıkarsa, ılımlı milliyetçileri de bir ikilemle karşı karşıya bırakacak:

''Ya bağımsızlık yanlısı koalisyona katılmak ya da özerklikle yetinip İspanya yanlısı partilerle koalisyon kurmak.''