Ermeni Patrikanesi'nde istifa depremi Aram Ateşyan kimdir?

TÜRKİYE Ermenileri Patrikhanesi Patrik Genelvekili Başpiskopos Aram Ateşyan istifa etti. İstifanın nedeni ise Ermeni cemaatinin baskıları. Peki Aram Ateşyan kimdir? İşte patrikanede yaşananların detayları...

TÜRKİYE Ermenileri, bir süredir yeni patrik seçiminin yapılması için girişimlerini sürdürüyordu. Kilise geleneklerine göre, seçim sürecinin başlayabilmesi için Patrik Genel Vekilliğinin ortadan kalkması gerekiyordu. Ermeni toplumu içinde yaşanan tartışmaların ardından, Patrik Genelvekili Başpiskopos Aram Ateşyan, bugün bazı vakıf yöneticileri ve hayırseverle bir araya geldi. Toplantıya katılan vakıf yöneticileri, Ateşyan’ın Patrik Genel Vekilliğinden istifa ettiğini belirttiler. Türkiye Ermenileri Patrikhanesinin, istifa kararını resmi açıklamayla duyurması bekleniyor.

ERMENİ CEMAATİ RAHATSIZDI

Agos gazetesinin haberine göre, Patriklik seçimleri bir türlü yapılamamış 15 Mart tarihinde oy birliği ile Değabah (kaymakam) seçilen Karakin Bekçiyan’ın halen görevine başlayamamıştı. Olay Ermeni cemaatinde huzursuzluk yaratmış Aram Ateşyan'a yönelik sosyal medyada kampanya yapılmıştı.

ARAM ATEŞYAN KİMDİR?

Aram Ateşyan, vaftiz adı Artin Ateş, 1 Ocak 1954’te Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde doğdu. Silvanlı Manug Aziz ile Liceli Verkine’nin altı çocuğundan sonuncusu olan Ateşyan, Diyarbakır’ın dillere destan Surp Giragos Kilisesi’nde, yörenin efsaneleşen papazı Der Arsen (Movsesyan) tarafından vaftiz edildi.

KUDÜS’TE EĞİTİM GÖRDÜ

Öğrenim hayatına doğduğu yerde başlayan Ateşyan, daha sonra İstanbul’da dönemin ruhban okulu olan Surp Haç Tıbrevank’a (bugün Surp Haç Lisesi olarak geçiyor) kaydoldu. Amcası gibi, ailesindeki din adamlarından biri olmak isteyen Ateşyan, ailesinin de izni ile 1967’de Kudüs’e gitti.

Kudüs Jarankavorats (Ruhban) Okulu’nda toplam dokuz yıllık lise ve teoloji (Indzayaran) eğitimini başarıyla tamamladı. Kudüs’te, ruhban okulundaki öğrenciliği sırasında, 1969’da Başepiskopos Hayrig Arslanyan tarafından Tıbirlik (kilisedeki okuyuculuk, muganni) dini rütbesini, 1971’de ise kıdem (uraragirlik) aldı. Kudüs Sırpots Hagopyants Manastırı Katedrali’nde 1973 yılında yine Başepiskopos Hayrig Arslanyan’ın eli ile sargavak (diakon, şemmas) kendisine takdis edildi.

ŞAPELDE 22 YIL

1976’da, Ortaköy Surp Asdvadzadzin Kilisesi’nde, Patrik Şınorhk Kalusdyan’ın eli ile Apeğa (rahip) takdis edildi ve kendisine “Aram” adı verildi. Halıcıoğlu Surp Isdepanos Kilisesi 1968 tarihinde yol yapımı için istimlak edildikten sonra, faaliyetini Karaköy Kilisesi şapelinde sürdürdü. Aram Ateşyan bu şapelin ruhani sorumluluğunu üstlendi ve 1976-1998 arasındaki 22 yıllık süreçte Halıcıoğlu Kilisesi için düzenlenen dini törenleri yöneterek, İstanbul Halıcıoğlu Ermeni Mezarlığı'nın düzenlenmesine büyük çaba harcadı.

Vatani görevini 1982-1984 döneminde, Van’ın Erciş ilçesinde yerine getiren Ateşyan, “Eski ve Yeni Antlaşma’ların özet yorumu” adlı bir tez hazırladı ve 4 Haziran 1987’de, İstanbul’un en önemli patriklerinden Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi’nde Patrik Şınork Kalustyan’ın elinden Vartabetlik (Üstrahiplik) asasını aldı.

ERMENİCE ÖĞRETTİ

Gerek rahipliği gerekse üstrahipliği döneminde, Anadolu’dan gelen ve okul yokluğu nedeniyle Ermenice öğrenme şansı olmamış gençlere, yetişkinlere ve ev hanımlarına Ermenice dersleri veren Ateşyan, on iki yıl boyunca Bakırköy ve Yeşilköy semtleriminde gerçekleşen bu derslerle 50 kişiye Ermenice öğretti.

SERGİ AÇTI

Ateşyan hobi olarak resimle uğraşıyor ve gravür üslubundaki resimlerinden 1988’de İstanbul’da bir sergi açtı.

KİLİSENİN RUHANİ MECLİS ÜYELİĞİ

Patrik Şınorhk Kalusdyan’ın vefatından sonra, yeni patrik seçimi için 5 Eylül 1990 tarihinde toplanan Cemaat Delegeler Meclisi’ne üye olarak seçilen Ateşyan, Başepiskopos Karekin Kazancıyan’ı patrikliğe seçen meclis tarafından Ruhani Meclis üyeliğine seçildi ve bu meclisin yazmanlığına getirildi.

Patrik Karekin II. Kazancıyan’ın vefatından sonra ise, yeni patrik seçimi için 14 Ekim 1998 tarihinde toplanan Cemaat Delegeler Meclisi’ne üye seçildi. Başepiskopos Mesrob Mutafyan’ı patrik seçen bu Meclis tarafından da Ruhani Meclis üyeliğine seçildi ve Oturum Başkanlığı'na getirildi.

1998-1999 döneminde Yeşilköy Surp Isdepanos Kilisesi vaizliği görevine getirilen Üstrahip Aram Ateşyan, burada verimli bir çalışma dönemi sergiledi. Yeşilköy semt sakinleri için “Talarküğ” adlı bir bülten yayınladı.

EPİSKOPOSLUK TAKDİS EDİLDİ

“Pavlus’un yolculukları” adlı tezini hazırlayarak Patrik Mesrob II.’ye sundu. Bunun sonucu, 20 Mart 1999’da, yine Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi’nde, Patrik Mesrob II.’den Başrahiplik (dzayrakuyn vartabed) payesi ile onurlandırıldı. Aram Dz. Vartabed, Aralık 1999’da, Patrik Mesrob II.’nin tavsiye mektubu ile Katolikos Karekin II.’nin huzuruna çıktı ve 22 Aralık 1999’da, Surp Eçmiadzin Manastırı Katedrali’nde, Katolikos Karekin II., Başepiskopos Khajag Barsamyan ve Başepiskopos Viken Aykazyan tarafından Episkopos takdis edildi.

KİLİSE HAKKINDAKİ KİTAPLARA DANIŞMANLIK YAPTI

İstanbul’a dönüşünde törenle karşılanan Episkopos Aram, Patrik Mesrob II. Hazretleri tarafından Patrikliğin Lusararabedlik (kilise işlerinden sorumlu, Grand sacristan) görevine getirildi. Bu görevi süresince kiliseleri tek tek gezen Episkopos Aram, sanat değeri olan araç-gereçlerin ve resimlerin bakımını ve temizliğini sağladı.

Yıllar süren bu çalışma sırasında kiliselerin depo odalarını temizleyen Ateşyan, kiliselerin dini araç-gereçleri üzerindeki hatıra kayıtlarını okuyup kayıt altına aldı. İki uzman, bu kıyafet ve araç-gereçler hakkında iki kitabın hazırlığına giriştiler. Aram Srpazan’ın danışmanlığında hazırlanan kitaplardan ilkinin hazırlığı tamamlandı, ikincisi ise sürmekte.

KİLİSE EŞYALARINI SERGİSİ

Patrikliğin ruhani yetki sınırları içerisindeki sanat değeri olan dini kıyafetlerin ve araç-gereçlerin sergilenebilmesi konusundaki önerisini Patrik Mesrob II.’ye sundu ve bu görevi üstlendi.

Episkopos Aram ile çalışma arkadaşlarının çabaları ve bir grup hayırseverin maddi desteği ile, “Patrik Hovhannes IX. Golod koleksiyonu” oluşturuldu ve koleksiyon 10 Haziran 2006’da, Patrik Mesrob II. tarafından halkın ziyaretine açıldı.

ANADOLU’DAKİ ERMENİ ÇOCUKLARINA EĞİTİM

Adıyaman ve Diyarbakır’da yaşayan Ermeni cemaati üyesi çocukların İstanbul’a getirilerek buradaki cemaat okullarında öğrenim görmesini sağladı. Bu öğrencilerden ikisi bugün Kudüs Patrikliği Ruhban Okulu’nda (Jarankavorats) okumakta, biri ise evlendi.

DİYARBAKIR SURP GİRAGOS KİLİSESİ’NDE

Ateşyan, Diyarbakır Surp Giragos Kilisesi’nin yıkılan damının yıllardır temizlenemeyen molozunun atılmasını sağladı. Yaklaşık 500 küçük kamyon moloz atılan kilisedeki çalışmaları kontrol etmek için defalarca Diyarbakır’a giden Ateşyan, aynı kiliseye ait yaklaşık kırk emlakın tapularının alınmasını sağladı ve başlanan onarım için Vakıf Yönetim Kurulu ile bizzat çalıştı.

BAŞEPİSKOPOSLUK PAYESİ

Haziran 2006’da İstanbul’u ve Patrikliği ziyaret eden Katolikos Karekin II. Hazretleri, Episkopos Aram’ın kiliseye ve Türkiye’deki Ermeni cemaatine hizmetlerini takdir ederek 15 Haziran 2006 tarihli beratı ile onu Başepiskoposluk payesi ile onurlandırdı. Patrik Mesrob II. Hazretleri’nin rahatsızlığı döneminde, en yakın destekçisi olan Başepiskopos Aram, Lusararabed ve Ruhani Meclis Başkanı sıfatı ile, Patrikliğin günlük işlerini yürütmektedir.

HAKLARIMIZI AK PARTİ GERİ VERDİ

2014 yılında AK Parti Şişli İlçe Teşkilatı, azınlık cemaatlerinin kanaat önderleri için Holiday lnn Otel’de toplantı düzenledi. Toplantıya AK Parti Şişli Belediye Başkanı Mukadder Başeğmez’in yanı sıra, Ermeni Cemaati’nin Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan da katıldı.

Toplantıdaki konuşmasının başında, Ermeni azınlıklarının 4 bin yıldan beri Türkiye topraklarda yaşadığının altını çizen Aram Ateşyan, “4 bin yıl önce olduğu gibi bugün de bu cemaat ülkesinin sadık evlatlarıdır. Elimizden alınan binden fazla gayrimenkulden, az da olsa bir bölümünü AK Parti hükümeti geri verdi” yorumuyla gündeme geldi.

CUMHURBAŞKANI’NIN MESAJI

2015 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Ermenileri Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan'a Ermeni Patrikhanesi'nin, Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nde düzenlediği 1915 olaylarını anma ayini dolayısıyla bir mesaj gönderdi. Erdoğan'ın mesajının okunması ile Aram Ateşyan gündeme tekrar geldi.