Erkek adam küpe takar mı?

Güneydoğu'da “saçını uzatan” ve “küpe takan” gençlerin çevre baskısıyla karşılaştığı iddia edildi.

Son yıllarda bölgedeki kent merkezlerinde sosyal yaşamda hızlı değişimler yaşanırken, gençlerin buna bağlı olarak kılık ve kıyafetlerindeki değişimin özellikle yaşlılar tarafından benimsenmediği belirtildi. Saç uzatan ya da küpe takan gençlerin tamamına yakının çevredekilerin “Erkek adam saç uzatmaz, küpe takmaz” gibi alaycı tavırlarıyla karşılaştığı, bazılarının baskıya dayanamayıp saç uzatmaktan veya küpe takmaktan vazgeçtiği kaydedildi.

Şırnak’ın İdil İlçesi’nde evli ve 3 çocuk babası 31 yaşındaki FaikBayram, çevresindeki kişilerin tepkisine rağmen uzattığı saçını, ilçedeki “kanaat önderleri”nin ricası üzerine kesmek zorunda kaldığını ifade etti. Faik Bayram, İdil’de kırtasiyecilik yaptığını belirterek, saç uzattığı için gençlerden destek, yaşlılardan ise tepki aldığını söyledi. Babasının saç uzatmasına tepki göstermediğini, ancak annesinin son derece rahatsız olduğunu bildiren Bayram, şunları söyledi:

“Sürekli olarak yaşlı kesimden tepki alıyordum. Bana; ‘Sana yakışmaz. Erkek adam saç uzatmaz. Adetlerimizde böyle şey yok, ayıptır’ diyorlardı. Ben ise bu tepkilere hiç aldırış etmiyordum. Babamla görüşüp; ‘Bizi dinlemiyor. Sen baskı yap. İdil’de böyle şey olmaz’ demişler. Ama babam bir kez olsun bir şey söylemedi. Annem ise ‘ayıp’ düşüncesiyle saçımı kestirmemi istiyordu. Bir gün ilçenin kanaat önderleri beni işyerimde ziyaret ettiler. Saç uzatmamın hoş olmadığını, geleneklere aykırı olduğunu belirttiler ve saçımı kestirmemi rica ettiler. Ben de bunun üzerine saçımı kestirdim. Eve gittiğimde annem çok sevindi. Ama ben o gece uyuyamadım. Pişman oldum. 2 ay oldu. Yeniden saçımı uzatıyorum. Çünkü uzun saçlı olmayı seviyorum.”

İdil’in Dirsekli Köyü’nde oturan 21 yaşındaki Ramazan Zenger ise uzun saçlı olduğu için sürekli çevresindekilerin tepkisiyle karşılaştığını belirterek, “Yaz aylarında Bodrum ve Marmaris başta olmak üzere çeşitli yerlerdeki turizm tesislerinde çalışıyorum. Oralarda tepki almıyorum. Ancak, kış mevsiminde iş olmadığı dönemde köye geri geliyorum. Saçımı uzattığım için eleştiriliyorum. Artık bu tepkilerden bıktım” dedi.

Diyarbakırlı Kerem Yılmaz, saçını uzattığı için eleştiri aldığını vurgulayarak, “Bazen gençler bile tepki gösteriyor. Ama ben bu tür eleştirileri önemsemiyorum. Uzun saçlı olmak hoşuma gidiyor” diye konuştu.

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencisi Şırnaklı Reşit Çakan da, geçen yıl saç uzatmaya başladığını belirterek, tatilde Şırnak’a geri döndüğünde yakınlarının tepkisiyle karşılaştığını söyledi. Çevrenin tepkisini sadece kendisine iletmediğini, zaman zaman ailesine bildirdiğini de ifade eden Çakan, “Bir keresinde yaşlı olan bir yakınımız babama ‘Oğlumun üniversite eğitimi yapmasını istiyorum. Ama okurken senin oğlun gibi saç uzatacaksa okula göndermem’ dedi. Buna çok üzüldüm. Ardından saçımı kestirmek zorunda kaldım” dedi.

Şırnak Yeşeren Gençlik Derneği Başkanı Hatice Atan ise, erkeklerin saç uzatmasının çevrenin eleştirisine neden olduğunu kaydederek, “Şırnak’ta saçını uzatan gençler çok nadir bulunuyor. Bu nedenle saçını uzatan erkekler eleştiriyle karşılaşıyor” dedi.

Şırnak Gençlik ve Kültür Evi Sorumlusu Nazlı Altürk de, gelenekselyapı nedeniyle yaşlı kesimin genç erkeklerin saç uzatmasına karşı olduğunu söyledi.

“DEĞİŞİME SICAK BAKILMIYOR”

Dicle Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü ÖğretimÜyesi Yrd. Doç. Dr. Mazhar Bağlı da, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde süren geleneksel yapının, bireyler için belirli davranış ve tutum ürettiğini söyledi.

Gençlerin, aile, akraba ve içerisinde bulunduğu kabileden dışa çıkmakta zorlandığını ifade eden Bağlı, şunları kaydetti:
“Gençlik kesimi özelikle kitle iletişim araçlarından beslenerek değişim göstermeye başladı. Diğer faktörlerden de etkilenen gençler değişime giriyor. Bölgede değişime sıcak bakılmadığı için de bunun sonucunda kuşak ve kültür çatışması oluşuyor. Bu çatışma zaman zaman da baskıya dönüşüyor. Üniversitede saçını uzatan veya küpe takan gençler, aldıkları eleştirileri veya gördükleri baskıları bize iletiyorlar. Üniversite ortamında sıkıntı yaşamıyorlar. Ancak, aile vetoplum içerisinde sorun yaşıyorlar.”